Page 18 - LabMedya - 64
P. 18

18               ARAŞTIRMA                                                                                w w w .labm edy a. c om





                      MARS ÜZERİNDE KOLONİ KURMAYA

                      ADIM ADIM YAKLAŞIYORUZ




       Bilim insanları, Kızıl         arayışı, bilim insanlarının Kızıl Gezegen‘deki   Louis’deki Washington Üniversitesi’nden   yapılacak görevlerin lojistik hesabını kökten
                                      tuzlu sudan oksijen ve yakıt elde etmeye   araştırmacılar, oksijen ve hidrojeni tuzlu   değiştiriyor.
       Gezegen’deki tuzlu             yardımcı olabilecek bir yol keşfettiğini iddia   sudan daha basit ve ucuz bir şekilde
                                      etmesiyle yeni bir destek buldu.  doğrudan ayırabilecek bir elektroliz sistemi   Bu teknoloji, okyanusları kullanılabilir
       sudan oksijen ve yakıt                                         geliştirdi.                     oksijen ve yakıt kaynağı haline getirdiği için
       elde edebileceklerini          Mars toprağı yüzünden tuzlu olan su, içme                       Dünya’da da eşit derecede yararlı” dedi.
                                      amaçlı kullanılamıyor. Elektrik kullanarak   Bilim insanları sistemi tipik karasal   2008 yazında NASA’nın Phoenix Mars Yer
       iddia ediyor.                  suyu (nefes almak için) oksijene ve (yakıt   koşullar altında test etmenin yanı sıra   Aracı, kazdığı erimiş buzdan çıkan buharla
                                      için) hidrojene ayıran olağan yöntem   sıcaklığın yaklaşık -36 derece olduğu   Mars suyuna “dokunmuş ve tatmıştı”. O
                                      olan elektroliz bile tuzdan kurtulmayı   bir Mars atmosferi simülasyonunda da   günden sonra Avrupa Uzay Ajansı’nın Mars
       SpaceX’in kurucusu Elon Musk kısa süre   gerektiriyor. Ancak Mars gibi zorlu bir   inceledi. Washington Üniversitesi’nden   Express’i de magnezyum perklorat, yani
       önce insanların 4 yıl içinde Mars’a ineceğini   ortamda bu, maliyetli olabilen bir çaba   Vijay Ramani, “Marslı tuzlu suyu ayıracak   tuzun varlığı sayesinde sıvı halde kalan
       duyurmuştu. İnsanlığın Mars’ta üs kurma   ve külfetli bir yöntem. Ancak şimdi St   elektrolizör icadımız, Mars’a ve ötesine   birkaç yeraltı su havuzu keşfetmişti.

                                                                                                      Örneğin, Mars’ta yaşamak ve Dünya’ya geri
                                                                                                      dönmek için astronotların su ve yakıt dahil
                                                                                                      bazı ihtiyaçları için üretmesi gerekecek ve
                                                                                                      bu araştırma böyle bir amaca çok faydalı
                                                                                                      olabilir. Önümüzdeki yıllarda hem özel hem
                                                                                                      de kamusal uzay ajansları, Mars’a insanlı
                                                                                                      görevler başlatmayı ve hatta orada geçici
            Otomatik Numune Konsantrasyon Sistemi                                                     olarak yaşamayı denemeyi hedefliyor.
                                                                                                      Uzay keşif şirketi SpaceX’in kurucusu ve
                                                                                                      CEO’su Elon Musk geçtiğimiz günlerde
                                                                                                      yaptığı açıklamada insanların 6 yıl içinde
               Dahili azot jeneratörü                                                                 Mars’a inmesini beklediğini söyledi.
                                                                                                      Ayrıca SpaceX’in iki yıl içinde insansız bir
               48 numuneye kadar                                                                      uzay aracı fırlatarak Mars’a iniş yapmayı
               Her numunede bağımsız gaz kontrolü                                                     planladığını ve Mars’a ilk insanın 6 yerine 4
                                                                                                      yıl içinde iniş şansı olduğunu da ekledi.
               Oda sıcaklığı ile 80°C
               HMI yazılım kontrollü                                                                  ABD’nin uzay ajansı NASA’nın
                                                                                                      Temmuz 2020’de fırlatılan keşif aracı
                                                                                                      Perseverance’ın, 18 Şubat 2021’de
                                                                                                      Mars’taki Jezero Krateri’ne inmesi
                                                                                                      planlanıyor. Araç, eski yaşamın belirtilerini
                                                                                                      inceleyecek ve Dünya’ya olası bir dönüş
                                                                                                      için kaya ve toprak örnekleri toplayacak.
                                                                                                      Araç ayrıca, yüksek sıcaklık elektrolizi
                                                                                                      gerçekleştirecek aletler taşıyor. Ancak
                                        Uygulama Alanları:                                            Mars Oksijen Yerinde Kaynak Kullanım
                                        > Gıda Kontrol                                                Deneyi (MOXIE), yalnızca havadaki
                                        > İlaç Eczacılık                                              karbondioksitten oksijen üretecek.
                                        > Adli Bilimler                                               Bununla birlikte son araştırma, Ramani’nin
                                        > Kimya Sanayi                                                laboratuvarında geliştirilen sistem
                                        > Su Kalitesi                                                 sayesinde aynı miktarda enerji kullanarak
                                        > Tarım ve Balıkçılık                                         MOXIE’den 25 kat fazla oksijen ve dönüş
                                        > Veteriner Araştırma                                         yolculuğunu hızlandırmak için de hidrojen
                                        > Kozmetik                                                    üretebileceğini iddia ediyor. Daha önce
                                                                                                      Mars’ta, magnezyum perkloratın varlığı
                                                                                                      sayesinde sıvı halde kalan birkaç yeraltı su
                                                                                                      göleti keşfedilmişti.

                                                                                                      Araştırmacı bilim insanı ve makalenin
                                                                                                      yazarlarından Shrihari Sankarasubramanian
                                                                                                      şunları söyledi; “Paradoksal bir biçimde,
                                                                                                      suda çözünmüş haldeki perklorat, ki bu
                                                                                                      kirlilik diye tarif edilir, aslında Mars’ınki gibi
                                                                                                      bir ortamda bize yardım edebilir.

                                                                                                      Araştırmacılar bu sistemi Dünya’da
                                                                                                      da kullanmayı planlıyor. İstendiği anda
                                                                                                      denizaltılarda oksijen oluşturarak
                                                                                                      savunma için faydalı olabileceğine ve
                                                                                                      derin deniz keşifleri sırasında da oksijen
                                                                                                      sağlayabileceğine inanıyorlar.
                                            info@artertek.com  www.arterteknik.com
                                                                                                      Araştırma, Proceedings of the National
                                            Arter Teknik Cihazlar San. Tic. Ltd. Şti.                 Academy of Sciences dergisinde
                                            Mutlukent Mah. 2025 Sok. No: 2 Çankaya /Ankara            yayımlandı.
                        Çözüm bizim işimiz...  t: 0 312 284 75 55  f: 0 312 284 75 35
                                                                                                      Kaynak: www.independent.co.uk/news/science
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23