Page 14 - LABMEDYA 62
P. 14

14               BİLİM                                                                                    w w w .labm edy a. c om




                            GİZEMLİ YILDIZLARARASI NESNE

                                          “OUMUAMUA”































       Gizemli yıldızlararası nesne Oumuamua nasıl oluştu ve

       nereden geldi? Nature Astronomy’de yayınlanan yeni bir
       çalışma, bu sorulara ilk kez kapsamlı bir cevap sunuyor.


       Çin Bilimler Akademisi Ulusal Astronomi   bulutunu dolduran buz nesneleri, ev sahibi   sonra yıldızlararası uzaya atılan aşırı uzun
       Gözlemevlerinden başyazar Yun Zhang  ve   yıldızlarından çok büyük mesafelerde   parçalara ayırabildiğini keşfettiler.  Araştırmacıların hesaplamaları, gelgit
       California, Santa Cruz Üniversitesi’nden    evrimleşir. Uçucu maddeler açısından   “Yıldız karşılaşması sırasında malzeme   kuvvetlerinin bu tür bir nesneyi üretmedeki
       ortak yazar Douglas NC Lin, Oumuamua   zengindir ve genellikle yerçekimi   mukavemeti değişimini düşündüğümüzde,   etkinliğini göstermektedir. Uzun dönemli
       gibi nesnelerin, Dünya’nın okyanuslarının   etkileşimleriyle ev sahibi sistemlerinden   uzun şekil daha caziptir. Uzun eksenin   kuyruklu yıldızlar, enkaz diskleri ve hatta
       hissettirdiği gibi gelgit kuvvetlerinin etkisi   atılırlar. Ayrıca, Güneş tarafından   kısa eksene oranı onda birden bile daha   süper Dünyalar dahil olası projenitörler,
       altında nasıl oluşabileceğini göstermek   ısıtıldığında kuyruklu yıldızın koma (veya   büyük olabilir” açıklamasıyla dikkat çeken   yıldız karşılaşmaları sırasında Oumuamua
       için bilgisayar simülasyonlarını kullandı.   “kuyruğu”) oluşturan uçucu bileşiklerin   araştırmacıların termal modellemesi; ilk   boyutunda parçalara dönüştürülebilir.
       Dünya’nın okyanusları Oluşum teorileri   süblimleşmesi nedeniyle de oldukça iyi   gövdenin bozulmasından kaynaklanan
       ‘Oumuamua’nın sıra dışı özelliklerini   görünürler. Bununla birlikte Oumuamua’nın   parçaların yüzeyinin, yıldızdan çok kısa   Bu çalışma, Oumuamua benzeri
       acıkıyor.                      kuru görünümü, Güneş sisteminin   bir mesafede eriyeceğini ve daha büyük   yıldızlararası nesnelerin büyük
                                      asteroitleri gibi kayalık cisimlere benzer ve   mesafelerde yeniden yoğunlaşacağını   bir popülasyonunun tahminlerini
       UC Santa Cruz’da astronomi ve astrofizik   farklı bir fırlatma senaryosunu gösterir.  böylece uzun şeklin yapısal stabilitesini   desteklemektedir. Bu nesneler yaşanabilir
       profesörü olan Lin, “Oumuamua benzeri                          sağlayacak bir yapışkan kabuk   bölgelerin alanlarından geçebileceğinden,
       yıldızlararası nesnelerin ana gövdelerinin,   Diğer araştırmacılar Oumuamua gibi   oluşturacağını gösterdi.  hayat yaratabilen (panspermia denilen)
       ev sahibi yıldızlarıyla yakın karşılaşmaları   yıldızlararası nesnelerin çok büyük bir         maddeyi taşıyabilecekleri olasılığı göz
       sırasında kapsamlı gelgit parçalanmasıyla   nüfusu olması gerektiğini hesapladılar.   Zhang, “Yıldız gelgit bozulması süreci   ardı edilemez. Zhang,“Bu çok yeni bir
       üretilebileceğini ve daha sonra yıldızlararası                 sırasındaki ısı yayılımı, yalnızca   alan. Bu yıldızlararası nesneler, gezegen
       uzaya fırlatılabileceğini gösterdik”   Zhang, “Oumuamua’nın keşfi, kayalık   Oumuamua’nın yüzey renklerini ve görünür   sistemlerinin nasıl oluştuğu ve evrimleştiği
       dedi.Zhang’a göre; 19 Ekim 2017’de   yıldızlararası nesne popülasyonunun daha   komanın yokluğunu açıklamakla kalmayıp;   hakkında kritik ipuçları sağlayabilir ”dedi.
       Hawaii’deki Panoramik Araştırma Teleskopu   önce düşündüğümüzden çok daha büyük   aynı zamanda yıldızlararası nüfusun   Lin’e göre, “Oumuamua buzdağının sadece
       ve Hızlı Tepki Sistemi 1 (Pan-STARRS1)   olduğunu ortaya koyuyor. Ortalama olarak,   anlaşılan kuruluğunu da açıklayan büyük   görünen kısmı. Gelecek Vera C. Rubin
       tarafından keşfedilen ‘Oumuamua, Güneş   her gezegen sistemi Oumuamua gibi   miktarlarda uçucuları tüketiyor. Bununla   Gözlemevi ile yapılacak gözlemlerle benzer
       sistemimizde kesinlikle hiçbir şeye   toplam yüz trilyon nesneyi toplamalıdır. Bu   birlikte su buzu gibi, yüzeyin altına gömülen   özelliklere sahip daha fazla yıldızlararası
       benzemiyor. Kuru yüzeyi, alışılmadık şekilde   tür bir nesne üretmek için çok yaygın bir   bazı yüksek süblimasyon sıcaklıklarındaki   ziyaretçinin keşfedileceğini umuyoruz”.
       uzatılmış şekli ve şaşırtıcı hareketi, bazı   senaryo oluşturmamız gerekiyor” dedi.  uçucular yoğun halde kalabilir” dedi.
       bilim insanlarını yabancı bir sonda olup                       Oumuamua’nın gözlemleri herhangi bir   Oumuamua Uluslararası Uzay Bilimleri
       olmadığını merak etmeye bile sürükledi.  Daha küçük bir gövde çok daha büyük   ilerleyici aktivite göstermedi ve sadece   Enstitüsü ekibinin eş lideri olan ve yeni
                                      bir gövdeye çok yaklaştığında- Jüpiter’e   su buzu, yerçekimsel olmayan hareketini   çalışmaya dahil olmayan ABD Deniz Harp
       Zhang, “Bu gerçekten gizemli bir nesne    yaklaştığında kuyruklu Shoemaker-Levy 9’a   açıklamak için olası bir gaz çıkışı   Okulu gökbilimcisi Matthew Knight, “Bu
       ancak renkleri ve radyo emisyonunun   olduğu gibi- daha büyük gövdenin gelgit   kaynağıdır. Oumuamua, Zhang ve Lin   çalışma Oumuamua’nın çeşitli alışılmadık
       olmaması gibi bazı işaretler Oumuamua’nın   kuvvetleri küçük olanı parçalayabilir. Gelgit   senaryosu tarafından üretilip fırlatılırsa   özelliklerini açıklamak için tek, tutarlı
       doğal bir nesne olduğunu gösteriyor   bozulma süreçleri, Oumuamua için olası   Güneş sisteminden geçişi sırasında bol   bir model. Gelecek yıllarda, gelecek
       ”dedi. Lin ise, “Amacımız, iyi anlaşılan   bir kaynak olarak önerilen yıldızlararası   miktarda kalan su buzunu etkinleştirilebilir.   yıldızlararası nesneler keşfedildikçe;
       fiziksel ilkelere dayanan kapsamlı bir   uzaya bir miktar döküntü fırlatabilir. Ancak   Ortaya çıkan gaz çıkışı, Oumuamua’nın   Oumuamua benzeri özellikler sergilenip
       senaryo oluşturmak ve tüm iştah kabartan    böyle bir sürecin Oumuamua’nın şaşırtıcı   kuyruklu yıldız benzeri yörüngesiyle eşleşen   sergilenmediğini görmek çok ilginç
       ipuçlarını bir araya getirmek” açıklamasını   özelliklerini açıklayıp açıklayamayacağı   ivmelere neden olur.  olacaktır. Eğer öyleyse bu durum, bu
       yaptı.                         belirsizliğini korudu.                                          çalışmada açıklanan süreçlerin yaygın
                                                                      Zhang, “Gelgit parçalanması senaryosu   olduğunu gösterebilir” dedi.
       Gökbilimciler, tespit ettikleri ilk yıldızlararası   Zhang ve Lin, bir yıldızın yakınında uçan bir   yalnızca bir tane Oumuamua oluşturmak
       nesnenin bir kuyruklu yıldız gibi buzlu   nesnenin yapısal dinamiklerini modellemek   için bir yol sağlamakla kalmıyor, aynı   Kaynak: https://www.bizsiziz.com/new-formation-
       bir vücut olmasını beklemişlerdi. Güneş   için yüksek çözünürlüklü bilgisayar   zamanda asteroit benzeri yıldızlararası   theory-explains-the-mysterious-interstellar-object-
       sistemimizin en uzak noktalarındaki   simülasyonları yaptılar. Nesne yıldıza   nesnelerin geniş popülasyonunu da   oumuamua/
       kuyrukluyıldızların rezervuarı olan Oort   yeterince yaklaşırsa, yıldızın onu daha   oluşturuyor” dedi.
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19