Page 61 - LabMedya - 60

www
www .labmedy a.c om.labmedy a.c om RÖPORTAJ 61 61

“BUNDAN 6-7 YIL ÖNCE BÖYLE BİR ŞEY
YAPMAYI HAYAL BİLE ETMEZDİM”

DOÇ. DR.

SALİH ÖZÇUBUKÇU

İLE POPÜLER KÜLTÜRDE KİMYA

ODTÜ KİMYA BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ VE PEPTİTEAM KİMYA A.Ş.
KURUCU ORTAĞI DOÇ. DR. SALİH ÖZÇUBUKÇU İLE POPÜLER
KÜLTÜRDE KİMYAYI, BUGÜNE KADAR YAPTIĞI ARAŞTIRMALARI,
YILLARDIR ODTÜ’DE YAPTIĞI PEPTİT ÇALIŞMALARINI VE TÜBİTAK
DESTEĞİ İLE KURDUKLARI PEPTİTEAM KİMYA A.Ş’Yİ KONUŞTUK.

Bize kendinizden ve akademik Özellikle “Popüler Kültürde Kimya” de edindiğimiz bu tecrübe ve çevre ile fark gördükçe ve peptitlerin Türkiye’de de
geçmişinizden bahsedebilir misiniz? etiketi sizinle bütünleşmiş durumda. ettim ki bu konuda büyük bir ihtiyaç var çok farklı uygulama alanları olduğunu
Uluslararası Kimya Olimpiyatları’na Hatta bununla ilgili ODTÜ’de ders Türkiye’de. Özellikle yaşam bilimlerinde, öğrendikçe bu işe sıcak bakmaya başladım.
Türkiye’den ilk kez ortaokulda katılan veriyorsunuz. Nelere değiniyorsunuz bu eczacılıkta araştırma yapan birçok Ve yine tekrar etmek isterim TÜBİTAK
öğrenci olarak bronz madalya kazanarak derste? akademisyen yurtdışından çok pahalı bir bu konuda 1512 BIGG programı ile çok
başladığım kimya kariyerime; lisede, Popüler Kimya konularına, gösteri şekilde peptitler getirtiyorlar. Ayrıca başta değerli bir destek veriyor. Uygulaması ve
gümüş ve ardından da 55 ülkeden 200’ü deneylerine üniversite yıllarımdan beri kozmetik olmak üzere ilaç sektöründe de ticari olarak piyasası olan bir ürün yapan
aşkın öğrencinin katıldığı olimpiyatlarda ilgi duyuyorum. Gerek kütüphaneden çok geniş kullanım alanları var. Ve yine tüm akademisyenlere bu programı kendi
ferdi sıralamada birinci olarak devam gerekse yurtdışındaki kitap sitelerinden yurtdışından çok pahalı bir şekilde alınıyor
ettim. Ardından üniversitede tek tercih aldığım kitaplardan öğrendiğim kimya bu peptitler. Şu an bir kozmetik firması ve start-up firmalarını kurmaları için tavsiye
yaparak ODTÜ Kimya Bölümü’ne girdim. gösteri deneylerine uzun yıllar boyunca alanında Türkiye’de öncü bir ilaç firması ile ederim. “Ben hiç anlamam bu işlerden”
4 yılda hem lisans hem yüksek lisans gerçekleştirdim. Şimdi de gerek ODTÜ anlaşma noktasındayız. Ayrıca bir yandan diyerek kendilerini yalnız hissetmesinler.
çalışmalarımı tamamlayarak; 2002 Kimya topluluğu ile gerek rektörlüğün da üniversitelerdeki araştırmalar için de Teknokentler aracılığı ile hazırlanılan bu
yılında mezun oldum. Almanya’da, tanıtım ofisi ile birlikte yaptığımız ortaokul ihtiyaca yönelik peptit sentezi yapıyoruz ve programda, ODTÜ Teknokent bünyesinde
RWTH Aachen Üniversitesi’nde doktora ve lise öğrencilerine yönelik etkinliklerde bu siparişler almaya başladık. çalışan birçok tecrübeli girişimci ve
çalışmalarımı yapıp mezun olduktan deneyleri yapmaya devam ediyorum. mentörden destek aldık. İş fikrinin
sonra İspanya’nın Tarragona şehrindeki Ayrıca, Türkiye’ye dönmeden önceki Firmanızın TÜBİTAK 1512 BIGG ile gelişmesinde son derece önemli katkılarda
Katalan Kimya Araştırma Enstitüsünde dönemlerde çıkarmaya başladığımız kurulduğunu biliyoruz. Akademisyen bulundular. Onlara da teşekkürü bir borç
(ICIQ) doktora sonrası araştırmacı olarak “Katalizör” isimli e-dergide yazılar ve aynı zamanda bir girişimcisiniz. bilirim.
çalışmaya başladım. Ardından University yazarken, aklıma gelen bir fikir ile Bu bağlamda akademik çalışmaların
of Chicago’da araştırmacı olarak protein oluşan Popüler Kültürde Kimya dersini ticari ürünlere dönmesi noktasında Bir akademisyen olarak gençlere ne
kristallendirme, kimyasal peptit sentezi 2012 yılından beri her yıl 4. sınıflar için düşünceleriniz ve önerileriniz nelerdir? tavsiye edersiniz?
ve radyoaktif metallere duyarlı peptitler, açıyorum. Dizi ve filmlerdeki kimya ile Evet, firmamızı TÜBİTAK desteği ile kurduk; Merak etsinler ve kendi rahat alanlarının
uranyum seçici proteinler konularında ilgili kısımlarla başlayan ama sonrasında çok değerli bir destek bu. Şirket kurmak dışına çıkmaktan korkmasınlar. Benim
çalışmalarda bulundum. Artık Türkiye’ye günlük yaşamımızdaki kimyanın yanı sıra isteyen ama elinde sermayesi olmayan
dönme ve tecrübelerimi kendi araştırma ilginç kimya bilgileri ile bezeli oldukça girişimciler için çok önemli ve faydalı bir doktora ve ilk doktora sonrası araştırma
grubumu kurarak ülkemde yapmak için keyifli bir ders. Öncelikle ben kendim destek. Esasen sevgili eşim ile başladı bu çalışmalarım ile şu an yaptığım araştırmalar
ODTÜ Kimya Bölümü’nde Öğretim Üyesi çok keyif alıyorum bu dersi verirken ve hikâye. Kendisi yazılımcı olan eşim 1512 bambaşka konular. Yeni konulara
olarak 2011’den bu yana araştırmalar bu da öğrencilere yansıyor muhtemelen. BIGG desteği ile şirket kurdu ve bunun geçmekten, öğrenmekten korkmasınlar.
yapmaktayım. Birçoğundan dönem sonu, hayatları yapılabilir olduğunu gördüm. Aynı zamanda Riskli ve zaman isteyen bir şey bu ama
boyunca aldıkları en keyifli ve öğretici ders ilk doktora öğrencim Güzide Aykent’in kesinlikle değer. Yüksek lisansta yaptıkları
Araştırma alanlarınız, yayınlarınız olduğunu duymak oldukça mutluluk verici. de mezun olduktan sonra bu şekilde bir araştırma konularına devam edecekler
hakkında bilgi verebilir misiniz? peptit üreten şirket kurma fikrini sıcak diye bir şey yok. Öğrenmeyi öğrendikten
Genel olarak peptit sentezi ve farklı Peptiteam Kimya A.Ş.’den bahsedecek bakmasıyla ve yine 2015’den beri birlikte sonra hangi konu olursa olsun çalışarak
uygulamaları olarak özetleyebilirim. Ancak olursak; firmanızın temel olarak çalıştığımız Dr. Aytül Saylam’ün katkıları üstesinden gelinmeyecek bir konu yok.
kendimi kısıtlamak yerine ilgimi çeken çeşitli uygulamalar ve sektörler için ile 3 ortak olarak kurduk şirketimizi bu Öğrenme ömür boyu sürüyor.
peptit dışı konularda da ara ara farklı peptit ve türevlerinin sentezi üzerinde yılın başında. Bu bir ekip işi; tek başınıza
çalışmalar yapmaktayım. Son 2 yıldır çalıştığını biliyoruz. Okuyucularımıza yapılacak bir iş değil. Eşimin desteği ve Son olarak eklemek istediğiniz hususlar
da fulleren türevi, fullerenzim dediğimiz çalışmalarınızdan ve ürünlerinizden tecrübesi, Güzide ve Aytül’ün de ortaklığı var mıdır?
kendi geliştirdiğimiz enzim taklidi yapan bahsedebilir misiniz? ile güzel bir ekip oluşturduk. Tam anlamı
basit katalizörler üzerine yoğun bir şekilde Peptitler ile tanışmam University of ile birlikten güç doğdu. 9 yıldır ODTÜ’de Sizlere de bu röportaj için teşekkür
çalışmaktayız. Sadece amino asitlerle Chicago’da peptit sentezi konusunda yaptığımız peptit çalışmaları ile elde ediyorum. LabMedya’yı yıllardır takip
fonksiyonlandırdığımız fulleren türevlerini öncül araştırmalar yapan Prof. Kent’in ettiğimiz bu önemli tecrübeyi hem sanayi ediyorum. Süleyman bey ile de bahsettiğim
birbirileri ile karıştırarak enzimlerin aktif laboratuvarında oldu. O laboratuvarda hem de akademik araştırmalar için peptit Katalizör e-dergisi zamanından bir
bölgelerini taklit edebiliyoruz. Bu konudaki 2,5 yılda edindiğim tecrübe ile Türkiye’ye üretmeye başlayarak aktarmaya başladık. tanışıklığımız var. Türkiye’de çok önemli bir
ilk tamamladığımız çalışmamızı Nature döndüğümde bu konuda araştırma Bundan 6-7 yıl önce böyle bir şey yapmayı boşluğu dolduruyorsunuz, azimle ve ısrarla.
Catalyst dergisine yolladık. Fullerenzimlerle yapmaya devam etmek istedim. Çünkü hayal bile etmezdim. Akademik çalışmalar Umarım bu çabanız ve başarınız daim olur.
ilgili 2 farklı TÜBİTAK 1001 projemiz de Türkiye’de peptit çalışması yapan kişi sayısı yapmaya odaklanmıştım. Ancak bu
devam etmektedir. oldukça azdı; hala da az. 2011 yılından beri çalışmalardan ticari ürünler çıkabildiğini