Page 60 - LabMedya - 60
P. 60

60               GENETİK / TEKNOLOJİ                                                                      www .labmedy a.c om




                                         BAKTERİLERLE


                                         OTİZM TEDAVİSİ



                                         Otizm Spektrum Bozukluğu, sosyal   bilinen bir durum. Hastaların ishal, kabızlık   etkileri olabileceği kabul ediliyor. Dr. Qinrui
                                         iletişim eksikliği ve tekrarlanan hareketler   ve mide gazı gibi durumları sık sık rapor   Li; bebeklerde gereğinden fazla antibiyotik
                                         gibi belirli davranış problemleriyle kendini   edilmekte. Bu problemlerin temelinde,   kullanımı, hamilelik döneminde annenin
                                         gösteren ve dünya çapında görülme   bağırsaktaki iyi ve kötü bakterilerin   obezite ve diyabet hastası olması, bebeğin
                                         oranı hızla artan bir hastalıktır. Bugüne   dengesinin bozulması yatıyor.   doğum şekli ve anne sütü kullanım
                                         kadar bilim insanları bu hastalığın                           süresi gibi durumların, yenidoğanın
                                         tedavisi için rehabilitasyon, eğitim ve   Bağırsaktaki kötü bakterilerin   bağırsak bakterileri dengesini etkileyerek
                                         ilaç tedavisi gibi yöntemleri denedi.   fazlalaşması, çeşitli toksinler gibi yan   bu hastalığa sebep olabilecek çevresel
                                         Ancak artık otizm belirtilerinin beslenme   ürünlerin fazla üretilmesine sebep   faktörlerden olduğunu düşünüyor.
                                         düzenini değiştirmek gibi basit ve ucuz bir   olmaktadır. Buysa bağırsakları daha
                                         yöntemle azaltılabileceği düşünülüyor.  geçirimli hale getirebilmektedir. Böylece   Bununla birlikte bağırsak mikrobiyotasını
                                                                        toksinler, yan ürünler, hatta sindirilmemiş   olması gereken haline döndürerek otizm
                                         Geçtiğimiz aylarda Frontiers’da   yiyecekler bile kan dolaşımına girer ve   belirtilerinin azaltılabileceğiyle ilgili
                                         yayımlanan bir derlemede otizm ve   beyne gidebilir.          önemli araştırmalar var. Beslenmenin
                                         bağırsak bakterileri arasındaki ilişki   Beyin gelişiminin kritik olduğu üç yaş
                                         vurgulandı. Yapılan çalışmalar, bağırsak   altı çocuklarda bu kimyasalların varlığı   düzenlenmesiyle hastalarda tekrarlanan
                                         bakterileri dengesinin düzenlenmesiyle   çeşitli nörogelişimsel bozukluklara yol   davranışlar ve sosyal iletişim bozukluğu
                                         otizm belirtilerinin azalabileceğini   açabilmektedir.        gibi belirtilerde azalma görülmekte.
                                         gösteriyor. Bağırsak ve beyin etkileşimi
                                         uzun yıllardır işlenen bir konu. Bağırsak   GENETIK VE ÇEVRESEL  Otizm spektrum bozukluğu tanısı konan
                                         bakterilerinin dengesinin bozulmasının                        bireyler ve aileleri hem duygusal, hem
                                         çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini   Otizm Spektrum Bozuklukları’nın genetik   de maddi yönden ciddi sıkıntılarla karşı
                                         biliyoruz. Bakteri dengesinin bozulması,   yönüyle ilgili daha önce pek çok çalışma   karşıya kalmaktalar. Henüz bağırsak
                                         otizm gibi ciddi gelişimsel bozukluklara da   yapılmış ve çeşitli genler bulunmuş olsa   bakterileriyle tedavi için çok erken olsa da
                                         yol açabilmektedir.            da bu genlerin hastalık üzerinde direkt   araştırmalar kolay bir tedavi yöntemi için
                                                                        etkili olması durumu gösterilememişti. Bu   umut veriyor.
                                         Aslında otizm ve bağırsak arasındaki ilişki   nedenle hastalığın genetik tarafı olmakla
                                         hastalığın mağdurları tarafından zaten   birlikte çevresel faktörlerin de ciddi   Kaynak: Neuroscience News



         ELEKTRİKLİ ARAÇLAR


         TIBBİ ATIKLARI TOPLAYACAK



         Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi’nde   ve kapalı alanlarda kullanılan araçlara   hizmet aracı olarak da kullanılabilecek.   fabrikanın, turizm sektörünün ciddi
         2018’den bu yana üretilen; yurt içine   yönelik iki farklı modelde modifikasyon   Firma yetkililerinden Saffet Çakmak,   manada tıbbi atık üreteceğini gördük.
         satışının yanı sıra Almanya, Avustralya   bulunuyor.         Covid-19 sürecinde ürettikleri ürünlerle   Eldivenler, maskeler ve benzer anlamda
         ve Fas’a ihraç edilen elektrikli araçlar                     firmalara çözümler sunmak için   kullandığımız hijyenik malzemeler tıbbi
         için tıbbi atık toplama modifikasyonu   Bu sayede salgın döneminde ortaya çıkan   çalıştıklarını söyledi.  atık sınıfına girdi.”
         hazırlandı. Hastaneler ve belediyeler ile   başta eldiven ve maske gibi tıbbi atıklar,      Araçlara, ihraç edildiği ülkelerde de
         başka kurum ve kuruluşlar tarafından   özel tasarlanan ve sızdırmazlık sağlanan   Çakmak, tıbbi atıkların evsel ve sanayi   istenilmesi durumunda tıbbi atık toplama
                                                                             atıklarından farklı olduğuna   modifikasyonu uygulayabileceklerini
                                                                             dikkati çekerek, şöyle devam   aktaran Çakmak, amaçlarının Türkiye’den
                                                                             etti; “Tıbbi atığın toplanması   küresel ölçekte çözümler sunmak
                                                                             konusunda araçlarımızı   olduğunu vurguladı. İnsan kalabalığının
                                                                             kullanan yerlerde bir eksiklik   olduğu kapalı alanlarda kutularda
                                                                             vardı. ‘Araçlarımızı platform   biriken tıbbi atıkların toplama yerlerine
                                                                             olarak kullanıp üzerine tıbbi   götürülmesinde sorunlarla karşılaşıldığına
                                                                             atık toplama ve ulaştırma   değinen Çakmak, “Fabrika gibi yerlerde
                                                                             aracı geliştirebiliriz fikriyle yola   artık bir tıbbi atık kutusu var. Yönetmelik
                                                                             çıktık. Sonuçta böyle ürünler   şunu diyor; ‘Siz onları ayrı toplayın, ayrı
                                                                             ve çözümler ortaya çıktı. Tıbbi   kutularda, delinmez, patlamaz, suyu yere
                                                                             atığın yönetilmesi konusunu   dökülmez şekilde. Sonra bunları bir yere
                                                                             inceledik. Bu konuda    depolayın ve 72 saat bekletin’ Daha sonra
                                                                             Türkiye’de standartlarımız   bunlar evsel atığa dönüşüyor. Tıbbi atık
                                                                             oturmuş durumda, TSE’nin   kutusu koyabilirsiniz ama sonra nasıl o
                                                                             koyduğu belli kriterler var.   kutuları alıp sonra atık toplama yerlerine
                                                                             Bugüne kadar bu lojistik 3-4   götürülecek, ona özel bir araç lazım”
                                                                             aşamada yürütülüyor.    değerlendirmesinde bulundu.

                                                                            Hastanelerde tıbbi atık konusu   Saffet Çakmak, tıbbi atık aracının her
         kent meydanları, trafiğe kapalı sahiller,   araçlara yüklenerek atık toplama   oturmuş bir sistem. Biz bu Covid-19’un   toplamada dezenfekte edilerek yeniden
         kışlalar, turistik tesisler, üniversite   tesislerine taşınabilecek. Salgın sona   oluşturduğu sorunları incelediğimizde   kullanılabildiğini sözlerine ekledi.
         yerleşkeleri, liman, havalimanı, fabrika   erince üzerindeki platform sökülerek   artık her iş ortamının, her kampüsün,   Kaynak: www.hurriyet.com.tr
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64