Page 26 - LabMedya - 59
P. 26

26               SAĞLIK  / UZAY                                                                           www .labmedy a.c om




       KAS KÜTLESİNDE                                                                                   1998


       AZALMA ERKEN                                                                                     OR2,


       YAŞLARDA BAŞLIYOR                                                                                DÜNYA’NIN




       Prof. Dr. Aslı ÇURGUNLU                                                                          YAKININ-
       Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi
                                                                                                        DAN
       İç Hastalıkları ve Geriatri Uzmanı

                                                                                                        GEÇECEK
       Uzun yıllar yaşlı kişilerin hastalığı olarak   DÜŞMEYE BAĞLI KIRIK RISKINI   tedavi stratejileri güncellenmiş. Bu
       tanımlanan sarkopeninin günümüzde   ARTIRIYOR                  tanıma göre sarkopeni tanısı için en
       daha erken yaşlarda ortaya çıktığı                             önemli parametre azalmış kas gücü. Kas
       görülüyor. Sarkopeninin, kişinin hayat   Özellikle yaşlı popülasyon için bu sorunun   gücündeki azalmanın yanında hastada
       kalitesini bozmasının yanında morbidite   büyük risk oluşturuyor. Sarkopeni düşme   kas miktarında azalma veya kasın
       ve mortaliteyi arttıran önemli bir geriyatrik   ve düşmeye bağlı kırık riskinde artışa,   kalitesinde azalma olmalıdır. Eğer düşük
       sendrom olarak karşımıza çıkıyor. Ancak   günlük yaşam aktivitelerinde bozulmaya,   kas gücü, kas kütlesinde ve kalitesinde
       erken yaşlarda alınacak önlemlerle kas   hareket bozukluklarına, hastaneye yatışta   azalma ve düşük fiziksel performans bir
       gücündeki kaybı geri döndürmek mümkün   artışa ve hayat kalitesinde azalmaya   aradaysa ciddi sarkopeni söz konusudur.
       olabilir.                       hatta ölüme neden olabilmektedir. Kalp ve   Düşme, güçsüz hissetme, yürüme hızında
                                       solunum hastalığı ve bilişsel bozukluklarla   yavaşlık, sandalyeden kalkarken zorlanma,
       Adı çok fazla bilinmese de sarkopeni   birliktelik görülebilmektedir.  kilo kaybı gibi şikâyet ve bulguları olan   Dünyaya doğru gittikçe yaklaşan dev
       özellikle geriyatrik yani yaşlı popülasyonu                    kişilerde sarkopeni varlığı için ileri tetkik ve   asteroit 1998 OR2‘ye ait yeni görüntüler
       etkileyen önemli bir sorun. Genel olarak   KASLARDAKI GÜÇSÜZLÜK 50’LI   değerlendirme önerilir.  yayınlandı. 1998 yılında keşfedilen
       kas kütlesi, kas kuvveti ve işlevlerinde   YAŞLARDA BELIRGINLEŞIYOR                              asteroit, çapı 140 metreden daha büyük
       azalma ile seyreden ilerleyici ve yaygın bir                   SARC-F adı verilen, kişinin kendi gücündeki   ve Dünya’ya 8 milyon kilometreden
       kas hastalığı olarak tanımlanan sarkopeni,   Uzun yıllar sarkopeni yaşlı kişilere   kısıtlanmayı sorgulayan sorulardan   daha yakın geçen asteroitler
       kişinin hayat kalitesini bozmasının yanında   atfedilmiş olsa da günümüzde sarkopeninin   oluşan test sarkopeni riski olan kişilerin   sınıflandırmasının genel ismi olan
       yaşam kaybına varan sonuçlara kadar   daha erken yaşlarda geliştiğini biliyoruz.   taranmasında yardımcı olabilir. Bunun   Potansiyel Olarak Tehlikeli Nesne (PHO)
       gidebilen önemli bir sendrom. Özellikle son   Kas kütlesi ve kas gücü genelde 30’lu   yanında kas kütlesini, kasın kalitesini ve   olarak adlandırılıyor.
       yıllarda kasların sağlık ve hastalık üzerinde   yaşlara doğru en üst seviyededir. Ve   fiziksel performansı değerlendiren el sıkma
       etkisine yönelik yapılan çok sayıda   bu dönem gerekli önlemler alınmazsa   gücünün değerlendirilmesi, sandalyeden   Porto Riko’da bulunan Arecibo
       çalışmaya bağlı olarak hastalığı önleme,   ilerleyen yaşla birlikte kayıp giderek artar.   kalkma testi, kas miktarını ölçmede   Gözlemevi’ndeki bilim insanları,
       geciktirme ve tedaviye yönelik pek çok   50’li yaşlardan itibaren daha belirgin olur.   Ultrason, Bilgisayarlı Tomografi, Manyetik   herhangi bir tehdit oluşturmayacak
       gelişme yaşanıyor.              Doğru girişimler genç yaşlardan itibaren   Rezonans Görüntüleme, DEXA (Dual enerji   şekilde Dünya’ya yaklaşan bir asteroiti
                                       yapılmazsa sarkopeni gelişimi kaçınılmaz   X-ray absorbsiyometre), BİA (Biyoelektrisel   takip ediyor. İsmi 1998 OR2 olan
                                       olacaktır. Bu nedenle erken yaşlarda doğru   impedans analizi) gibi diğer metotların da   asteroit, 2079 yılında Dünya’nın
                                       beslenme ve egzersiz programları ile kas   tanıda yer alıyor.    çevresinden yakın zamanda geçeceği
                                       kütlesi ve kas gücündeki kaybı geciktirmek                       mesafenin katbekat daha yakınından
                                         hatta geri döndürmek mümkün   KORUNMA TEDAVIDEN DAHA           geçecek. Şu ana kadar tespit edilen
                                            olmaktadır.               ÖNCELIKLI                         hiçbir PHO, Dünya için tehlike arz
                                                                                                        etmiyor. Ancak gözlemevindeki bilim
                                           KAS GÜCÜNDE AZALMA EN      Sarkopeni; yaşa bağlı olarak gelişen   insanları, bu asteroitlerin Dünya’nın
                                                                                                        yakınından geçmesinden daha
                                         ÖNEMLI BELIRTI               ve başka spesifik bir nedenin olmadığı   sonra bile gelecekteki yörüngelerini
                                                                      durumlarda birincil, eğer sistemik   belirlemek için gözlemlemeye devam
                                       Sarkopeni tanısı ve tedavi takibinin   hastalıklara bağlı geliştiyse ikincil   ediyorlar.
                                       güçlükleri nedeniyle EWGSOP2 (European   sarkopeni olarak tanımlanıyor. Ayrıca
                                       Working Group on Sarcopenia in Older   fiziksel aktivite eksikliği ve protein enerji   Arecibo Gözlemevi’nde görevli
                                       People) tarafından 2018 yılında tanı ve   alımının yetersiz olduğu durumlarda da   Bilim İnsanı Flaviane Venditti, radar
                                                                      sarkopeni gelişebiliyor. Kişinin vücut kilosu
                                                                      başına günde 1.2 gr (1.2 gr/kg/gün) protein   ölçümlerinin asteroitlerin gelecekte
                                                                      alması ve bunun her öğüne bölüştürülmesi   nerede olacağını bilmelerini sağladığını
                                                                      riski azaltır. Akut hastalıklarda,   ve 1998 OR2‘nin 2079 yılında Dünya’ya
                                                                      infeksiyonlarda, cerrahi girişim gibi   şimdi olduğundan 3.5 kat daha yakın
                                                                        durumlarda protein ihtiyacının arttığını   bir uzaklıktan geçeceğini açıkladı.
                                                                          unutmamak gerekir.
                                                                                                        1998 OR2, yaklaşık 2 kilometrekare
                                                                                                        büyüklüğünde. Bu asteroit
                                                                                                        kendi etrafında dönüşünü 4.1
                                                                                                        saatte tamamlıyor. 13 Nisan’da
                                                                                                        gözlemlenmeye başlanan bu asteroit,
                                                                                                        23 Nisan‘dan itibaren gözlemevinin
                                                                                                        görüşünden çıktı. 1998 OR2 asteroiti,
                                                                                                        29 Nisan‘da Dünya’nın Ay’a olan
                                                                                                        uzaklığının 16 katı kadar olan bir
                                                                                                        mesafeden geçecek.

                                                                                                        Kaynak: https://shiftdelete.net/1998-or2-
                                                                                                        dunyanin-yakinindan-gececek
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31