Page 36 - LabMedya - 58
P. 36

36               ARAŞTIRMA                                                                                www .labmedy a.c om
















       Aslı Nur AKAYDIN
       ŞEKERLE KAPLI


       RNA MOLEKÜLLERİ


       BİYOKİMYAYI



       DEĞİŞTİREBİLİR




       Şeker sadece tatlılarda bulunmuyor.   Rapor bioRxiv sunucusuna bir ön baskı   Mark Lehrman “Bu kimsenin beklemediği   N-bağlı glikanlar aracılığıyla modifikasyona
       Hücrenin içinde şekerler protein ve   olarak yüklendiğinde Twitter’da da geniş   etkileyici bir gözlem” dedi. Bu etkileyici   uğradıklarını buldu. Ve OST’nin çalışmasını
       yağlara bağlanarak moleküllerin birbirini   yankı buldu. Bir bilim insanı “Yeni bir   gözlem hala dikkatleri üstüne çekiyor,   engellediklerinde RNA-şeker kompleksleri
       tanımasına olanak sağlıyor- hücreler bu   dönem başlıyor!” diye yazarken, “İş birliği   buna karşın temel bulgularla henüz ikna   ortaya çıkmadığı için OST’nin RNA’ya şeker
       şekilde iletişim kuruyor. Şimdi ise ilk kez,   yapmanın bildiğimiz biyokimyayı nasıl   olmayanlar da var.  transfer ediyor olabileceğini öne sürdüler.
       araştırmacılar şekerlerin hücrede DNA’nın   değiştirebileceğine dair müthiş bir örnek!”
       proteinlere translasyonundan bazı kimyasal   ve “Bu baş döndürücü bir sonuç” diye   RNA’ların diğer moleküllerle modifiye   Ancak OST iki formda bulunuyor. Bunlardan
       reaksiyonları katalizlemeye kadar birçok   yazanlar oldu.      olabilecekleri görüşü yeni değil. Illinois’teki   birinde glikanları başka bir yere taşımadan
       olayda görev alan bazı RNA moleküllerine                       University of Chicago’da bir RNA   sadece lipitlerden kesip uzaklaştırıyor.
       bağlanabileceğini ortaya koydular. Bu   Science tarafından bir yorum yapmaları   kimyacısı olan Chuan He; araştırmacıların   Bu da serbest kalan şekerlerin kolayca
       şekerle kaplanmış RNA’ların nasıl bir işlevi   istediğinde bilim insanları daha   RNA üzerine olan 170 farklı kimyasal   çevrede süzülen RNA’larla etkileşime
       olduğu ise henüz belli değil. Ama sonuçlar   ölçülüydüler. Dallas’taki University of Texas   modifikasyon gözlemlediklerini -bazı bağlı   girmesini mümkün kılıyor. Kiessling,
       desteklenirse bu, RNA için çok sayıda yeni   (UT) Soutwestern Medical Center’da bir   metil ve asetil grupları- ve bunların diğer   glikanlar RNA’lara enzim kontrolünde bir
       görev anlamına geliyor.         farmakolog olup çalışmada yer almayan   işlevlerin ötesinde RNA’nın bir hücresel   reaksiyonla bağlanıyorsa “Bu, hücrenin
                                                                      bölümden diğerine geçmesini sağladığını   özel bir işlevi yerine getirmek için enerji
                                                                      belirtiyor. Ancak şimdiye dek karmaşık   harcadığını gösterir” diye söylüyor. Ama bu
                                                                      yapılı şekerlerin RNA’yı modifikasyona   sadece bir yan tepkimeyse, “Bu durumda
                                                                      uğrattıkları görülmemişti.      bu daha az ilgi çekici olurdu” diye ekliyor.

                                                                      Glikokimyacı Carolyn Bertozzi ve California   Kimliğinin açıklanmasını istemeyen
                                                                      Palo Alto’daki Standford University’den   başka bir bilim insanı RNA’ların aslında
                                                                      doktora sonrası araştırmacı Ryan Flynn’in   modifikasyona uğramamış olabileceklerini
                                                                      önderliğinde araştırmacılar; bioRxiv’de   söyledi. Daha ziyade, RNA’lar şekerle
                                                                      yayınladıkları ön baskıda geniş bir   kompleks oluşturan başka proteinlerle
                                                                      yelpazede kimyasal analizler kullanarak   bir araya geliyor olabilir. Stanford grubu
                                                                      fare, hamster ve insan hücre hatlarında   bu kompleksleri ortadan kaldırmak için
                                                                      derin RNA incelemeleri yaptılar. N-bağlı   reaktifler eklediler ama bazı kompleksler
                                                                      glikan isimli şekerlerin bir RNA alt grubuna   buna dirençli olabilir.  Bertozzi bu olasılık
                                                                      guaninlerinden birinden bağlandığını
                                                                      buldular. Bertozzi ve meslektaşlarının   için yorum yapmayı makale taslağını
                                                                      bulgularına göre bu büyük ihtimalle şekerli   hakemli bir dergiye sunduğu için reddetti,
                                                                      olan moleküller, protein kodlamayıp DNA   dergi makale yayınlanmadan önce
                                                                      replikasyonunda rol oynayan Y RNA olarak   yazarlardan yorum yapmamalarını istiyor.
                                                                      bilinen küçük RNA’lar. Araştırmacılar canlı
                                                                      farelerden izole edilen hücrelerde bile   Hücrelerin enzim kullanarak RNA’ları
                                                                      şekerli RNA’ları gözlemlediler.  şekerlerle modifiye ettikleri anlaşılırsa
                                                                                                      akıllara gelecek daha önemli soru
                                                                      Cambridge’deki Massachusetts Institute   “Neden?” olacaktır. Çeşitli olasılıklar:
                                                                      of Technology’de bir glikokimyacı olan   Şekerler RNA’ların özel proteinlerle
                                                                      Laura Kiessling “Bu verilere dayanarak RNA   etkileşimine yardımcı oluyor olabilir ya da
                                                                      modifikasyonları gözlemlediklerine büyük   belli RNA’ları ortadan kaldırılmaları için
                                                                      oranda ikna oldum” diyor. Ancak geriye   işaretliyor olabilir. UT Southwestern’den
                                                                      birçok soru kaldığının da altını çiziyor: “Tam   bir RNA biyoloğu olan Nicholas Conrad
                                                                      olarak neyin nasıl modifiye olduğu hala   “Bilemiyoruz. Tek bildiğim, bu olay benim
                                                                      büyük bir gizem” .              laboratuvarımda gerçekleşmiş olsaydı
                                                                                                      gerçekten çok heyecanlanırdım. Bu bize
                                                                      Bertozzi ve meslektaşları RNA’nın, şekerini   keşfetmemiz gereken yeni bir kapıyı
                                                                      hücrenin proteinlere şeker eklemek için   aralıyor” diyor.
                                                                      kullandığı aynı enzimleri kullanarak elde
                                                                      edebileceğini düşünüyor. Bu enzimlerden   Kaynak: https://www.sciencemag.org/
                                                                      biri olan OST’nin işlevi lipitlerden   news/2019/10/sugar-coated-rnas-could-alter-
                                                                      N-bağlı glikanları önce kesip sonra da   face-biochemistry-we-know-it-if-they-re-
                                                                      bunları proteinlere eklemek. Bertozzi   real?utm_campaign=news_daily_2019-10-02&et_
                                                                      ve meslektaşları RNA’ların özel olarak   rid=616181210&et_cid=3013912
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41