Page 16 - LabMedya - 57
P. 16

16               SAĞLIK / DÜNYADAN HABERLER                                                               www .labmedy a.c om







                                                                           İLİK NAKLİ OLAN


                                                                            KİŞİNİN SADECE


                                                                         KANINDAKİ DEĞİL


                                                                               SPERMİNDEKİ

                                         Dr. Melih NURHAN | Nöralterapi Uzmanı
                       FİBROMİYALJİ                                         DNA DA DEĞİŞTİ



                                          (KULUNÇ)                      Amerika Birleşik Devletleri’nde kemik iliği   sorgulanmasına neden oldu.
                                                                                                      Normalde bir kişinin DNA yapısı ve
                                                                        nakli yapılan bir kişinin sadece kanında
                                                                        değil dudak ve yanak içinden alınan DNA   nerede bulunduğu doktorları ilgilendiren
                                                                        örneklerinde kendisinin yanı sıra donörün   bir durum değil, çünkü bu kişinin
       Fibromyalji yaygın vücut ağrısı, yorgunluk,   çok boyun, sırt ve bel bölgesinde yaygın
       sabah tutukluğu, uyku bozukluğu ve   ağrıdan yakınırlar. Kol ve bacaklarda   DNA’sı da tespit edildi. Uzmanları daha   görünümünü ya da kişiliğini etkileyen
       kas iskelet sisteminde belli noktalarda   da ağrı olabilir. Ellerde ağrı ve şişlikten   fazla şaşırtan durum ise spermdeki   bir durum değil. Fakat adli tıp uzmanları
       duyarlılık ile karakterize bir sendromdur.   yakınmalarına karşın, gerçek bir eklem   DNA’nın tamamının donöre ait olması   için DNA’nın yapısı ve nerede bulunduğu
       Birçok bulgusu başka hastalıklarda da   tutulumu yoktur.         oldu.                         büyük önem arz ediyor. Normalde
       görülebildiğinden sıklıkla karıştırılabilir                      Nevada eyaletinde Washoe County Şerifi   olay yeri inceleme ekiplerinin bir suç
       ve teşhiste güçlük yaratabilir.   Yorgunluk: Önemli bir yakınma olup   bürosunda görevli Chris Long dört yıl   mahallini araştırması sonucu bulunan
                                                                                                      DNA örneklerinin tamamen kurban ve
                                                                        önce Alman bir donörün bağışladı kemik
       Laboratuvar tetkiklerinde bir bozukluk   hastanın günlük yaşamını etkileyebilir.   iliğinin vücuduna transfer edilmesi   saldırgana özgü oldukları varsayılır.
       görülmediğinden, daha çok hastanın   Hasta bunu sıklıkla “tüm enerjisinin   ile hastalığını atlattı. Long’un adli tıp   Bu sonuçlar kemik iliği nakli olan birisinin
       şikayetleri ile teşhis konur. Toplumda   kaybolduğu” şeklinde ifade eder.   bölümünde çalışan mesai arkadaşları   suç işlemesi durumunda olay yerinde
       sık olarak bulunduğu düşünülen bu   Genellikle sabah yataktan yorgun kalkar.  operasyonun Long’un DNA’sını nasıl   bırakacağı DNA örneğinin tamamen
       sendrom, kişinin yaşam kalitesini olumsuz                        etkileyeceğini merak ettikleri için düzenli   başka bir kişiye ait olabileceğini ortaya
       etkilemektedir.                Uyku bozuklukları: Hasta uykuya   testlerde takip etmek istedi. Long da   koyuyor. Adli tıp uzmanı Brittner Chilton
                                      dalamadığından veya sık uyandığından
       1990 yılında ACR (Amerikan College   yakınabilir. Bazen de uyku süresinin
       of Rheumatology) tanı kriterleri   yeterli olmasına karşın uyku dinlendirici
       tanımlanmıştır. Bunlar;        olmayabilir ya da hasta hiç uyumadığı
       •  Yaygın ağrı öyküsü olması. Ağrı en az 3   hissi ile uyanır.
         ay süre ile devam etmelidir.
       •  Palpasyonla 18 hassas noktadan en az   Bunların dışında sabah tutukluğu,
         11’ inde ağrı olması.
                                      konsantrasyon ve bellek bozukluğu, karın
                                      ağrısı, ishal, kabızlık, sık idrara gitme,
       Tanıya yardımcı ancak kesin gerekli   çene ekleminde ağrı, baş ağrısı, göz ve
       olmayan diğer klinik özellikler yorgunluk,   ağız kuruluğu, el ve ayaklarda uyuşma,
       uyku bozukluğu, baş ağrısı, tutukluk, iritabl   huzursuz bacak sendromu, aşırı terleme
       kolon sendromu, paresteziler, depresyon   gibi hastalığa eşlik edebilen başka
       ve anksiyetedir. Genel popülasyonda
       fibromyalji sendromu prevelansı %1-10   belirtiler de mevcuttur; ancak bunların
       arasında bildirilmektedir. Olguların yaklaşık   hepsi her hastada gözlenmeyebilir.
       %90’ı kadın olup, en sık görüldüğü yaş
       grubu 30 – 60 yaşlar arasıdır. Orta ve   ETKILEYEN FAKTÖRLER     arkadaşlarının bu isteğini kabul etti.  bunun bir örneğinin 2004 yılında
       yüksek sosyokültürel kesimde daha fazla                          Adli tıp uzmanları nakil sonrası Long’un   Alaska’da yaşandığını belirtiyor. Bir
       görülür.                       Uzun süreli oturma, ayakta durma, stres,   DNA yapısında değişiklikler olmasını   saldırı soruşturmasında dedektifler DNA
                                      uzun süreli yazı yazma, araba kullanma,   bekliyordu. İlik naklinin amacı zaten   veritabanından bir kimliğe ulaşmalarına
       HASTALIĞIN NEDENI              telefonla konuşma, soğuğa maruz kalma,   Long’un kanının donörün kanıyla   rağmen bir sorun vardı. Çünkü kimliği
                                      eğilerek çalışma ve ağır kaldırma, kolların   değiştirilmesiydi, bu da doğal olarak   çıkan kişi saldırı sırasında hapiste
       Fibromiyalji hastalığının nedeni tam   gergin pozisyonda çalışma yüzeyinde   kanın genetik yapısını değiştirecekti.   bulunuyordu. Sonra bu kişinin kemik iliği
       açıklanamamakla beraber, belirtilere   bulunması gibi çalışma koşulları   Ameliyattan sonra dört ay içerisinde   nakli olduğu tespit edildi. Sonrasında
       yol açan bozukluğun merkezi    fibromiyalji belirtilerini şiddetlendirebilir.   Long’un kanı tamamen değişmişti. Fakat   donör olan kardeşi suçlu bulundu.
       sinir sisteminden kaynaklandığı   Çalışma koşulları, boşanma, gebelik,   uzmanlar değişimin bu denli olacağını hiç   Long’un durumunda akıllara gelen bir
       düşünülmektedir. Birçok faktör, ayrı ayrı   ailede hastalık olması, tek başına aşırı   tahmin etmemişti.  diğer soru eğer bir çocuğu olursa ne
       ya da bir arada fibromyaljiyi başlatabilir.   sorumluluk yüklenme gibi stres faktörleri        olacak? Aslında çocuğu kendisi yerine
       Genetik faktörler, viral enfeksiyon, fiziksel   de fibromiyaljide belirtileri arttırabilir.   Long’un spermlerindeki DNA artık   Alman donörünün genlerini mi taşıyacak?
       travma (cerrahi operasyon, düşme yada   Kadınlarda regl döneminde de belirtiler   kendisine değil donörüne aitti. Long’un   Şu aşamada bunu cevabını bilmek
       motorlu araç kazası), emosyonel travma,   artabilir. Sıcak duş ve banyo, ılık ve kuru   sadece saç ve göğüs kıllarındaki DNA   pek mümkün görünmüyor çünkü Long
       ilaç değişiklikleri (kortikosteroid kesilmesi)   hava, tatil, dinlendirici uyku ile belirtiler   hiç değişmemiş bir şekilde kaldı. Her   ikinci çocuğu olduktan sonra vazektomi
       gibi etkenler fibromyalji hastalığının ortaya   genellikle hafifler.  yıl kan kanseri ya da lösemi, lenfoma   yaptırmış. Uzmanlar bunun pek mümkün
       çıkmasından sorumlu tutulmaktadırlar.                            ya da orak hücreli anemi gibi diğer kan   olmadığını söylüyor ve normalde kemik
                                      TEDAVI                            hastalığı olan on binlerce kişi kemik   iliği nakillerinde sperm DNA’sının
       HASTALIĞIN BULGULARI                                             iliği nakli oluyor. Washoe County Şerif   değişmemesi gerektiğini belirtse de açık
                                      Fibromyalji hastalığının tedavisinde ilaç   ofisindeki adli tıpçıların merak sonucu   bir kapı bırakıyor.
       Ağrı: Yaygın ağrı en sık yakınmadır.   tedavisi ve/veya ilaç dışı tedavi yöntemleri   tespit ettikleri bu durum suçluların tespiti
       Hastalar ağrılarını tanımlamada ve ağrı   kullanılmaktadır. Nöralterapi de fibromyalji   konusunda neredeyse şüphesiz bir   Kaynak: Tr.euronews
       yerini tarif etmede zorluk çekerler. Daha   hastalığında etkili bir tedavi yöntemidir.  delil olarak kabul edilen DNA testlerinin
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21