Page 56 - LabMedya - 53

56 SAĞLIK www .labmedy a.c om

İÇECEK ÜRETİMİNDE

LABORATUVAR AKIŞI
Doç. Dr. Y. Birol SAYGI
İstanbul Bilgi Üniversitesi

Küresel içecek endüstrisi, mevcut ürünlerin karşılıklı gidiş gelişleri olan bir yapıdadır. bakan kalite yönetim sistemi modeli, iyi İçecek laboratuvarlarında üretilen
hammadde girdilerinin çeşitlenmesi ve her Bu yapının hızlı, doğru ve güvenli laboratuvar performansı elde etmek için ve (iç veya dış kaynaklı üçüncü taraf
yıl yeni ürünlerin tanıtımıyla büyümektedir. hareketleri sistemin başarısında çok çok önemlidir. laboratuvarlarında yapılmış) tüm verileri
Bu büyüme, sektörde daha fazla analitik önemlidir. toplayan, saklayan, işleyen ve raporlayan
zorluklar getirmektedir. Bu zorluklar, Laboratuvar sisteminin karmaşıklığı,
pazarda mevcut ürünleri analiz etmek Laboratuvarlarda doğruluğu, güncelliği laboratuvarda kaliteyi sağlamak için birçok merkezi bir sistemle birlikte hammaddeler,
için devam ederken yeni gereksinimler ile ve güvenilirliği sağlamak, sürdürmek faktörün ele alınması gerektiğini gerektirir. işlenmiş malzemeler ve paketlenmiş
birleştirilmektedir. ve iyileştirmek önemli zorluklardır. Tüm Bu faktörlerden bazıları şunlardır: ürünler arasındaki toplu ilişkilerin izlenmesi
laboratuvar prosedürleri ve süreçleri 1. Laboratuvar ortamı, için güvenli bir ortamın faydalarını elde
Tüm içecekler için, kontaminasyon anlaşılabilir ve uygulanabilir bir yapıya 2. Kalite kontrol prosedürleri, etmek tüm üreticilerin beklentisidir.
ve tağşişin, karıştırmanın, ürün dönüştürüldüğünde, uygun şekilde 3. İletişim,
tutarlılığının izlenmesine ve ham yönetilmesini sağlama fırsatı artmaktadır. 4. Kayıt tutma, Kaynaklar:
maddelerden son ürüne kadar mevzuata Laboratuvar kalitesi, rapor edilen test 5. Yetkili ve bilgili personel,
uygunluğun sağlanmasına yardımcı sonuçlarının doğruluğu, güvenilirliği 6. Kaliteli reaktifler ve ekipmanlar. - Anon, 2003: Step-by-Step Guide to Better
olmak için bileşimsel kalite ve güvenlik ve güncelliği olarak tanımlanabilir. Laboratory Management Practices, Prepared by
parametrelerinin sürekli izlenmesi Laboratuvar sonuçları olabildiğince doğru Kalite yönetim sistemindeki temel The Washington State Department of Ecology
gerekmektedir. olmalı, laboratuvar işlemlerinin tüm yönleri amaç, laboratuvar süreçlerinin sürekli Hazardous Waste and Toxics Reduction Program,
güvenilir olmalı ve organizasyona faydalı iyileştirilmesidir ve bu sistematik bir Publication No. 97- 431 Revised January 2003,
İçecek üreticileri, yüksek kaliteli ve olabilmesi için raporlama zamanında şekilde yapılmalıdır. Süreç iyileştirme için 106 s.
stabilitesi yüksek bir ürün elde etmek yapılmalıdır. Ölçüm yaparken, her zaman yararlı olan birtakım araçlar vardır. İçecek - Anon, 2007: Guidance for Industry, Good
için sürekli gayret göstermektedirler. bir miktar yanlışlık vardır. Buradaki zorluk, güvenliği, gıda kalitesi ve tedarik zinciri Laboratory Practices Questions and Answers,
Otomasyon süreçlerindeki gelişmeler test sistemlerimizin sınırlamaları göz bilgilerinin kolayca temin edilebilmesi ve U.S. Department of Health and Human Services
verimi çoğaltırken, kaliteyi ve raf önünde bulundurulduğunda, mümkün laboratuvar, iş ortakları ve organizasyona Food and Drug administration Office of Regulatory
ömrünü arttırmayı da amaçlamaktadır. olduğu kadar yanlışlık seviyesini kolayca aktarılabilmesi için gerekli olan affairs, 25 s.
Bu hedefler göz önüne alındığında, azaltmaktır. İlk bakışta %1’lik hata bile işlevsellik ve kapasiteye sahip yazılımlar, - Anon, 2009: Handbook, Good Laboratory Practice
içecek endüstrisindeki zorluklara birçok olayın meydana geldiği bir sistemde operasyonel verimliliği optimize ederek (GLP), Quality practices for regulated non-clinical
dayanacak şekilde tasarlanmış doğru oldukça büyük sonuçlar doğurabilir. Bu manuel çabaları azaltır ve zincirin herhangi research and development, WHO, ISBN 978 92 4
enstrümantasyon ve analiz yöntemlerini sonuçlar zaman ve personel eforunda artan bir yerinde karar verme sürecini iyileştirir. 154755 0, 328 s.
kullanmak giderek daha çok önem maliyet ile sonuçlanır. En yüksek doğruluk Yenilikçi teknolojiler aracılığıyla reçete - Anon, 2011: Laboratory Quality Management
kazanmaktadır. İçecek endüstrisi için ve güvenilirlik seviyesine ulaşmak için, bazlı üretim endüstrisine kaliteli, kullanıcı
amaca uygun enstrümantasyon, test laboratuvardaki tüm süreç ve prosedürleri dostu ve uygun maliyetli çözümler System, Handbook, WHO, ISBN 9789241548274,
kitleri ve kimyasalların kullanımı, ürün en iyi şekilde yerine getirmek esastır. laboratuvar bilgi yönetimi araçları ile içecek 246 s.
geliştirilmesi ve ürün kalite kontrolünün Laboratuvar, birçok aktivite adımını ve endüstrisi ile ilgili çeşitli alanlarda özellikle - Anon, 2011: Laboratory Safety Guidance,
sağlıklı ve hızlı gerçekleştirilmesi de çok çalışanı içeren karmaşık bir sistemdir. kalitedeki izlenebilirliği, tedarikçi bilgilerinin Occupational Safety and Health Administration,
önemlidir. Sistemin karmaşıklığı, birçok işlem ve yönetilmesi ve HACCP uyumluluğu ile Occupational Safety and Health Administration U.S.
prosedürün düzgün bir şekilde yapılmasını başarıyı yükseltmektedir. Department of Labor, 52 s.
Ayrıca, laboratuvar sonuçlarının hızlı ve gerektirir. Bu nedenle; tüm sisteme
doğru alınması içecek endüstrisi için
yadsınamaz bir gerçektir. Enstrümantasyon
yatırımı, birim örnek analiz ve çalışan
kalifiye eleman maliyetleri diğer dikkate
alınması gereken olgulardır. Laboratuvar
uygulamalarında temel olarak çalışanların
eğitimi, iş akışlarının optimizasyonu,
enstrümanların kalibrasyonu, laboratuvar
dizaynı ve yerleşimi, güncel gelişmelerin
takibi, laboratuvardaki bilgi birikimi,
araştırma-geliştirme ve inovasyon
atmosferi bütün olarak değerlendirilmelidir.
İçecek endüstrisi, temel olarak laboratuvar
temeli üzerine kurulmuştur. Üretimden
pazarlama ve satışa kadar birçok önemli
faktörün etken olduğu sektörde kazanım
veya kayıplar ile ürünün yaşam sürecini
temel olarak etkileyen en önemli olgu
laboratuvar altyapısı ve sistemidir.
Şekil 1’de sistemin kalite iş akış yapısı
görülmektedir. Sistem çok yönlü olup Şekil 1. İçecek sanayinde laboratuvar akış diyagramı