Page 34 - LabMedya - 53

34 TEKNOLOJİ www .labmedy a.c om

TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARI

BEKLEYEN EN BÜYÜK TEHLİKE,

SİBER ZORBALIK!

Yusuf YILDIRIM / Eğitimci –Yazar

Anne ve babalara; teknoloji bağımlılığı ve 2272 sekizinci sınıf öğrencisi ile yaptığım yanında televizyon, sosyal medya ve dijital sonucu da beraberinde getirebilmektedir. LABORATUVAR SARF MALZEMELERİ VE
siber zorbalık gibi dijital kültürün tehlikelerine araştırma sonuçlarına göre, “Öğrencilerin oyun bağımlılığıdır. Bu araştırmamda Siber zorbalığa maruz kalan çocuklar siber
karşı teknoloji kullanım kültürü oluşturmak, bilgisayarı ve internet bağlantısını %78,1 ile 6 pedagog ve 20 psikolojik danışman, zorbalık davranışının sonucunda;
dijital kültür içinde yetişen çocukların proje ve performans ödevleri için internet çocuklarımızı bekleyen en büyük tehlikenin ARAŞTIRMA KİMAYSALLARINDA
sorunları ve ailelerin sorumlulukları kaynaklarından bilgi araştırmak; %75,8 ile siber zorbalık olduğunu belirtmişlerdir. • Yoğun öfke, üzüntü, mutsuzluk, kızgınlık
konularında bilimsel bilgiler sunmak, müzik dinlemek; %67,4 ile sosyal paylaşım gibi duygular yaşayabilmekte. Bu ÇÖZÜM ORTAĞINIZ!
yaşanmış somut örneklerle dijital kültürün sitelerine (Facebook, Twitter) bağlanmak; Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi duyguların yanında çaresizlik, dışlanma,
tehlikelerine yönelik benzer sorunları yaşamış %65,5 ile internette gezinmek; %57,9 ile Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Emel hayal kırıklığı savunmasızlık, depresyon,
ve bu sorunlara çözümler üretmiş anne sunum hazırlamak; %57 ile derslerim için Baştürk Akça tarafından yapılan araştırma anksiyete görülebilmektedir.
babaların deneyimlerini paylaşmak, çocuk rapor hazırlamak; %54 ile oyun oynamak; da tüm bunları destekler niteliktedir. Akça • Okula gitmeme, içine kapanma gibi
psikologları ve psikolojik danışmanların %52,9 ile öğrenme nesnelerini (eğitici tarafından yapılan araştırma sonucuna göre, davranışların artmasının yanında; sosyal
tavsiyeleri ile çocuklarına dijital yaşamda yazılımlar) kullanmak; %49,5 ile sohbet; Türkiye’de siber zorbalığa maruz kalma çevreyle uyum güçleşmekte, arkadaşlık
rehber olabilmeleri için bir kitap yazdım. %40,2 ile elektronik posta okumak veya oranının yüzde 20-25 civarında ve her 5 problemlerine yol açmakta, kişinin kendine
göndermek; %32,4 ile çizim yapmak; %20,6 çocuktan 1’inin siber zorbalık mağduru
Siz LabMedya okurlarına özel olarak bu ile forum ve tartışma sitelerine bağlanmak” olduğu yönündedir. olan öz saygısını azaltmakta, dışlanmışlık
yazımda “siber zorbalık” konusunu en yalın amacıyla kullandıklarını tespit ettim. Bu ve çaresizlik duygularını yaşatmaktadır.
hali ile bilimsel veriler ışığında aktarmaya oranlar Grafik 1.’de görülebilmektedir. • Uzun dönemli siber zorbalık davranışına
çalışacağım. maruz kalan bazı çocuklarda depresyon,
intihar gibi olaylara bile rastlanabilmektedir. HPLC-UHPLC-MS SOLVENTLERİ
21. yüzyılı yaşadığımız dijital dünyada,
ailelerin sosyo-ekonomik düzeyleri artıkça Araştırmamda topladığım verilere göre,
aile içi bireylerin dijital teknoloji sahipliğinin ailelerin çocuklarının birer siber zorba ya da ANALİTİK SAFLIKTA ASİTLER
ve teknoloji kullanım düzeylerinin arttığına siber zorbalık mağduru olmasını engellemek
sizler de tanık olabilirsiniz. Yapılan saha için izlemesi gereken bazı stratejiler REAKTİFLER, TOZ MADDELER
araştırmaları; çocukların daha ilkokul vardır. Bunların başında okul yönetimi,
düzeyinde akıllı telefon, tablet gibi taşınabilir sınıf öğretmeni ve rehber öğretmenlerin İNDİKATÖR BOYAR MADDELER
ve çevrimiçi teknolojilere sahiplik oranının öneminin yanında; çocuğunuzla sürekli
arttığını göstermektedir. Peki Türkiye’de diyalog içerisinde olmak geliyor. Ailelere ERBAPHARM İLAÇ YARDIMCI KİMYASALLARI
çocukların dijital teknolojilere erişim durumları konu hakkındaki tavsiyelerim ise şöyle: Siber
nasıldır? Dijital teknolojilere erişim imkanına zorbayı sayfanın yöneticisine ve yetkililere
sahip çocuklar teknolojiyi ne amaçla ve ne şikâyet edin. Siber zorbanın paylaşım ve ERBAQUA KARL FISHER ANALİZ MADDELERİ
kadar sıklıkla kullanıyorlar? Literatürde bu mesajlarını delil olarak saklayın. Siber
sorunun cevabını bulabileceğimiz araştırma Grafik 1. Çocukların Dijital Teknolojileri Kullanım Amaçları (Yıldırım, 2017) zorbanın sınıf arkadaşı olduğunu öğrenirseniz, ANALİTİK KİMYA STANDARTLARI
sonuçları birlikte inceleyelim. velisiyle ve rehber öğretmeniyle iletişime
Biz araştırmacılar, çocukların yaşadığı Benzer bulgular Bilgi Teknolojileri ve İletişim geçin. Çocuğunuzun gün içinde sanatsal, FARMAKOPİ STANDART SOLÜSYONLARI
Türkiye’deki hanelerin %83,8’inde internet sorunların temelinde dijital teknolojileri Kurumu (BTK) tarafından yapılan “İnternetin kültürel ve sportif etkinliklere daha fazla
erişimi bulunmaktadır. 2019 yılında kullanım amacı dışında bilinçsizce uzun Bilinçli ve Güvenli Kullanımı Saha Araştırması” zaman ayırmasının sağlayın. Çocuğunuz siber
yayınlanan internet ve sosyal medya süre kullanmalarının yattığını artık biliyoruz. sonuçları ile de benzerlik göstermektedir.
kullanım istatistiklerine göre, Türkiye’de Şöyle etrafımıza baktığımızda çevremizdeki BTK tarafından yapılan bu araştırmanın zorbalığa uğradığında durumu size ya da
59,36 milyon internet kullanıcısı (Türkiye birçok insanın dijital teknolojilerin sunduğu sonuçlarına göre; Anne babaları kaygılandıran öğretmeleriyle paylaşmasını sağlayın.
nüfusunun %72’si), 52 milyon aktif sosyal yaratıcı, iş birliğine dayalı birçok işlevsel durumların başında, çocukların dijital
medya kullanıcısı (Türkiye nüfusunun %63’ü) özelliğini kullanmadıklarını da rahatlıkla ortamlarda aşırı zaman geçirmesi, bağımlılık Kaynaklar
bulunmaktadır. Türkiye nüfusunun %66’sı gözlemleyebiliriz. Amacı dışında, bilinçsizce ve siber zorbalık geliyor. Anne babaların - BTK (2018). İnternetin bilinçli ve güvenli kullanımı
saha çalışması raporu. 26.10.2018 tarihinde
Facebook, %58’i Instagram ve %55’i Youtube ve süre sınırlaması olmadan kullanılan oldukça büyük bir kısmının “İnternetin güvenli (http://www.guvenliweb.org.tr/dosya/oZPyg.pdf)
kullanmaktadır. Dünya ortalamalarının teknolojilerin çocuklar için fırsattan çok kullanımı ve internetteki riskler” hakkında adresinden edinilmiştir.
üzerinde internet ve sosyal medya kullanım tehlike oluşturduğu bugün araştırmacılar yeterli bilgiye sahip olmadığı görülüyor. - BTK (2017). Sosyal medya kullanımı yaş
oranına sahip Türkiye’de, çocukların internet tarafından kabul edilmiş bir bulgudur. sınırlamaları. 05.01.2018 tarihinde http://www. CARLO ERBA SIMAX KARTELL EPPENDORF HEIDOLPH CERAMTEC TCI
ve sosyal medya kullanım oranları da Dijital teknolojilerin kullanım oranının artması PEKI, TÜRKIYE’DE ÇOCUKLARI guvenliweb.org.tr/galeri-detay/sosyal-medya-
yüksektir. ve çocukların erişimine sunulması, dijital BEKLEYEN EN BÜYÜK TEHLIKE kullanimi-yas-sinirlamalari adresinden edinilmiştir. MERCK ISOLAB VITLAB GILSON HECHT LLG SCHARLAU
dünyanın yeni tehlikelerine çocukların maruz OLARAK KABUL EDILEN SIBER - Gencer, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinde internet
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kalmasına neden olmaktadır. Literatürde ZORBALIK NEDIR? bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları ile ilişkili SIGMA_ALDRICH SCHOTT ROTH THERMO GERHARDT HALDENWANGER HONEYWELL
kararına göre; çocuklar için sosyal medya çocuklar üzerinde yapılan araştırmalar, değişkenlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek
lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri
kullanabilir yaş aralığı 13-18’dir. Ancak anne babalar tarafından çocuklarının Siber zorbalık; zorbaca davranışların, Enstitüsü, Sivas. ABCR HIRSCHMANN BURKLE HAMILTON MEMMERT MILLIPORE RIEDEL
9-10 yaş aralığındaki çocukların %28’i, teknoloji kullanım deneyimlerinin aile içinde tekrar tekrar rahatsızlık vermek amacıyla - Hootsuite ve Wearesocial (2019). Global Digital
11-12 yaş aralığındaki çocukların ise %59’u tartışılarak takip edilmediği, kısacası aile içi bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanılarak Report in 2019. 30.03.2019 tarihinde https:// ACROS BRAND NALGENE SARTORIUS METTLER RETSCH FLUKA
sosyal medyayı aktif şekilde kullanıyor. bilinçli ve güvenli teknoloji kullanım kültürü yapılması olarak ifade edilebilir. İnternet wearesocial.com/global-digital-report-2019
Ortaokul ve lise öğrencilerinin yarıdan fazlası kazandırılmadığında, çocukların tehlikeler ile kullanımının yaygınlaşması ile birlikte önem adresinden edinilmiştir. FISHER WITEG NEOLAB WHATMAN KERN BOHLENDER SANTA CRUZ
sırasıyla Youtube, WhatsApp ve Instagram her an maruz kalabildiklerini, bu tehlikelerin kazanan rahatsızlık içerici davranışlardır. - TÜİK (2018). Türkiye İstatistik Kurumu hanehalkı
uygulamaları sık tercih ediyor. Ortaokul de çocukların ileriki yaşlarda kalıcı davranış Çeşitli şekillerde görülebilen siber zorbalık; bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçları. ALFA AESAR POULTEN GRAF NUNC M.NAGEL JULABO HETTICH BIOLIFE
öğrencilerinin %50,5’inin Instagram, sorunlarına dönüşebildiğini açıkça ortaya internetteki web siteleri, bloglar, sosyal 26.10.2018 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/
%54’ünün Whatsapp, %54,2’sinin Youtube ve koymaktadır. paylaşım siteleri aracılığıyla yapılabildiği PreHaberBultenleri.do?id=27819adresinden
edinilmiştir.
%40,7’sinin Facebook hesapları bulunuyor. gibi bluetooth ve akıllı telefonlar aracılığıyla - Yıldırım, Y. (2018). 21. Yüzyıl Anne Babalarının ABCAM VWR TESTO WTW HUBBER GIBCO HANNA
Sosyal medya kullanıcısı olan 13-18 yaş Son kitabımda paylaştığım araştırmamda da yapılabilmektedir. Sosyal paylaşım Başucu Kitabı: Dijital Kültürde Çocuk Yetiştirmek.
arası çocukların %24’ü ise sürekli çevrimiçi pedagoglara ve psikolojik danışmanlara, sitelerinin artmasıyla birlikte (Facebook, Eskişehir: Nisan Kitabevi. ISBN: 978-605-9393- HIMEDIA
durumda. “Dijital kültür içinde yetişen çocukları ne Twitter, Instagram vb.) ve cep telefonlarındaki 41-6.
gibi tehlikeler bekliyor?” sorusu sordum. mesajlaşma programları aracılığıyla siber - Yıldırım, Y. (2017). Öğrencilerin teknoloji ile
İlköğretim öğrencilerinin teknolojiyi ne Uzmanların verdiği yanıtlara göre; dijital zorbalık davranışları da sıklıkla görülebilmekte imtihanı (Türkiye Örneği). Ankara: Dorlion Yayınları. İNTROGEN KİMYA VE BİYOLOJİ Yakuplu Mh. 228.Sk No:14 Ata İș Mer. Kat:3 +90 212 875 11 12
amaçla kullandıklarını belirlemek için Ankara, kültürün tehlikeleri, çocukların psikolojik ve ve kişilerin sosyal hayatlarını olumsuz ISBN: 978-605-9481-22-9. +90 212 875 29 94
Eskişehir ve Sakarya il merkezlerindeki sosyal sorunlar yaşamalarının temelinde etkileyebilmektedir. ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. LTD. ȘTİ. Beylikdüzü/İSTANBUL info@introgen.com.tr
ilköğretim okullarında öğrenim gören toplam yatan siber zorbalığa maruz kalabilmesinin Siber zorbalık davranışı pek çok olumsuz