Page 58 - LabMedya - 52

58 FARMAKOLOJİ www .labmedy a.c om

ADDERALL İLE ZEKÂNIZI ARTIRMAYI

DÜŞÜNÜYORSANIZ YANILIYORSUNUZ!

İlk olarak 1920’lerde “Obertol” adı ile satışa sağlıyordur. Bu ilaç sayesinde eski dünyası maddelerdir. (glikoz, parafin, gliserin gibi) Ampul
sunulan ilacın ne işe yaradığı ve nereden değişen; hayata farklı bir gözle bakmaya İlaçlar tesirlerini veriliş yoluna göre iki şekilde Enjeksiyon uygulamalarında kullanılan ilaçların
alınabileceği vatandaşlar tarafından son başlayan Eddie paraya, çekiciliğe ve yüksek gösterir: Lokal tesir ve sistemik tesir. saklanmasında kullanılır. Çoğunlukla im (kas
derece merak ediliyor. bir zekâya sahip olur. Ama aradan çok zaman Lokal tesir, ilacın tatbik edildiği bölgede içine) ve iv (damar içine) uygulanır. Steril ve
geçmez, bu yüksek gücün yan etkilerinin ortaya meydana getirdiği tesirdir. Sistemik tesir ise izotonik hazırlanırlar.
Adderall, ABD’de bazı okullarda ve kamu çıkması gecikmez. ilacın kana karışıp dokulara yayıldıktan sonra Krem
kuruluşlarında kullanılmaktadır. Eczacılıkta organizmada meydana getirdiği etkidir. Deriye sürülerek uygulanan yarı katı
dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun, ADDERALL NEDIR NE IŞE YARAR? preparatlardır. Su bazlıdır.
narkolepsinin tedavisinde kullanılan bir İlaçların reçetelenme şekilleri: Merhem
amfetamindir. Bazı ağır depresyonlarda da bu İlaç; canlı hücre üzerinde meydana getirdiği tesir • Reçetesiz satılabilen ilaçlar, Deriye sürülerek uygulanan yarı katı
ilaç kullanılabilir. İlk olarak 1920’lerde Obetrol ile bir hastalığın teşhisini, iyileştirilmesi veya • Reçeteli satılan ilaçlar, preparatlardır. Yağ bazlıdır.
adı ile piyasaya çıkmıştır. Reçete ile satılan semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini • Kontrole tabi ilaçlar, Şampuan
bir ilaçtır. Adderall 1997’de suda çözülen veya bu hastalıktan korunmayı mümkün • Kırmızı reçeteye tabi ilaçlar, Özellikle kepeğe karşı ketakonazol içeren
tabletler olarak piyasaya sürülmüştür ve değişik kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri • Yeşil reçeteye tabi ilaçlar, preparatlarda tercih edilir. Vizkoz sıvı
amfetamin tuzları içerir. Başlıca aktif maddesi ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik • Mor reçeteye Tabi ilaçlar, preparatlardır.
dekstroamfetamin ve racemic amfetamin kimyasal preparattır. Ticari ilaçlar ilaç firmaları • Turuncu reçeteye tabi ilaçlar, Paket
tuzlarıdır. tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken • İlaçların saklama koşulları. Bir defalık dozunun özel kâğıt ambalajında
maddesinin patent süresi dolmuş ve birden hazırlanmış şekline denir. Oral yolla kullanılır.
ADDERALL NEREDEN ALINIR? YAN çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik Günümüzde pek çok ilaç oda sıcaklığında Toz
ETKILERI NELERDIR? ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal saklanabilir. Yapma ilaçların çoklukla yapıldığı dönemlerde
özelliklerine ve etkilediği biyolojik sitemlere - Soğuk zincirde saklanması gereken ilaçlar, kaşe ile hastalara sunulurdu. Artık farmasötik
göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş (2-8 derece) bir şekilden daha çok, bazı farmasötik şekillerin
Ülkemizde hem satılması hem de kullanılması - Işık almayan ortamda saklanması gereken içerdiği etken ve yan maddelerin fiziksel
yasak olan Adderall; yurtdışında sınav ve kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise
tez dönemlerinin vazgeçilmez ilacı olarak Anatomical Therapeutic Chemical Classification ilaçlar, durumunu ifade edebilir. Kapsüllerde sıklıkla
adlandırılıyor. Etken maddesi amfetamin System’dir. (ATC sistemi) - Kuru yerde saklanacak ilaçlar. kullanılır.
İlaçların sindirim kanalı aracılı ile kana geçiş
Transdermal sistem
İlaçların son kullanma tarihi, kalitesinin güvence
olan Adderall, yurtdışında birçok ülkede özel yoluna enteral yol denir. Bunun dışında kalan altına alınması demektir. Ülke koşullarına göre Deri üstüne yapıştırılan bant. Bant ile deri
reçeteyle satılıyor. Dikkat ve odaklanma eksikliği
olan kişiler için piyasaya sürülen bu ilaç, elbette enjeksiyon, buğuseptil gibi ilaç alma şekline de üretici firma bazen hızlandırılmış deneylerle içeresinde ilaç muhafaza eder. İlacı kontrollü
(yüksek ısı ve nem) bazen de uzun süreli
parenteral yol denir.
kötü amaçlarla da kullanılıyor. Her şeyden önce denemelerle bu tarihi belirler. Bazı ilaçların bu salması avantajıdır. Uygulama bölgesinde
hassasiyete neden olabilir. Uygulama bölgesinin
herhangi bir rahatsızlığı olmayan kişilerin bu uzun süreli deneyler sonunda son kullanma kılsız olması tercih edilir.
ilacı aldıktan sonra 3-4 saat odaklandıkları HAZIRLAMA ŞEKLINE GÖRE İmplant sistem
dersin başından kalkmak dahi istemedikleri ve ILAÇLAR: tarihlerinde uzaklaşma söz konusu olabilir. Deri altına uygulanan ilaçlardır. Salınımı kontrollü
gördükleri kelimeleri anında ezberleyebildikleri Tablet olduğu çoğunlukla tercih edilir. Etkisi aylarca
söyleniyor. Bunun haksız rekabet yaratıp Majistral İlaç: Doktor tarafından yazılan Tablet formunda bir veya daha fazla etken sürebilir.
yaratmadığı tartışmaları bir tarafa dursun; formüllü etken madde ve miktarlarına göre İnhaler sistem
Adderall’i alkol ile tüketerek kendini oldukça eczacının hazırladığı yapma ilaç şekli. madde yardımcı maddelerle birlikte genellikle Genellikle içinde toz bulunan havanın bazen de
toz şeklinde baskı ile veya kaplanarak katı
tehlikeli konuma sokan kişiler de mevcut. Ofisinal ilaç: Farmakope’de bulunan formüle
göre eczacı tarafından hazırlanan, hazır hale getirilirler. Şeker kaplı renkli olanlarına spreylerin çekilmesi esasına dayanan preparat.
Daha önce hakkında “Take Your Pills” adında bulundurulan ilaçlar. draje denir. Kontrollü salınan ve uzun süre Solunum yolları hastalıklarında sıklıkla tercih
edilir.
etkin olanları vardır. Oral yolla yutularak,
bir belgeseli de çekilmiş olan bu ilacın gereksiz Müstahzar: Sağlık Bakanlığı’ndan alınmış dilaltı, vajinal ve makattan kullanılanları vardır. Süspansiyon
yere ve sürekli kullanımda ciddi bir bağımlılık ruhsatla ilaç firmaları veya ilaç laboratuvarları Ağızdan kullanımda bir ilaç mide, bağırsak ve Sıvı içeresinde toz dağılımının bulunduğu
yapması da söz konusu. Öyle ki, ilaca duyulan tarafından hazırlanan ilaçlar. kalınbağırsakta emilebilir. Genellikle dolaşıma preparatlardır. Kullanılmadan önce çalkalanmalı
bağımlılığın bir süre sonra sıradan aktiviteleri İlaçların kimyasal yapıları ile fizyolojik etkileri girerek etkisini gösterir. Çoğunlukla üretildikleri veya karıştırılmalıdır. Şurup ve flakon çoklukla
bile ilacı kullanmadan yapamaz hale getirdiği arasında bağlantı yoktur. Örneğin; alkollerin hem hal etkin halleridir. Bazıları midede veya emilim kullanıldığı farmasotik şekillerdir.
söyleniyor. Sadece 2012 yılında 16 milyon kişiye hipnotik, hem analgesik, hem de antibiyotik sırasında, bazen emildikten sonra karaciğerde Şurup
reçeteyle verilen bu ilacın 116 kişide bağımlılık etkileri vardır. Çeşitli aminler de analgesik, aktifleşerek etkin hale gelir. Bazıları da belli Sıvı halde bulunan ve oral yoldan kullanılan
yaptığı ve rehabilitasyon ihtiyacı doğduğu antihistaminik ve antimalerial etki gösterebilir. ölçüde yıkılarak bu geçişlerde bozularak etkinliği ilaçlardır. Genellikle 40-200 ml şişeler
belirtildi. Özetle ihtiyaç duyanlar için oldukça Bu nedenle ilaçlar genellikle fizyolojik etkilerine düşebilir. Bazı ilaçların yenilen yemeklerle içinde bulunan çözelti, emülsiyon veya
faydalı bir ilaç olmakla birlikte, kötüye kullanıma göre sınıflandırılır: emilmesi azalabilir. Demir preparatları çay ve süspansiyonlardır.
çok ama çok uygun olduğu için uzak durmakta • Sinir sistemini etkileyen ilaçlar, süt ürünleri ile etkisiz hale gelir. Bazı ilaçlar Supozituar (fitil)
fayda var. Ülkemizde satılması ve kullanılması • Merkezî sinir sistemini etkileyen ilaçlar, mutlaka aç kullanılmalıdır. Osteoporoz ilaçları ve Genel olarak makattan kullanılan, yarı katı ilaç
yasak, bu yüzden odaklanamama sorununuz • Anestetik ilaçlar, hipertansiyon ilaçları vs. formudur.
varsa tıbbi bir destek almanız en uygunu • Hipnotik ve sedatif ilaçlar, Efervesan tablet Losyon
olacaktır. • Analjezik ilaçlar,
• Perifer sinir sistemini etkileyen ilaçlar, Aslında tablet halinde hazırlanır, farklı olarak Çoklukla saç ve deriye uygulanan sıvı
LIMITLESS FILMINDE KULLANILAN • Otonom sinir sistemini etkileyen ilaçlar, suda eritilerek kullanılan preparatlardır. Dâhilen preparatlardır.
Emülsiyon
ve haricen kullanılan türleri vardır.
• Kalp ve damar sistemini etkileyen ilaçlar,
HAP GERÇEK MI OLDU? • Sindirim sistemini ve bağırsakları etkileyen Kapsül Sıvı içerisinde çözünmeyen başka bir sıvının
ilaçlar, İlacın içeriğinin belli bir bölgeye kadar emülgatör yardımıyla homojen dağıtıldığı
Yazar Alan Glynn’in ilk romanından uyarlanan • Solunum sistemini etkileyen ilaçlar, gastrointestinal sisteme karışmaması veya sistemlerdir.
filmin yönetmenliği daha önce 2006 tarihli • Kemoterapik etki gösteren ilaçlar, uygun formülasyon kaygısı gibi nedenlerle bazen Damla
“Sihirbaz” (The Illusionist) filmiyle tanıdığımız • Vitaminler ve hormonlar, ilaç etken maddesi dolgu maddesiyle birlikte Genellikle çözelti ve emülsiyon formunda göze
Neil Burger’a ait. Tüm filmlerinin senaryosunda • Dezenfektan ve antiseptik etki gösteren değişik materyallerden yapılmış kapsüller içinde kulağa ağza ve buruna lokal uygulanan steril
da parmağı olan yönetmenin ilk defa sadece ilaçlar. verilir. preparatlardır.
yönetmenliğiyle öne çıktığı filmin konusu Flakon Sprey
şöyle: Yaşamı pek de parlak olmayan Eddie, İlaç ise iki kısımdan meydana gelir: Birincisi Üstü lastik kaplı küçük steril çam şişecik. Cilde veya ağza uygulanabilen sıvı preparatlardır.
New York’ta düzensiz bir hayat yaşayan ve etkin madde (drog), ikincisi ise taşıyıcı (sıvağ). Çoğunlukla içinde enjeksiyonluk toz bulunur. Ovül
pek de başarılı sayılmayacak bir yazardır. Etkin madde; canlıda fizyolojik etki gösteren Bu tozlar çözelti içeresinde bozulabileceğinden Vajinal suppozituar. Vajinaya uygulanan ısıyla
Kız arkadaşından ayrıldığı gün yolda eski bir bir veya birkaç kimyasal madde karışımıdır. ampul yerine, flakona konur. Yanlarında merhem kıvamına dönüşen haricen kullanılan
arkadaşıyla tanışan Eddie’nin hayatı tamamen Taşıyıcı ise, etkin maddenin hasta tarafından genellikle izotonik enjeksiyon sıvağı içeren tablet şeklindeki ilaç formudur.
değişecektir. Eski arkadaşından aldığı bir hap, kolay alınabilmesi veya iyi doze edilebilmesi ampul bulunur. Bazı demir preparatları oral yolla
Eddie’nin beyninin tam kapasite çalışmasını için katılan fizyolojik etkisi olmayan kimyasal kullanılan flakonlar halindedir. Kaynak: Psychologytoday / Drugs