Page 54 - LabMedya - 44
P. 54

54                                                                                                                  www.labmedya.com





       ÖLÜMCÜL



       VIRÜSLER GERI



       DÖNDÜ


                                         Kuduz Hastalığı (Rabies): En çok   hastalıklar, bu kıtanın
                                         Asya ile Afrika da görülmekle birlikte   yerli halkından
                                         tüm dünyada rastlanır. Geç kalınmadığı   Meksika'da 3
                                         takdirde tedavisi yapılabilmektedir. Bu   ile 24, Peru'da
                                         virüsten ötürü yılda ortalama 26 ila 55 bin   1 ile 8 milyon
                                         kişi hayatını kaybetmektedir.     kişinin hayatına
                                                                           mal oldu. Yine                                      adı
                                         H.I.V: En çok Batı Afrika'da görülmekle   beyaz gezginlerin                           verilen "Aedes
                                         birlikte ve tüm dünyada rastlanır.   aracılığıyla Çin'e                               albopictus"
                                         34 milyon kişi hayatını kaybetmiştir.   ulaşan grip salgını,                         birçok virüs
                                         Hastalığa yakalanan kişi ömür boyu tedavi   milyonlarca kişiyi kırıp                için ideal bir
                                                                                                                          ulaşım aracına
       TEHLIKELI VE ÖLÜMCÜL              görmezse hayatını kaybeder.       geçirdi.                                  dönüşüyor. Uzmanlara göre,
       VIRÜSLER INSAN                    Çiçek Hastalığı (Smallpox): İlk olarak   Günümüzde virüslerin bir noktadan   bu sinek deng, Potosi, Xingu ve Fort
       IRKINI OLUMSUZ                    erken uygarlık olan Hindistan ve Mısır   diğerine ulaşmaları için orduların   Sherman hastalıklarının etkeni olan
       ETKILIYOR. ANCAK                  da görülmüştür. Bu zamana kadar 300-   seferlerine ya da gezgin maceraperestlere   virüsleri kolaylıkla bir yerden diğerine
       DÜNYA BÜYÜMEYE VE                 500 milyon kişi hayatını kaybetmiştir. İlk   gerek yok. Her gün tam 1,4 milyon insan   taşıyabiliyor. Bu sinek, son yıllara kadar
       GELIŞMEYE DEVAM                   başlarda tedavisi yokken sonraları çiçek   kıtalararası seyahat ediyor ve virüsleri   sadece Asya'da görülüyordu. 1972'de
       EDERKEN, GIDEREK                  aşısı geliştirilmiştir.           dünyanın her bölgesine taşıyor. Böylece,   Tokyo'dan gelen bir şilep aracılığıyla
                                                                                                             ABD'ye ulaştığı sanılıyor. Günümüzde,
                                                                           tropikal ormanların içinde yıllarca sıkışıp
       DAHA FAZLA VIRÜS                  Grip (Influenza): Antik Yunanistan'da   kalmış olan bazı virüsler, onlara karşı   bu sineğe Avrupa'nın birçok gölünde
       VE HASTALIKLA                     ortaya çıkmıştır. Dünya çapında yılda   hiçbir bağışıklık sistemine sahip olmayan   rastlanıyor. 1998'de Fransa ve İtalya'da
       YAŞANIYOR. ZIKA                   500.000 kişi gripten ötürü hayatını   insanların yaşadığı topraklara ulaşıyorlar.   deng hastalığına rastlandı. Yine gemi
       VIRÜSÜ MUHTEMELEN                 kaybetmektedir.                   İnsanlık da gittikçe artan ulaşım ağı   aracılığıyla Avrupa'ya gelen bir başka
       BIZI ETKILEYEN EN                 Hiç kimse nereden ve tam tamına ne   sayesinde, bugüne kadar hiç bilmediği   virüs ise, Seul virüsü... Daha çok farenin
                                                                                                             sırtındaki tüylerin arasında yaşayan bu
                                                                           virüslerle tanışıyor. İşte tipik bir örnek...
       YENI SALGINLARDAN                 zaman geldiği konusunda kesin bir şey   "Oropouche" virüsü, ilk kez 1960 yılında   virüs, kanamalı ateşe yol açan Hantaan
       BIRIDIR. BU, SIVRISINEK           söyleyemiyor. Tek bilinen Kara Afrika'nın   bir tesadüf sonucu Brezilya'nın başkenti   virüsünün Asya versiyonundan başka bir
       SOKMASIYLA YAYILIR.               ormanlarında doğduğu... 1976-1999   Brazilia ile Belem kenti arasındaki   şey değil...
       HAMILE KADINLARI VE               yılları arasında Zaire, Sudan, Gabon ve   otoyolda ezilmiş bir maymunda saptandı.
       BEBEKLERINI CIDDI                 Uganda'da binlerce kişinin ölümüne   Bir yıl sonra, Belem kentinde bu virüsün   Virüslerin bir başka yayılma yöntemi
                                                                           yol açtığı bir salgın göründü ve tam 11
                                         yol açan Ebola virüsü bir süredir
       ŞEKILDE ETKILER.                                                                                      de kan nakilleri ve hemofili hastalarının
                                         sessizliğini koruyordu. Hatta, iyimser bir   bin kişi öldü. Amazon ormanındaki bir   kullandığı malzemeler. AIDS virüsünün
                                         görüşle, hastalığın kökünün kazındığı   maymunda saptanan virüs, kuzeydeki   Japonya'ya bu yolla geldiği sanılıyor.
                                         düşünülüyordu. Ta ki, geçen yıllarda   bir kente nasıl ulaşmıştı. Sonunda   Hepatit hastalığının yayılmasında
       Tıbbi araştırmaların ilerlemesi, aşıların   Kongo'da yeniden ortaya çıkıp, bir hafta   olay açıklığa kavuştu. Virüs, kente   kan nakli çok büyük bir yer tutuyor.
       ve tedavilerin geliştirilmesi sayesinde,   içinde 120 kişinin ölümüne yol açıncaya   hindistancevizi taşıyan kamyonlardaki   Yine İtalyan Sağlık Bakanlığı, 1992'de
       bu virüslerin çoğunu: Polio, Kızamık ve   kadar... Çünkü, virüsler ne yazık ki tam   sinekler aracığıyla gelmişti. Bir başka   Siena kentine getirilen 8 laboratuvar
       Çiçek hastalıklarındaki gibi etkili şekilde   anlamıyla ortadan silinmiyorlar. Doğa,   örnek yine Latin Amerika'dan. Bundan   maymunundan birinde Ebola virüsüne
       önlenebilir, iyileştirilebilir veya yönetebilir   varlıklarını sürdürmek için onlara her   birkaç yıl önce, Arjantin hükümeti,   rastlandığını açıkladı. Bugün birçok
       hale getirebiliriz.               zaman geniş olanaklar sağlıyor. Bir   pampanın bazı bölgelerine mısır   Avrupa ülkesinde, 1990 yıllarında yeni
                                         süre için geri çekiliyorlar ve elverişli   ekilmesini kararlaştırdı.   doğan çocuklara verilen kanlar nedeniyle,
       Bununla birlikte, modern dünyada bile,   koşulların belirmesiyle birlikte yeniden                     bu kuşakta hepatit hastalıklarının hayli
       karmaşık bilimsel ve tıbbi teknolojinin   ortaya çıkıyorlar. Üstelik, günümüzün   Mısır tarlalarıyla birlikte "Calomys   yaygın olduğu belirtiliyor. Tehlike bu
       bize ulaşması durumunda, bizi test   gelişkin kitle ulaşım araçları sayesinde,   musculinus" türü farelerin sayısı da   kadarla da sınırlı değil. Virüsler, çoğu
       etmeye devam eden bazı virüsler hâlâ   bir noktadan diğerine çok kısa sürede   arttı. Tabii farelerle birlikte, kanamalı   zaman cesetlerin hormonlarında,
       var. Clinell Direct, bilim adamlarının ve   ulaşabiliyorlar. Oysa geçmişte, virüsler   Arjantin ateşi hastalığına yol açan "Junin"   kornealarında ve dokularında belli bir
       doktorların bulmaya çalıştığı 6 en ölümcül   sadece orduların hareketliliğine göre   virüsünün nüfusu da... Nitekim birkaç yıl   süre daha varlıklarını koruyabiliyorlar.
       virüs hakkında ayrıntılı bilgiyi sizler için   yayılıyorlardı. Örneğin, M.S. 162 yılında   içinde bu hastalığın yayıldığı alan tam 7   Bu cesetler üzerinde çalışmalar yapan
       hazırladı.                        Roma İmparatoru Marcus Aurelius, Doğu   misli büyüdü. Bugün yılda 450 bin kişi   adli tıp doktorları, stajyer öğrenciler ve
                                         seferinden Roma'ya kızamık mikrobuyla   bu ateşli hastalığa yakalanıyor. Amerikan   araştırmacı eczacılar her an hastalığa
       Marburg Virüsü: Almanya'da görülmeye   birlikte dönmüştü. Bir asır sonra Roma   Doktorlar Enstitüsü'nün uzmanlarına göre,   yakalanma riskiyle karşı karşıya
       başlanan virüs ile 1.377 kişi hayatını   lejyonlarının Avrupa'ya taşıdıkları   yeni ekim alanlarının açılması, otoyol   bulunuyorlar.
       kaybetmiştir. Bilim insanları aşı   hastalığın adı "kızıl"dı. 1346 yılında,   ve yol yapımının yaygınlaşması, son
       tedavisinin olmadığını söylemektedirler.   Kırım'dan gelip İtalya kıyılarına demir   yıllarda sayıları iyice artan yapay göller,   Ancak asıl tehlike, artık yeryüzünden
       Virüse yakalanan kişinin ölme olasılığı   atan geminin ambarları veba mikrobu   virüslerin ve hastalıkların yayılmasında   tamamen silindiği düşünülen bazı virüs
       %24 ile %88'dir.                  taşıyan farelerle doluydu. Virüsler hep   çok önemli bir rol oynuyor. Ama ne yazık   hastalıklarının geri dönmesi. California
                                         bu güzergâhı izlemedi. Zaman zaman   ki, bütün bu projeler hayata geçirilirken,   Vadisi'nde, 1950 yılından bu yana sıtmaya
       Ebola: Sudan ve Demokratik Kongo   Avrupa'dan başka kıtalara da hastalıklar   kesinlikle çevredeki sinekler ve onların   rastlanmıyordu. 1990'da ise, tam otuz
       Cumhuriyeti'nde ortaya çıkmış ve   yayıldı. 1495 yılında Amerika kıtasına   taşıyabileceği hastalıklar konusunda en   ailede sıtma hastalığı saptanmış. Yine
       11.315 kişinin ölümüne yol açmıştır. Aşı   ayak basan Kristof Kolomb, beraberinde   küçük bir inceleme bile yapılmıyor.   Asya'dan gelen bir denizcinin taşıdığı
       tedavisinin şu an mümkün olmadığını   yeni kıtaya frengi mikrobunu taşıdı.   Bir kez doğal yuvalarından çıktıktan   sıtma mikrobu yüzünden, Nevada'da 35
       fakat yakın zaman bu konuda önemli   İspanyol fatihlerin Latin Amerika'ya   sonra, bu virüsler hızla yayılmaya   izci ve bir o kadar da turist bu hastalığa
       gelişmeler yaşanacaktır.          taşıdıkları kızıl, kızamık, tifo ve grip gibi   başlıyorlar. Halk arasında kaplan sineği   yakalanmış.
   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58   59