Page 49 - LabMedya - 44
P. 49
49
www.labmedya.com
BARYON BAĞLARI
EVRENIN GÖZLEMLENEBILIR MADDESININ
YARISI DÜNYADA ILK KEZ IKI GÖKBILIMCI
EKIP TARAFINDAN BULUNMUŞTU.
www.expoanalytech.com
ANALIZ VE
LABORATUVAR
TEKNOLOJILERI
Bilim insanları evrenin sıradan madde, haritalandırmıştı. Galaksiler arasındaki
karanlık madde ve karanlık enerjiden gaz filamanları çok hafif olduğundan, FUARI
oluştuğunu düşünüyorlar. Ancak bilim ürettikleri loş parçalar Planck’ın
insanları son ikisini henüz kesin olarak haritasında direkt olarak görünmüyordu.
gözlemleyemediler. Uzay modelleri, önceki Sloan Sayısal Gökyüzü Araştırması
gözlemlerde bulunduğu gibi, evrende iki tarafından yaratılan 3 boyutlu evren
kat daha fazla sıradan madde (proton, haritaları kullanan iki ekip, filamanlarla 19-21 NISAN 2018
elektron ve nötronlardan oluşmaktadır.) bağlı olduğunu düşündüğü galaksilere
olduğunu öne sürüyor. Bu eksik madde odaklandı. Daha sonra Planck imajlarında
sonunda bulundu ve uzmanlar, bunun baryon şeritlerini gözlemlenebilir kılmak
galaksileri sıcak gaz filamanları ile için her galaksinin çevresindeki alanları
birbirine bağlayan "baryon" denilen atom birleştirdiler.
altı parçacıklardan oluştuğunu belirtiyor.
Bu filamanlar, 100.000 °C (180.032 Baryonlar, "kuark" adı verilen evreninin
°F) ve 10 milyon °C (50 milyon ° F) büyük kısmının temel yapıtaşlarından
arasındaki sıcaklığa sahip gazdan oluşur. da küçük atom altı parçacıklardır.
Parçacıklar iki gökbilimci ekip tarafından Araştırmacılar, filamanlı baryon şeritlerinin
bulundu. Bir grup Edinburgh Üniversitesi evrenin sıradan maddesiyle ilgili
uzmanlarından oluşurken, diğeri boşlukları doldurduğunu belirtiyor.
Fransa Uzay Astrofizik Enstitüsü bilim Edinburh ekibi, çalışması için bir
insanlarından oluşuyor. milyondan fazla galaksinin görüntülerini
bir araya getirirken, Fransız ekibi ise
Baryon filaman teorisi daha önce bilim 260 bin galaksi çifti üzerine veri yığınları
insanları tarafından önerilmiş olsa da, üzerine çalıştı. Ekipler, Sloan Sayısal
teyit edilmemişti, çünkü gaz X ışını Gökyüzü Araştırması'nda elde edilen
teleskopları tarafından yeterince sıcaklığa verileri kullanarak baryon bağları ile
sahip değildi. Araştırmaya dahil olmayan birbirine bağlı olan galaksi çiftlerini
University College London’dan Astrofizikçi seçtiler.
Richard Ellis, New Scientist’e verdiği
demeçte, henüz bu gazı gözlemleyebilen Astrofizikçi Dr. Hideki Tanimura
bir araç olmadığını söylüyor: “Şimdiye tarafından yönetilen bir başka ekip, gaz
kadar yapılan tamamen spekülasyonlar bağlantılarının evrendeki sıradan madde
üzerindeydi.” için ortalamanın üç kat kadar yoğun
Bilim insanları daha önce baryon gazı olduğunu buldu. İskoç ekibi, tellerin
bulunduğu iddia ederken, iki gökbilimci altı kat daha yoğun olduğunu bulurken,
grup kesinlikle kaçan parçacıkların galaksiler arasında filaman oluşturacak
ipliklerini gözlemlemek için yola çıktılar. kadar yoğun olduğunu keşfetti.
Her iki ekip, – büyük patlamadan kalan Dr. Tanimura, New Scientist’a verdiği
yüksek sıcaklıktaki elektronların daha demeçte, “Farklı mesafelere sahip
soğuk bölgelerdeki küçük parçacıklarla filamanlara baktığımız zaman bazı
etkileşime girmesiyle oluşan- Sunyaev- farklılıklar olmasını bekliyoruz. Eğer bu
Zel’dovich efekti olarak bilinen Büyük faktör dahil edilirse, bulgularımız diğer ORGANIZASYON
Patlama’dan kalan ışığın, sıcak gazdan grupla uyum gösteriyor:
geçtiğine dair bir olgudan yararlandı. Kayıp Baryon sorunu çözüldü!
Işığın bir kısmı, gaz parçacıklarıyla
çarpışarak dağılırken , kozmik mikrodalga Kaynak: Sözcü
arka planında mat bir yama bıraktı. Çeviri: Reha BAŞOĞUL
2015 yılında Avrupa Uzay Ajansı’nın BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE
Planck uydusu, gözlemlenebilir evren BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.
boyunca bu büyük etkinin bir kısmını