Page 44 - LabMedya - 44

44 www.labmedya.com

DÜNYADA CANLI
TÜRLERININ ÇEŞITLILIĞI
SÜREKLI AZALIYOR.
2100 YILINA DEK
NESLI TÜKENEN CANLI
TÜRLERININ SAYISI
1000'I BULABILIR.
PEKI BU KONUDA NE
YAPILABILINIR

BIYOLOGLAR: “SOYU TÜKENMIŞ

CANLI TÜRLERINI YENIDEN

OLUŞTURULABILIRIZ”

Bazı canlıların neslinin tükenmesi her Son dönemlerdeki soy tükenmesi ortamlarda yeni topluluklar kuramayan de insanın elinde olabilir.
zaman yeryüzünde yaşamın bir parçası vakalarında ortak faktör insan olmuştur; canlılar soy tükenmesine en ideal Farklı ülkeler veya dünya çapındaki
olmuştur. Ama 65 milyon yıl önce doğal yaşam ortamlarına insanın zarar adaylardır. ekolojik ve biyolojik çeşitlilik koruma
dinozorları ortadan kaldıran ve bugün vermesi. Burada tarım önemli bir rol girişimleri de genetik alandaki yeni
neredeyse karşı karşıya olduğumuz oynar. Örneğin Amazon ormanlarının İNSAN İÇİN ÖNEMİ NE? teknolojiler de bu alanda umut verici
kitlesel bir şekilde soy tükenmesine çok önemli bir kısmı ağaçtan arındırılarak olabilir.
daha seyrek rastlanır. soya fasulyesi ekimi ve hayvancılık için Son yıllarda doğanın insana sunduğu
alan açılmıştır. olanakların değerini parasal olarak ifade Uzmanlar, soyu tükenmiş canlı türlerinin
Bilim insanları, günümüzdeki hızla eden eğilimler ortaya çıktı. Bitkilerin yeniden oluşturulması çalışmalarının
giderse 2100 yılına dek 269-350 kuş Şehirlerin kurulması ve genişlemesi de karbon depolaması, böceklerin bitkilere haberlere konu olduğunu, ama dengesiz
ve memeli türün soyunun tükeneceğini başka bir etkendir. Örneğin New Orleans polen taşıyarak ürün oluşumuna katkısı, artışla başka canlılar için tehdit teşkil
tahmin ediyor. Ancak soyu tükenme riski ve Kalküta'da şehri çevreleyen bölgelerde ağaçların suyu filtreden geçirmesi vb. eden canlıların üremesini sınırlandırma
olan canlılar için oluşturulan özel liste bataklıkların kurutulması ile şehirleri şeklinde sıralanabilecek hizmetlerin konusundaki çalışmaların genetik
uygulamaları işe yaramazsa bu sayı büyütme çabaları, kanalizasyon sistemi ve dünya çapındaki değeri yıllık125-145 teknolojide bugün uygulanabildiğini
1000'e kadar çıkabilir. Bitki ve omurgasız kirlilik, canlıların yaşam alanları üzerinde trilyon dolar olarak hesaplanıyor. söylüyor.
hayvanlardaki soy tükenmesi konusunda olumsuz etkilerde bulunuyor. Fakat bu hizmetlerin birçoğu zorunlu
ise fazla bilgi sahibi değiliz. Ama omurgalı ve vazgeçilmez olması, örneğin yeşil Farelerin her yeri istila etmesi, Yeni
hayvanlardaki kayıp, ekosistemin diğer Ayrıca insanların bilerek veya kazara bir alanların insan psikolojisi üzerindeki Zelanda'da arıların, Avustralya'da
kısımları konusunda da fikir veriyor. ortama soktuğu yeni canlı türlerinin de olumlu etkilerinin parayla hesap kurbağaların istilası gibi sorunlarda
Biyolojik çeşitlilik bakımından dünyanın yıkıcı etkileri oluyor. Geçmişten beri o edilememesi gibi nedenlerle bu yaklaşımı gen teknolojisiyle kısırlaştırmaya
hızla kayba uğradığı doğrudur. Biyolojik doğal ortamda yaşayan canlılar birçok eleştirenler de var. başvurulabilir.
çeşitlilik, canlı organizmaların çeşitliliği durumda, hastalıklara daha dayanıklı
olarak tarif edilir; ama aynı zamanda her ve daha az doğal saldırganı olan bu Bir tek türün sayısının azalması önemsiz Peki insan müdahalesi doğadaki
canlı türü içinde ve bu canlı türleriyle yeni işgalci canlılarla rekabet edemiyor. gibi görünebilir, ama bunun ekosistem canlılara tehdit oluşturmak yerine doğayı
ekosistemler arasında da çeşitlilik söz Özellikle adada yaşayan canlılar bu üzerinde çok daha geniş etkileri olur koruyabilir mi? Umarız öyle olur. Bugüne
konusudur. olumsuzluklara daha açık olabiliyor. ve bazı balık türlerinde olduğu gibi kadar yaşanan altı kez geniş kapsamlı soy
Mauritius'taki dodo, Guam'daki uçan tilki ekosistemin tümüyle çökmesine neden tükenmesi vakalarına yenilerini ekleme
Biyolog EO Wilson bu kaybı, iklim buna en iyi örnektir. olabilir. ihtimali ile karşı karşıya olduğumuz bu
değişikliği tehdidinin gölgesinde kalan dönemde, doğayla ilişkilerimizi yeniden
"gizli ve büyük bir trajedi" olarak İnsan etkinliğinden kaynaklı iklim PEKİ BU GİDİŞAT DURDURULABİLİR gözden geçirerek çözümler bulmamız
tanımlamıştı. değişikliği de önemli bir etken. Mİ? gerektiği kesin.
Ama bu konuda yapılabilecekler de var. Ekosistemleri tahrip eden bu faktör,
soy tükenmesini tetikleyen nedenler Tarih kitapları insanların 60 bin yıllık
YERYÜZÜNDE YAŞAM NEDEN DAHA bakımından da liste başına tırmanabilir. öyküsünde canlı türlerini nasıl soy
AZ ÇEŞİT İÇERİYOR? İklim değişikliğinden yararlanan ve tükenmesine yönelttiğine dair karamsar
zarar gören canlılar olacaktır. Ama belli tablolar çizer. Ama geleceğimiz de
Bunun kısa yoldan cevabı: İnsan bir ortam için uzmanlaşmış, yaşadığı öyle olmak zorunda değildir. Bu süreci
yüzünden. bölgeden uzaklaşmayan, farklı doğal yavaşlatma, hatta tersine çevirme gücü