Page 42 - LabMedya - 42
P. 42

42                                                                                                                  www.labmedya.com


                                         BENLIK NEDIR VE NEREDEDIR?




                                                                           Benlik konusu Yunan Felsefesinde ortaya   BENLIĞIN NE OLDUĞU KONUSU
                                                                           çıkmış ve o zamandan beri insanların   UZUN ZAMANDAN BERI
                                                                           önem verdiği bir konu olarak devam   TARTIŞILIYOR
                                                                           ediyor. Bütün kuşaklar benliğin doğası
                                                                           üzerine sorular soruyorlar.       Benlik sıfatları gibi sizin kendi kişiliğinizi
                                                                           Mesela Descartes benliği zihnin   ön plana çıkaran uyarıcıların beyindeki
                                                                           oluşturduğunu ve bunun beyin ile   kortikal orta çizgi yapısının bulunduğu
                                                                           bedenden farklı olarak spesifik bir fiziksel   bölgede gerçekleşen aktiviteler ile
                                                                           cisim sayesinde sürdürülebildiğini iddia   yakından ilişkisi olduğunu biliyoruz. Buna
                                                                           ediyor.                           göre, beyin ve beynin sinirsel aktiviteleri,
                                                                                                             benlikle alakalı durumlara karşı çok
                                                                           Günümüzde ise, sadece beynin olduğunu   hassas olduğunu söyleyebiliriz. Böylece
                                                                           ve bu şekilde bir benliğin olmadığını   deneysel kanıtlar, benlikle beynin sinirsel
                                                                           söyleyenler bulunuyor. Filozof Thomas   aktivitesi arasında bir bağlantı olmadığına
                                                                           Metzinger’e göre, benlik bir illüzyondan   dair görüşlere karşı çıkmış oluyor. Bu
                                                                           ibaret. Bu doğru olabilir mi? İşte tam bu   yüzden günümüz filozoflarının düşündüğü
                                                                           noktada felsefi tartışmalardan bilimsel   gibi, kişiliğin bir illüzyon olmadığını
                                                                           açıklamalara geçme ihtiyacı duyuyoruz.  söyleyebiliriz. Hatta benlik bizim için hiç
                                                                                                             yoksa bile, beynimiz ve onun sinirsel
                                                                                                             çalışmaları için bir anlam ifade ediyor.
                                                                                                             PEKI BU, BENLIĞIN BEYNIN
                                                                                                             BIR BÖLGESINDE BULUNDUĞU
                                                                                                             ANLAMINA GELIR MI?

                                                                                                             Hayır, sadece beynin bu bölgesinin sinirsel
                                                                                                             aktivitelerinin özellikle kişilikle alakalı
                                                                                                             konularda duyarlı olduğu anlamına gelir.
                                                                                                             Beynin diğer bölgeleri de bu aktivitelere
                                                                                                             katılabilir ancak bunlar diğeri kadar
                                                                                                             benliğe karşı hassas değiller.

                                                                                                             Peki, neden sinirsel aktivite sadece orta
                                                                                                             hat bölgesinde olunca kişiliğe duyarlı
                                                                                                             oluyor? Şimdilik bunu bilmiyoruz. Belki
                                                                                                             de bazı psikolojik özellikler bu bölgenin
                                                                                                             diğerlerinde farklı olmasını sağlıyordur ve
                                                                                                             bu bölgeyi kişisel konularla alakalı hale
                                                                                                             getiriyordur.

                                                                                                             BENLIKLE BEYNIN BAZI
                                                                                                             FONKSIYONLARI ARASINDA BIR
                                                                                                             ILIŞKI OLABILIR
                                                                                                             Bazı çalışmalar uyarı öncesi beynin
                                                                                                             durağan hallerinin, bir uyarıcı alıp
                                                                                                             almadığımızı tahmin edebildiğini
                                                                                                             gösteriyor. Bunlar, duygusal resim ve
                                                                                                             yüksek ya da düşük seviyede kişilikle
                                                                                                             alakalı olabilir. Bu nasıl mümkün olabilir?
                                                                                                             Bunun olabilmesi için, beyin durağan
                                                                                                             haldeyken ya da sürekli çalışırken,
                                                                                                             benlikle alakalı kodları da barındırabilmesi
                                                                                                             gerektiği anlamına geliyor. Mesela, bir
                                                                                                             kişiyle alakalı olarak, kişisel olan ya da
                                                                                                             benliğiyle alakalı kodların bulunması
                                                                                                             gerekir. Buradan hareketle beynin kendi
                                                                                                             sahibinin benliğiyle alakalı olarak bir
                                                                                                             takım bilgilere sahip olduğunu iddia
                                                                                                             edebiliriz. Benlik beynin durağa hallerine
                                                                                                             ya da sürekli çalıştığı hallerine nasıl
                                                                                                             girebiliyor? Belki de benlik beyne dünyayı
                                                                                                             ortaya çıkararak dahil oluyordur.
                                                                                                             Eğer böyleyse benlik, beyin ve
                                                                                                             dünya ilişkisinden bağımsız soyut
                                                                                                             açıklamalardan değil de, beyin ve dünya
                                                                                                             arasındaki çok temel, somut ve basit
                                                                                                             ilişkiler ağından oluşuyordur. Eğer, benliği
                                                                                                             ve onun temelini daha iyi anlamak
                                                                                                             istiyorsak, beynin sürekli aktivitelerini
                                                                                                             ve bunların bizim hareketlerimiz,
                                                                                                             duygularımız ve düşüncelerimiz
                                                                                                             üzerindeki etkilerini daha iyi anlamamız
                                                                                                             gerekiyor.
                                                                                                             Kaynak: Psychologytoday
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47