Page 62 - LabMedya - 38

62 www.labmedya.com

ICATI YÜZÜNDEN

ÖLEN BILIM INSANI:

ALEXANDER BOGDANOV

RUS FİZİKÇİ, FİLOZOF, EKONOMİST, BİLİM KURGU YAZARI VE DEVRİMCİ OLARAK TANINDI. KAN
NAKLİYLE GENÇLEŞMEK HAKKINDA DENEYLER YAPTI, LENİN’İN KIZ KARDEŞİNİN DE ARALARINDA
BULUNDUĞU PEK ÇOK SAYGIN KİŞİYE KAN NAKLİ GERÇEKLEŞTİRDİ. SITMA VE TÜBERKÜLOZ
GEÇİRMİŞ BİR HASTASINDAN KENDİNE KAN NAKLİ YAPMAYA KARAR VERDİ. KISA SÜRE SONRA
ENFEKSİYONLAR NEDENİYLE 1928’DE HAYATINI KAYBETTİ.

Alexander Bogdanov (22 Ağustos 1873, bolşeviklerin çoğunluğu Lenin’in yanında Bolşevik Hükümet tarafından
Belarus ö. 7 Nisan 1928 Moskova), yer alırken, Lenin bu dönem kaleme desteklendi. Ancak 1 Aralık 1920
Rus bilim insanı, filozof, ekonomi, tıp aldığı “Materyalizm ve Ampiryokritisizm” tarihli Pravda’da çıkan bir yazı, bu
araştırmacısı, bilim kurgu yazarı. kitabıyla Bogdanov’u felsefi idealizm hareketi küçük burjuva ilan ederek, bu
yapmakla suçladı. hareketin sosyalizme düşman unsurlar
Bogdanov, 22 Ağustos 1873’te şu tarafından çıkarıldığını duyurdu. 1922’ye
anki Belarus’ta doğdu. Öğretmen bir Lenin’le girdiği mücadelede yenilgiye gelindiğinde Proletkult tarihe karışmıştı.
ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve uğrayan Bogdanov, 1909 Haziran’ında
üniversite öğrenimine kadar çiftlikte Paris’te düzenlenen bir konferansla 1923 yazında Bogdanov, hükümet
yaşadı. Tıp eğitimi için girdiği Moskova Bolşevik fraksiyondan atıldı. Bunun muhalifi İşçi Gerçeği grubunu
Üniversitesi’nden mezun olamadan, üzerine İtalya’nın Capri adasındaki desteklediği gerekçesiyle gizli polis
Narodnaya Volya grubuna üye olmak Anatoli Lunaçarski ve Maksim Gorki’nin tarafından tutuklandı ve 5 hafta boyunca
suçundan tutuklandı. Tula şehrine yanına giden Bogdanov çalışmalarına sorgulandı. Serbest bırakılmasının
sürgün edilen Bogdanov, Kharkiv burada devam etti. Boykotçular ardından yeniden bilimsel çalışmalarına
Üniversitesi’nde eğitimine devam etti. (otzovists) olarak anılan bu muhalif grup ağırlık veren Bogdanov, 1924 yılında
Burada devrimci faaliyetlerine devam burada bir parti okulu kurdular. 1910 kan transfüzyonu deneylerine
eden Bogdanov, “Ekonomi biliminin yılında Bologna’ya taşıdıkları bu parti başladı. Bogdanov, bu deneylerle hiç
temelleri” isimli bir broşür yayınladı okulunda 1911’e kadar eğitim verdiler. yaşlanmayan ebediyen genç insanı
(1897). 1899 yılında üniversiteden Çok geçmeden Lenin ve yandaşları da yaratma derdindeydi. Bu çalışmalar
mezun olarak doktor oldu. Aynı yıl ikinci Paris’te bu gruba karşı bir parti okulu kapsamında aralarında Lenin’in kardeşi
eseri olan “Doğadaki basit elementlerin oluşturdu. Ancak bu çalışmaların bir Maria Ulianova’nın da bulunduğu birçok
muhtemel tarihi”ni yayınladı. Bunun sonuç vermemesi üzerine Bogdanov kişi Bogdanov’un deneylerine katıldı. 11
üzerine Çar polisi tarafından yeniden siyasetten uzaklaştı ve 1914’te çıkan bir kan transfüzyonu deneyi gerçekleştiren
tutuklanan Bogdanov, 6 aylık bir hapislik afla Rusya’ya geri döndü. Bogdanov, bu deneyler sonunda,
döneminden sonra Vologda’ya sürgün deneklerdeki görme bozukluklarının,
edildi. Bogdanov Birinci Dünya Savaşı’na saç dökülmelerinin durdurulabilindiğini
kadar yoğun bilimsel çalışmalar fark etti. Çalışmalarının sonuç vermesi
Sürgün döneminde sosyal adalet, yaptı. 1912’de yayınladığı Tektoloji üzerine 1926 yılında Hematoloji ve Kan
ekonomi-politik ve felsefe üzerine kitabı, kendi alanında öncü bir kitap Transfüzyonu Enstitüsü’nü kurdu.
araştırmalar yaptı. 1903 yılında olarak anılmaktadır. Birinci Dünya
Bogdanov takma ismini alarak Rus Bogdanov, 1928 yılında kendi üzerinde
Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin Bolşevik Savaşı süresince doktorluk yapan yaptığı bir kan transfüzyonu deneyi
Bogdanov, Ekim Devrimi’nde hiçbir rol
fraksiyonuna katıldı. sırasında, öğrencisinden kaptığı sıtma
almadı. Bolşeviklerin iktidarı almasıyla ve tüberküloz bakterileri nedeniyle
Bolşevikler arasında yaklaşık 6 yıl beraber, kendisine sunulan partiye hayatını kaybetti. Kimi aydınlar,
boyunca en önde gelen isimlerden yeniden katılma tekliflerini geri çeviren Bogdanov’un bu şekilde intihar ettiği
birisi olan Bogdanov, 1904-1906 yılları Bogdanov, 1922’ye kadar, bilimsel iddiasında bulundu. Bu iddiaya kanıt
arasında 3 ciltlik felsefi eseri “Ampriyo- çalışmalara daldı. Önceden araştırmaya olarak da, Bogdanov’un son deneyinden
Monizm”i yayınladı. Bogdanov bu başladığı konularda ciddi ilerlemeler önce yazdığı gerilimli politik mektuplar
eserinde Marksizm ile Ernst Mach, kaydeden Bogdanov, sibernetik gösterildi.
Wilhelm Ostwald, Richard Avenarius teorisinin öncülü oldu. 1918 yılında
gibi filozofların görüşlerini birleştirmeye ekonomi profesörü olarak, yeni kurulan Bogdanov, 1908 yılında yayınladığı Kızıl
çabaladı. Bu çalışma ünlü marksist Sosyalist Sosyal Bilimler Akademisi’nin Yıldız isimli romanıyla ilgileri üzerine
Buharin başta olmak üzere birçok kişiyi yöneticiliğine getirildi. çekti. Mars’ta geçen bu ütopya türü
etkiledi. kitapta Bogdanov bilimsel ve sosyal
1920’de Sovyetler Birliği’nde kurulan gelişmeler hakkında peygamberce
1905 Rus Devrimi’nin yenilgiye proleter sanat hareketi Proletkult’un kehanetlerde bulunuyordu. Bogdanov’un
uğramasından sonra, Bogdanov, kuruculuğunu ve baş teorisyenliği bu eseri feminist, sosyalist birçok
Duma’daki Sosyal Demokrat vekillerin Bogdanov yaptı. Verdiği konferans ütopya- bilimkurgu eserine öncülük
geri çağrılmasını, partinin tamamen ve yazdığı makalelerde, eski burjuva etmiştir. Kendisinden sonra gelen
yer altına çekilmesini savundu ve bu kültürünün yok edilmesi gerektiğini yazarları etkilemiştir.
konuda karşıt fikirlerde olan Lenin’le söyleyen Bogdanov, onun yerini saf
karşı karşıya geldi. Uzun süre devam proleter kültürün alması gerektiğini Kaynak: Vikipedi
eden bu karşıtlık 1908 yılında tamamen savundu. Proletkult hareketi, diğer
uzlaşmaz bir hale geldi. Bu ayrışmada kültürel hareketler gibi ilk etapta