Page 60 - LabMedya - 38
P. 60

60 60                                                                                                               www.labmedya.com
                                            Bilge BAYKUŞ





                                           Başları büyük ve tüylüdür. Kuyrukları   yumurtlarlar. Kuluçka süresi 30-40   işitebilecek duyarlıktadır. Hassas
                                           kısa olmakla beraber, kanatları enli ve   gündür. Yumurtadan çıkan yavruların   kulaklarıyla, gecenin sessizliğinde
                                           uzundur. Bir kısmının kanat açıklığı,   göz ve kulakları kapalıdır. Yavruların   uçan pervanenin kanat sesini veya
                                           bir adam boyuna ulaşır. Serçe kadar   yuvada kalma süresi farklıdır.   bir tohumun çiğnenişini, hatta tam
                                           küçük olanları vardır. Gagaları kıvrık,                             sessizlikte düşen iğnenin sesini bile
          “AL PURPLE”                      pençeleri keskin kanca tırnaklı ve   Tam karanlıkta görme kabiliyetleri   işitebilirler.
          YANİ “MOR IŞIK                   döner parmaklıdır. Kuvvetli pençeleri   yoktur. Az bir ışık avlarını yakalamaya   Baykuşun geniş yüzü, nispeten sert
                                           adeta avına kenetlenir. Kavramaları
                                                                             kafidir. Gözlerindeki ağ tabaka sarı
          GÖRÜNTÜSÜNE” SEBEP               o kadar sıkıdır ki, bazen inatçı bir   renklidir. Büyütücü özellik sağlar.   ve kavisli tüylerle kaplıdır. Tüyler bir
          OLAN KİMYASAL BİR                baykuş tarafından tutulan insan   Gözlerinde esas olarak çubuk      kepçe gibi sesleri toplar ve kulağa
          MADDE BULUNUR.                   bileğini kurtarmanın yolu, hayvanın   (rod) duyu hücreleri mevcuttur. Bu   yansıtır. Bazı baykuş cinslerinin
          ROD HÜCRELERİ, EN                ayak tendonlarını (kirişlerini)   hücrelerde “visual purple” yani “mor   kulak delikleri öyle büyüktür ki, başın
          KÜÇÜK BİR IŞIĞI BİLE             kesmektir.                        ışık görüntüsüne” sebeb olan kimyasal  yan tarafını tamamen kaplar. Ayrıca
          KİMYASAL BİR SİNYALE             Baykuşlar tam bir sessizlik içinde   bir madde bulunur. Rod hücreleri, en   baykuşların başı geniştir ve kulakları
          ÇEVİRİR. BÖYLECE                 avlanır. Bütün vücudu yumuşak ve   küçük bir ışığı bile kimyasal bir sinyale  diğer kuşlara göre birbirinden daha
                                                                                                               uzaktır. Böylece ses dalgası bir kulağa
                                                                             çevirir. Böylece insanın sadece bir
          İNSANIN SADECE BİR               ince tüylerle kaplıdır. Tüyler, uçuş   ışık parıltısını fark ettiği yerde baykuş   çarptıktan sonra diğerine gelir. Baykuş
          IŞIK PARILTISINI FARK            sırasında tabii bir susturucudur.   buradaki cismi bütün teferruatı ile   bu son derece küçük zaman aralığı
          ETTİĞİ YERDE BAYKUŞ              Uçuş esnasında kanatlarının “pırpır”   görür. Bütün kuşlarda üst göz kapağı   içinde sesin geldiği yönü tayin eder.
          BURADAKİ CİSMİ                   sesi duyulmaz. İri gözleri, başlarının   alttakine geldiği halde baykuşlarda   Baykuşların ilginç özelliklerinden
          BÜTÜN TEFERRUATI                 yanında değil önündedir. Aşırı    olay tersinedir.                  biri de kulaklarının perdeli oluşudur.
          İLE GÖRÜR. BÜTÜN                 büyüklükteki gözleri, göz oyuğunda   Baykuşların görme ve işitme    İstedikleri zaman açar, istediklerinde
                                           hareket edemez. Araba farı gibi
                                                                                                               kaparlar. Dinlenme halinde ve yavaş
          KUŞLARDA ÜST GÖZ                 yuvalarında sabittir. Ama baykuş   kabiliyetleri son derece hassastır. Çok   uçuşlarında kulak perdesini açar, hızlı
          KAPAĞI ALTTAKİNE                 boynunu 300 derecelik alan içinde   az ışıkta avlarını yakalayabildikleri   uçuşlarında ise kaparlar.
          GELDİĞİ HALDE                    rahatça çevirerek çevresini kontrol   gibi, zifiri karanlıkta da işitme
          BAYKUŞLARDA OLAY                 edebilir. Dişi baykuş erkeklerinden   duyularıyla yerini tespit ederek    Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
          TERSİNEDİR.                      daha iri olup, 2-10 yumurta       yakalarlar. Kulakları, en küçük hışırtıyı


















                                            Baykuşların Sessiz Uçuşu


                                            Teknolojiye Model!





                                            Trenin belli bir hıza ulaşana kadar   algılayamaz. Bir hayalet uçak gibi fark   oluşan girdaplardan kaynaklanır.
                                            çıkardığı sesin nedeni, tekerleklerin   edilmeden uçabilen baykuşun sırrı   Girdaplar büyüdükçe ses de artar.
                                            raylar üzerindeki hareketidir. Ancak   kanatlarındaki tüylerdedir. Tüylerin   Baykuşun kanadında çok sayıda
                                            hızı 200 km/s olduğunda sesin    kenarında bir testeredeki gibi dizilmiş   pürüzlü çıkıntı olduğundan, büyük
                                            asıl kaynağı, trenin hava içindeki   düzenli dişler bulunur. Baykuş kanat   girdaplar yerine küçük girdaplar oluşur
                                            hareketiyle ortaya çıkan aerodinamik   çırptıkça hava bunların arasından   ve baykuş son derece sessiz bir uçuş
                                            gürültüdür.                      süzülerek gürültü engellenmiş olur.  gerçekleştirir.
                                            Aerodinamik gürültünün           Baykuşun ses sorununu uygun       Japon mühendis ve tasarımcılar,
                                            oluşmasındaki bir numaralı etken   şekilde çözdüğünü fark eden Japon   bir baykuşu rüzgar tünelinde teste
                                            ise tepedeki tellerden elektrik almak   mühendisler baykuşu örnek alan   tabi tuttuklarında, bu kuşun kanat
                                            için kullanılan pantograflar veya akım   yeni parçalar tasarladılar. Üretilen bu   yapısındaki mükemmelliği bir kez
                                            toplayıcılardır. Normalde kullanılan   yeni parçanın gövde kısmına baykuş
                                            dikdörtgen şekilli pantograflarla   tüyünü taklit eden dişler yerleştirildi.   daha görmüşlerdir. Sonunda trenin
                                            gürültünün azalmayacağını fark eden   Yapılan denemeler başarılı oldu:   üzerindeki gürültüyü, baykuşun
                                            mühendisler, araştırmalarını hızlı ama   Rahatsız edici ses tamamen ortadan   sahip olduğu düzensiz tüy prensibine
                                            sessiz hareket eden canlılar üzerinde   kaldırılmıştı.             benzeyen kanat şeklinde pantograflar
                                            yoğunlaştırmışlardır.            Baykuşların düşük sesle uçmasının   kullanarak etkin biçimde azaltmayı
                                            Japon araştırmacılar canlılar    ardındaki sebeplerden bir tanesi,   başarmışlardır. Bu sayede Japonların
                                            üzerindeki çalışmaları sonucunda fark   kanatlarındaki kıvrımlardır.   doğadan esinlenerek taklit ettikleri
                                            etmişlerdir ki tüm kuşlar içinde en   Baykuşların kanatlarında diğer   pantograf benzeri sistem, “işini en
                                            sessiz uçuşu baykuş gerçekleştirir.  kuşlarda bulunmayan pürüzlü tüyler   sessiz olarak yapan” unvanını almaya
                                            Öyle ki bir baykuş avının üzerine   vardır. Bunlar gözle bile görülebilirler.   hak kazanmıştır.
                                            atıldığında, avlanan canlı hiçbir ses   “Aerodinamik ses” ise hava akımında
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64