Page 44 - LabMedya - 38
P. 44

44                                                                                                                  www.labmedya.com




                          AKIL                 ZEKA



                    NEDIR                      NEDIR











                                            AKIL İLE ZEKANIN

                                            ARASINDAKİ FARK NEDİR?







          AKIL ASLINDA BİR KABİLİYETTİR, ZEKA DA ÖYLE. İKİSİ ARASINDAKİ EN ÖNEMLİ FARK, BİR
          BAŞKASINDAN AKIL ALABİLİRSİNİZ AMA ZEKAYI ASLA. O, HER İNSANIN KENDİSİNE MAHSUSTUR.
          BİR HASTALIK SÖZ KONUSU OLMADIĞI SÜRECE ŞÜPHESİZ HERKESİN AKLI VARDIR. AKILLI
          OLMAK, KENDİ DAVRANIŞLARINI BİLMEK, KONTROL EDEBİLMEK, DOĞRU VE YANLIŞLARINI
          DEĞERLENDİREBİLMEK YETENEĞİDİR.


         Akıl, insanı hayvandan ayırt eden en   diyoruz. Ancak bu müzik dehaları en   insanların lisan yeteneklerini, dolayısıyla   ABD yönetiminin kendi halkına karşı
         önemli faktördür. Hayvanlar yalan   basit bir matematik problemini bile   düşünme ve algı alışkanlıklarını   uyguladığı yöntemlerden biridir örneğin.
         söyleyemez ama insanlar sık sık bu yola   çözemeyebilirler.         sakatlamak. Televizyonlardaki bazı
         başvurur. İşte insandaki yalanla gerçeği,                           yayınlarda, sosyal sitelerdeki yazışma   Zihin durumu: Beyinde, cinsellik, iştah,
         doğru ile yanlışı ayırabilme, bir konuda   Sonuç olarak zeka, ruhsal olaylara, algı ve  cümlelerindeki yaygın argolaşma ve lisan   zevk gibi duygularla ilişkili bölgelerin
         fikir yürütebilme, görüş belirtebilme   hafıza yeteneğine, tutkulara, eğilimlere,   bozukluğunu örnek verebilirim.   aşırı olarak uyarılmasını sağlayarak, üst
         yeteneği akıldır.                 iradeye ve bilgi edinme isteğine göre                               beynin yüksek zihinsel işlevini kısıtlamak
                                           farklılıklar gösterebiliyor. Akıl somut   Celbedilmiş söz yitimi (afazi): Tıbbi   hatta dumura uğratmak. Bireyleri
          ‘Ah şimdiki aklım olsaydı’ lafını çok   olarak ölçülemez ama zeka pek sağlıklı   bir terim olan ve konuşma / anlama   zevkperest robotlara dönüştürerek,
         işitmişizdir. Demek ki, akıl insan   olmasa da IQ denilen bir testle ölçülmeye   alışkanlıklarının yitirilmesi anlamı taşıyan   potansiyel düşünce suçlarını ve fikri
         olgunlaştıkça da değişiyor ve insanın   çalışılıyor.                afazi’nin toplumbilimsel türevini yitirmesi.   tehlikeleri bertaraf etmek. Haber
         kendisi de bunun farkına varıyor. Bir                               Kelimelerin anlamlarında karmaşa   bültenlerinde, müzik kanallarında ve bazı
         insan değişik fikirlerle diğerinin aklını   PEKİ, ZİHİN KONTROLÜ BİZ FARKINA   yaratarak ve aslı / tanımı olmayan yeni   sosyal sitelerde genel yayın politikasında
         karıştırabilir. Hayret verici, şaşırtıcı şeyler   VARMADAN KARŞIMIZA ÇIKABİLİR Mİ?  kavramlar ortaya koyarak, insanların   gözleyebileceğimiz cinsel, hatta sapkın
         insanın aklını durdurabilir.                                        iletişim yeteneklerini baltalamak ve   içerikli haberler, diziler, filimler ve
                                           Zihin kontrolü biz farkına varmadan   kişileri, aynı dili konuşmalarına rağmen,   görüntüler. Amerikan filmlerindeki
         Bir şeyin içeriğini anlamamak ‘akıl   günlük hayatın içinde sosyal   birbirlerinin dilinden anlamaz hale   kahramanlık temalarını, gözümüze
         erdirememek’ olarak nitelendirilirken   etkileşimlerle karşımıza çıkıyor. Binlerce   getirmek. Televizyonlardaki tartışma   sokulan ve izlenme rekorları kıran
         başkalarının çözemediği bir sorunu çözen   zihin kontrol yöntemlerinden bir kaç   programlarını örnek verebiliriz. Sürekli   dizilerde bize öğütlenen yaşam tarzlarını
         kişiye ‘bir tek o akıl etti’ denilir. Birine   tanesini aşağıda sıralamaya çalışacağım.   tartışıp bir çözüm bulamazlar.  şöyle bir düşünmek yeter aslında.
         bir yol göstermek ona ‘akıl vermek’tir.   Bakalım her birimiz günlük yaşamımızda
         Bir şeyi hatırlamak, unutmamak ‘akılda   bunlardan kaç tanesine maruz kalıyoruz?   Giyim kodları: Giysilerde belli biçim ve   Bu yöntemlerin hiçbiri tek başına bireyi
         tutmak’tır. ‘Akılsız’ tanımı ise doğru                              işaretler kullanılarak mesajlar verilmesi;   veya toplumu yönlendirmede çok etkili
         ve isabetli düşünemeyen anlamında   Grup baskısı: Ait olunan grubun değerleri   giysilere, aslında olmayan mesajlar   değildir aslında. Ama bunların bileşik
         kullanılır.                       dışında değerlerin kabul edilmemesi için   yüklenmesi ve bu sayede insanlar   halde, topyekûn kullanılması, tahminlerin
                                           yapılan telkinler, sınırlamalar bütünü.   arasındaki farklılıkları pekiştirme /   çok ötesinde başarı sağlayabilir. Özellikle
         Zeka ise bir olayı önce anlama, ilişkileri                          vurgulama çabası.                 ülkemizde birçok anormal toplumsal
         kavrama, yargılama ve açıklayarak   Eski değerlere saldırı: Yeni bir takım                            davranışın altında bu tip nedenlerin rol
         çözme yeteneğidir. Genel olarak zekanın   fikirlerin kabulünü kolaylaştırmak için   Slogan atma / slogan düşünce: Topluluğa   oynadığına kuşku yok.
         12 yaşına kadar hızla geliştiği sonra   eski eski değerlere saldırarak onları   ait düşünsel kalıpların bireyler arasında
         gelişme hızının yavaşlayarak 20 yaşına   gözden düşürmeye çalışmak.   bilinçsizce ve sorgusuz olarak kabul   Bireylerin, kitlesel yönlendirme ve zihin
         kadar sürdüğü, orta yaşlarda ise zeka                               edilmesine yönelik ifadelerin, yüksek   kontrolü konularında bilinçlenmesi, bu
         seviyesinin sabit kaldığı kabul edilir.  İletişim: Konuşma veya yazma sırasında   sesle tekrarlanması. Orijinal düşüncelerin   mekanizmaları işlevsiz kılabilecek en
                                           belli bir kelimeler dizgesini yahut belli   engellenmesi…           önemli unsurlardan biridir. Daha da
         Zeka hayvanlarda da vardır. Hayvanlarda   bir jargonu kullanarak ana içeriğin                         önemlisi, değerlerine bağlı, müspete
         zeka bir nevi içgüdüsel olaydır. Şüphesiz   üstünde mesajlar verme. Örneğin,   Parasal bağımlılık: Mali kaynaklar   yönlendirebilme potansiyeli taşıyan
         hayvan zekası insana göre gelişmemiştir   konuşmalarda sürekli olarak “ultra - yeni   üzerinden bağımlı hale getirilme. Bu   insanlar yetiştirebilmektir. Zira
         ama her iki zeka türü de sinir sistemi ile   Türkçe (!) “ kelimeler ve anlaşılması zor   şekilde bağımlı hale getirilen toplumların   belli değerleri olan insanlar, menfi
         ilgilidir. İnsanı ayıran, evriminde oluşmuş   ifadeler kullanarak “ben sizden değilim -   yönlendirilmesi büyük ölçüde kolaylaşır.   yönlendirmelerden en az etkilenen
         konuşabilme özelliği, dik durabilmesi, el   seçkinim” mesajları.                                      kişilerdir. Eğer bir toplum, büyük oranda
         yapısı nedeniyle aletleri kullanabilmesi ve                         Sosyal yalıtım: Tehlike veya riskli düşünce  hayvani ihtiyaçlarını karşılamayı birinci
         gelişmiş beyin ve sinir sistemidir.  Soru yasaklama: Otorite kullanarak,   / eylem sahibi birey veya grupların   öncelik edinmiş fertlerden oluşuyorsa,
                                           grup/ cemaat/ rejim içindeki hakim   genel topluluktan ayrılması, iletişimin   zihin kontrollerinin işi hiç de zor değil:
         Zeka, bir insanın her türlü olay karşısında   düşünceyi tehlikeye sokabilecek soruların   kısıtlanması. Örnek hapsedilen aydın
         aynı yeteneği gösterebileceği anlamına   önünün kapatılması, ayıplanması,   kesim.                    Havucu burnuna tut, at koşmaya
         gelmez. Bir müzik bestecisi kendi   cezalandırılması.                                                 başlayacaktır...
         duygusal yapısının içerisinde en karışık                            Kontrollü korku: Toplumu veya bireyi
         eserleri aklıyla değil zekası sayesinde   Lisan suiistimali: Lisanın kasıtlı ve yaygın   sürekli gergin, korkulu bir halde   Dr. Sinan CANAN
         oluşturur. Biz bu kişilere ‘müzik dehası’   bir biçimde kötüye kullanılması ile   tutmak üzere senaryolar üretmek.   Kaynak: mailce,  radikal
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49