Page 16 - LabMedya - 38

16 www.labmedya.com
8 FELSEFI

ÖĞRETIYE GÖRE

HAYATIN ANLAMI NEDIR?

Psk.
Ayşe Canan
ALTINDAŞ

Günde ortalama 8 saat Hatta, Platon demokrasinin de eğitimin Hedonizm: Belki de çoğu kişinin en Kantianizm: Kantian anlayış, Alman
bilgisayarlarımızın başında oturup, Excel bir ürünü olduğuna inanıyordu. aşina olduğu öğretilerden biri olan filozof Immanuel Kant‘ın zihin ve etik
Spreadsheetlere, Word dökümanlarına, Eğitimsiz halkların demokrasiyle başa Hedonizm’e göre, insan hayatının üzerine kurguladığı düşüncelerinden kök
PowerPoint sunumlarına bakarken, çıkamayacağını, zamanla demokrasinin amacı zevki olabildiğince yüksek tutup, salmıştır. Kantian anlayışa göre kainatı
küçük bir ara alıp bilgisayarımızın bir oligarşiye döneceğini ve bilgisiz acıyı azaltmaktadır. Yine Sokrat’ın bir arada tutan ilkeler vardır. Bu ilkelerin
başına döndüğümüzde kendimize bir halkları yanlış bilgiyle donatan öğrencilerinden biri olan Aristippus’un geçerlilikleri uygulanılabilirliklerine
an sorarız, “Sahi, hayatın anlamı demagogların türeyeceğini ve bunun önderliğini ettiği bu düşünce ekolüne göre değişir. Örneğin, “Seni sinir eden
nedir? Her pazartesi’nin ruhsal bir da diktatörlerin yolunu açacağını göre, her insanın keyfi, acısının üstünde herkesi öldür.” gibi bir ilkeyi evrensel
işkence gibi geldiği, her cumanın dinsel belirtmiştir. Platon’un verdiği bilgisiz olması gerektiğini savunur. Hedonizm’e bir biçimde geçerli kılmak imkansızdır,
çağrışımlarının ötesinde, zihnimizde demokrasi örneği size hangi ülkeyi göre hayatın anlamını: “Hemen, şimdi, çünkü bu ilke uygulandığında dünyada
iş bitimine istinaden kutsal bir gün hatırlatıyor? Yorumlarda belirtebilirsiniz. zevk.”olarak açıklayabiliriz. kimsenin kalmaması ihtimali vardır.
ilan edildiği hayatımızda, bu küçük Dolayısıyla, Kant’ın anlayışı toplumu
mutlulukların ötesinde, gerçekten Aristo’ya göre: Aristo’ya göre ise, Epikürizm: Çoğu zaman Hedonizm’le bir arada tutan ve optimal düzeyde
de “Hayatın anlamı nedir?” diye insanı diğer varlıklardan ayıran bir etik karıştırılan bu öğretinin de amacı, geçinmeyi sağlayan bir ahlaki anlayışa
sorarken bazen bir yol gösterici ararız. yaklaşımı olmalıydı, çünkü Aristo’nun Hedonizm gibi zevkin ve keyfin bağlıdır: “Sana nasıl davranılmasını
Bu yol göstericiyi şu anda bu yazıyı öğretisinde insan, “mantıklı (rasyonel)” maksimuma çıkarılmasıdır. Ancak, istiyorsan, başkalarına öyle davran.”
okuyarak bu yazıda arıyorsunuz, ama bir varlıktı. Aristo, bu etik değerlerin Epikürizm’in keyfi en yükseğe çıkarmak
çok heyecanlanmayın, biz de size yol de insanı iyi olmaya yönlendireceğine için izlediği yol, Hedonizm’den oldukça Nihilizm: Nihilizm, hayatın içten içe
göstermeyeceğiz. Haşa, ne haddimize! inanıyordu. Yani, Aristo’ya göre insan farklıdır. Epikürizm’de kişinin keyfini bir anlamı olmadığına dair felsefik
Felsefe düşünürlerinin, psikologların, hayatının nihai amacının “İyi olmak.” maksimize etmesi, ve ataraxia diye bir doktrindir. Yani “Hayatın anlamı
sanatçıların ve edebiyat alanında adlandırılan seviyeye çıkması için kişinin nedir?” diye soran birinin, bir
çalışanların yüzyıllardır cevabını arayıp olduğunu söyleyebiliriz. alçakgönüllü bir hayat yaşaması, hayatın nihilistin vereceği cevap: “Hayatın
da bulamadığı bu mühim sorunun Kinizm (Cynicism): Sokrat’ın öğrencisi nasıl işlediğini anlaması ve arzularını anlamı yoktur. Dolayısıyla her şey
yanıtını biz veremeyiz. Ama belki yorgun olan Anisthetes’in liderliğini üstlendiği kısıtlaması beklenir. serbesttir.” olur. Varoluşsal nihilizme
ruhlarımıza bir teselli olarak, sizlerle Kinik öğretiye göre, insanın nihai amacı, göre, hayatın diğer filozofların ortaya
ünlü filozofların bu konu hakkındaki Stoacılık: Stoacılığa göre insan koyduğu gibi tartışmasız ve ortaklaşa
görüşlerini kısaca paylaşabiliriz. “basit bir yaşam” sürdürebilmektir. mutsuzluğa düşer çünkü hayata dair kabul edilebilecek bir anlamı yoktur,
Bu basit yaşamda, kişi toplumdaki yanlış çıkarımlar yapmıştır. Dolayısıyla, dolayısıyla kişinin bu hayatta her şeyi
HAYATIN ANLAMI NEDİR? bireylerin çoğunu güdüleyen zenginlik, insan doğanın işleyiş mantığını iyi yapmak için izni vardır. Özellikle de,
ün, güç ve cinsellik gibi arzuları bir tanımalı ve ona göre hareket etmelidir. Nietzsche’nin “Tanrı öldü.” (“God is
Platon’a göre: Platon, bilginin insanı kenara bırakıp, kendi kendine yetebildiği Stoacılıkta bir insanın söylediklerinden dead.”) aforizmasından sonra, günümüz
erdeme ulaştıran en önemli araç şatafatsız bir hayat sürdürmeye çalışır. ziyade, yaptıkları/davranışları önemlidir. yaşantısına en çok şekil veren felsefik
olduğuna inanıyordu. O yüzden Platon’a Bu öğretinin, bir çok Doğu öğretisindeki Stoacılığa göre hayatın anlamını: doktrinlerden biri nihilizmdir.
göre, hayatın anlamının “Daha çok “sade yaşam” ile benzerliği dikkatinizi “Mantığı kavra, canın yanmasın.” diye
öğrenmek.” olduğunu söyleyebiliriz. çekmiştir. özetleyebiliriz.