Page 58 - LabMedya - 37

58 www.labmedya.com

Bebekler

laboratuvarlarda

yetişecek

“ sayesinde doğum öncesi insanların sorun olmadan bebeklerini dünyaya yerden tanıdık geliyorsa The Island
getirebilecekler. Yine önümüzdeki 40 yıl
toplumsal sınıfı belirlenebiliyor. Fakat
(Ada) filmini izlediniz ya da birileri size
Vincent (Ethan Hawke) bu teknolojinin
konusu anlattı.
içinde doğacak çocukların genlerinde
Gelişen teknoloji her geçen gün
gebelik öncesi çok daha rahat tespit
astronot olma hayalini gerçekleştirme
bizi bilimkurgu dünyasına daha yaygınlaşmasından önce doğduğu için ileriye yönelik sağlık sorunları, Neler olacak şimdiden kestirmek... tabii
edilebilecek.
yolunda sürekli genetik ayrımcılığa
ki mümkün değil.
da yaklaştırıyor. Gelecekte (günümüzde buna ırkçılık diyoruz) Tüm bunlara rağmen içimizde bir
‘tasarlanmış insanlar’ olacak maruz kalıyor ve ötekileştiriliyor. karamsarlık var... Çok da haksız bir J. B. S. Haldane’nin 1920’lerde yaptığı
mı? Bunun ne gibi avantajları Günümüzde, genetik anomalileri ve karamsarlık sayılmaz bu. bir tahmine göre 2073’te doğumların
%70’i yapay rahimler sayesinde
ve dezavantajları var? kalıtımsal hastalıkları engelleyecek Öjenizm ve Naziler gerçekleşecek. Günümüzdeki
Yaklaşık 40 sene önce rahim tedavilerin üzerinde çalışıldığını gelişmelere bakılacak olursa bu
dışı döllenme sayesinde biliyoruz... acaba daha da ötesi Öjenizm (Eugenics) kavramını ilk mümkün. Bununla birlikte eğer yakın
dünyanın ilk tüp bebeği mümkün mü? ortaya atan kişinin Antik Yunan filozofu gelecekte bir yapay rahim üretilebilirse
dünyaya geldi. Bu gelişme Daha tanıdık ve karamsar bir kurgusal Eflatun (Platon) olduğu söylenir. bile sadece gebelik halinde risk
altındaki kadınların bu uygulamadan
Öjenizm kabaca devletin doğum
doğurganlık sorunu yaşayan örnek daha var: Kripton kontrolü üzerinde bir denetim ve faydalanması için sıkı denetim ve
çiftler dışında, eşcinsel çiftler Kal-El’in, yani Superman’ın uygulama yetkisi olması anlamına düzenlemeler gerekiyor.
ve evlenmeden çocuk sahibi gezegeninden bahsediyoruz. Man of geliyor. Modern anlamı ile ilk kez Sir
Steel’i izleyenler hatırlar. Superman’ın
olmak isteyen kadınlar için gezegeni Kripton’da uzun yıllar Francis Galton tarafından kullanılıyor. Bugün sezaryenle doğumu gün
geçtikçe daha çok kadın tercih ediyor.
Sağlıklı embriyolarla sağlıksız
ebeveynlik deneyimine kapı -zaman verilmese de en az yüzlerce embriyoların ayrılarak insan ırkının Bunun nedeni ise sezaryenin, Sağlık
aralayan bir umut oldu. yıl olduğunu tahmin ediyoruz- doğal ‘ıslah edilmesi’ fikri 20. yüzyılın Bakanı Recep Akdağ’ın söylediği
döllenmeyle bir çocuk doğmuyordu. başlarında hızla yayıldı. gibi ‘insanlık suçu’ olmasının tam
Bunca yıl önceden belirlenmiş amaçlar aksi: “insan hayatına verilen önem.”
Yapay döllenme son 40 yılda hızlı bir Adolf Hitler’in Almanya’ya sığmayıp
gelişme dönemine girdi. Üzerinden 40 için genetiğiyle oynanmış kriptonlular dünyanın en kanlı savaşlarından birini Dünyada gerçekleştirilen birçok
yıla yakın zaman geçmesine rağmen laboratuvar tüplerinde yetişiyordu. çıkarmasına ön ayak olan düşüncenin araştırma, sezaryenle doğumun hem
tüp bebek uygulaması bugün hala bazı Kal-El (Henry Cavill) kaderi önceden öjenizm olduğunu söylemek yetersiz anne hem de bebek için en güvenli
etik tartışmaların ana maddesi olmaya belirlenmemiş ilk kriptonluydu. kalsa da, önemli bir payı olduğunu doğum yöntemi olduğunu söylüyor.
devam ediyor. Bu tartışmalar sürerken Aslında iki film de genetik inkar edemeyiz. Türkiye ise sezaryenle doğum oranıyla
bilim insanları kök hücreden sperm mühendisliğinin -ipin ucu kaçarsa- GATTACA’daki genetik ayrımcılığa da OECD ülkeleri arasında başı çekiyor.
elde etmeyi de başardı. Man of Steel’deki teknokratik kast Türkiye’de canlı doğumların neredeyse
ortaya çıkarabileceği olumsuzlukları sistemine de insanlık pek yabancı yarısı sezaryenle gerçekleşiyor.
gözlemlemek açısından harika fırsatlar değil. Ayrıca Türkiye’de kafatasçılık Yine de sezaryene risksiz
Tüp bebek tedavisi çocuk sahibi olmak sunuyor.
isteyen birçok insana umut olmasının olarak bildiğimiz ve Nihal Atsız’ın denilemez. Sezaryenin birden
yanında doğal döllenmeye göre sağlıklı takipçisi olduğu, yabancısı olmadığımız fazla gerçekleştirilmesi pek tavsiye
bir bebeğin gelişmesine de daha Kıyamet senaryolarının bir akım öjenizm. edilmiyor. Plasentanın önceden
fazla olanak tanıyor. Doğal yollarla yanında... gerçekleşen sezaryen yaralarına
anne rahminde yetişen en sağlıklı Adaletsizlik, haksızlık, eşitsizlik kendini daha sıkı bağlaması sonraki
embriyonun bile %30 oranında, doğum Geçmişte yaşadığımız olumsuz doğumlarda komplikasyonlar
anomalisine neden olacak genetik deneyimlerden midir bilinmez, Genetik ve Toplum Merkezi, genetikleri çıkarabiliyor.
değişikliğe sahip olma riski var. Bu tarz insanoğlu geleceği pek iyimser değiştirilerek ‘daha sağlıklı’ insanlar
embriyolar yapay döllenme sonrası, kurgulamıyor. Oysa genetik üretilmesinin toplumsal adaletsizlik, 2056’da genetik ve doğum ekseninde
anne rahmine yerleştirilmeden önce mühendisliğinin birçok potansiyel ayrımcılık ve ahlaki çatışmaları neler yaşanacak, gerçekten
tespit edilebiliyor. getirisi var. Down sendromu, kalıtımsal beraberinde getireceğini yazıyor. laboratuvarlarda tasarlanmış insanlar
hastalıklar, genetik hastalıklar ve yetişecek mi, net bir şey söylemek
Embriyoların genetik genetik deformasyondan dolayı Sağlık ve ilaç endüstrisinin etik anlayışı mümkün değil. Ancak tarih bize
alışkanlıklarımızın kısa sürede radikal
günümüzde bile birçok eleştiri okunun
meydana gelen düşük ve doğum
bozukluklarının tespit edilmesi anomalileri sıfıra yaklaşabilir. Bununla hedefi. Genetik modifikasyonlarla insan biçimde değişebileceğini gösteriyor.
bizi nereye götürür? birlikte rahim dışı döllenme ve bebek üretilmesi, klonlama teknolojilerinin Genetik alanındaki gelişmelerin
gelişiminin sağlanması 40 yıl içinde ve doğum öncesi modifikasyonların bilimsel yönü olduğu kadar ahlaki
Uma Thurman, Jude Law ve Ethan mümkün olacak. Bu durum, bedeni gelişmesi ileride dünyada sadece çok yönü de birçok çatışmayı ve tartışmayı
Hawk’ın başrollerini paylaştığı bebek yapmaya en elverişli olduğu küçük bir kesimin, mesela ‘yüzde bir’in beraberinde getiriyor.
GATTACA filmi bu konuda bize dönemde kendini anne olmaya hazır faydalanabileceği ayrı bir sağlık ve
karamsar bir öngörü sunabilir. Filmin hissetmeyen kadınlar için müthiş yaşam sigortası sistemi yaratmakta Kaynak: From frozen ovaries to lab-grown babies:
the future of childbirth
geçtiği gelecekte genetik mühendisliği bir fırsat. Hiçbir komplikasyon ve kullanılabilir mi? Bu fikir size bir Ali Halit Diker / Mynet Haber