Page 16 - LabMedya - 37
P. 16

16                                                                                                                   www.labmedya.com



                                               İLGİNÇ PSİKANALİTİK



                           Psk.
                           Ayşe Canan
                           ALTINDAŞ            BİLGİLER



          Bugünkü psikolojik               ve böylece hareketle dürtülerini   örneklendirmiştir. “Kişi bazen aynaya   4. Donald Winnicott – “Yalnız
          yaklaşımların belkemiğini        karşılama imkanını bulamaz. Benzer   bakar ve yabancı birini görür. Hatta   kalabilme kapasitesi nedir?
          oluşturan psikanalizin temelleri,   bir şekilde uykuda da motor sistemi   aynada gördüğü kişi ile kendi içinde   Winnicott, psikanalitik çıkarımlarını
          1800’lü yılların sonunda,        duraksar ve uykuya geçilir.”      deneyimlediği kişi birbirinden oldukça   rahat okunabilir ve herkese ulaşabilir
          Sigmund Freud ve onun            Ve bu şekilde dürtüler rüyada     farklıdır.” Aynadaki imgesinin kendi   hale getirdiği için camiada oldukça
          süpervizör doktor meslektaşı     sembollere dönüşerek kişiye gizil   içsel deneyiminden oldukça farklı   sevilen bir psikanalisttir. Ayrıca
                                                                                                               günlük yaşama dair bazı konseptleri
                                                                             olması bazen kişide kaygı, korku
                                           anlamlarıyla kendilerini gösterirler.
          Joseph Breuer tarafından atıldı.   Analistin divanında rüyanın içeriği   hatta paranoyaya bile yol açabilir.   de psikanalitik olarak açıklayarak,
          Psikanaliz, bugün toplumun       tekrar dile döküldüğünde ise,     Varoluşçu düşünürlerin bu hissi   alan dışında da oldukça popüler
          büyük bir bölümü tarafından      çarpıtmalara, yoğunlaştırmalara,   tanımlamayı sevdiği bir kelime ise,   bir isim olmuştur. Winnicott yalnız
          “işe yaramayan,  bilimselliği    tersine çevirmelerle ve unutulan   tekinsizliktir. Tekinsizliğin Fransızcası:   kalabilme üzerine özel bir makale
          olmayan” ve hükmü kalmamış       kısımlarıyla analiste aktarılır. Böylece,   étrangedır – strange (yaban),   yazmıştır. Winnicott’a göre, kişinin
          bir “kocakarı” bilimi gibi       analist, bilinçdışının id kısmını   stranger (yabancı) kelimelerinin de   yalnız kalabilme kapasitesi, iki temel
          algılansa da, sürekli gelişen    (bastırılmış kısım) analiz etme imkanı   kökünü oluşturur. Hızlı bir örnek   şeye bağlıdır: 1) kendi içindeki
          ve genişleyen kuramlarıyla       bulur.                            olarak aklıma Abuzer Kadayıf adlı   sıkıntılı, yıkıcı ve öfkeli parçalarla
          aslında birçok ruh sağlığı       Anna Freud’un kitabından alıntılanan   filmdeki ayna sahnesi geliyor. Abuzer   barışık olma 2) kafasında diğerlerinin
          çalışanı tarafından teorileri    bu bölüm, bize kısaca psikanalizin   Kadayıf, aynadaki imgesiyle konuşur   ne yaptığına dair merakı işleyebilmiş
          terapi odalarında uygulanan bir   nasıl işlediğine dair bir fikir verir.  ve sonunda aynayı kıracak kadar bir   olabilme. İkinci şart günümüzde çoğu
                                                                             öfke ve yıkıcılık çıkar içinden. Filmin
                                                                                                               kişinin FOMO (fear of missing out, bir
          yaklaşımdır.                     2. Jacques Lacan – “Bir bebek     bu kısmı kişinin aynadaki imgesiyle   şeyleri kaçırma korkusu)deneyimine
                                           aynada kendisine baktığında ne    hissettiği tekinsizlik hissini güzel   tekabül ediyor. Psikanalitik açıdan bu
          Biz de psikanalitik kuramı       hisseder ve algılar?”             sahneler.                         merakı yapıcı şeylere aktarabilmenin
          olabildiğince seans odasında     Lacan’ın psikanalitik kurama                                        temeli, bebekliğinde/çocukluğunda
          çocuklarla, ergenlerle ve yetişkinlerle   ilk ve en önemli katkılarından   3. Didier Anzieu – “Bebeğin ilk   anne-babasından ayrı kalan bireyin,
          uygulamaya çalışan psikoterapistler   biri “ayna evresi”ydi. Lacan,   benlik (ego) deneyimi nedir?”  onların o yokken ne yaptığına dair
          olarak sizinle psikanaliz alanından   ayna evresini çocuğun aynada   Deri-Ben adlı kitabın yazarı Anzieu,   merakını işleyebilmesiyle alakalı.
          4 önemli teorisyenin birer önemli   kendi imgesiyle ilk karşılaştığı   kişinin ilk benlik deneyiminin   Anne-babanın ne yaptığı çoğu zaman
          katkısını bu yazıda paylaşacağız.  ve kendisini tanıdığı evre olarak   bebeklikten itibaren bir deri   bebeğin/çocuğun zihninde bir ilksel
                                           tanımlar. Çocuk, kendisini ilk kez   oluşturma deneyimi olduğunu    sahne (primal scene) fantezisi
          4 Ünlü psikanalistten ilginç     aynada tanıyabilmeye başladığında   söyler. Bebeğini kucağına alan ve   olarak tanımlanır. Bu fantezi ise,
          psikanalitik bilgiler:           (yaklaşık 6 aylıkken) aslında henüz   onu emziren annenin teni, bebeğin   kendisinin nereden geldiğini merak
                                           vücuduna hükmedemiyordur (ayakta   ilk benlik deneyimlerini oluşturur.   eden çocuğun, anne-babanın onun
          1. Anna Freud – “Psikanalistler   duramaz, yürüyemez, vs.). Ancak   Zamanla bu deneyime annenin      yokluğunda tekrar bu işe giriştiklerini
          neden divana yatırır?”           aynada bir bütün olarak gördüğü   sesi, kokusu ve ritmik hareketleri   düşlemlemesidir. Önemli not:
          Sigmund Freud’un en küçük kızı olan   kendilik imgesiyle, kendi vücudunda   de eklenir. Hatta Anzieu, kendisine   Bilinçli bir seviyede bilmiyor olsalar
          Anna Freud, babasıyla 4 senelik bir   deneyimlediği akışkan kendilik   analize gelen hastaların rüyalarından,   bile cinsellik ve/veya kösnüllük
          psikanaliz sürecinden sonra Viyana   birbiriyle çatışır. Hatta, kendine   anlattıklarından ve tepkilerinden   (sensuality) çocukların merak
          Psikanaliz Topluluğu’na katılmış ve   aynada bakan çocuk aynadaki   kişinin bebeklikte hangi alanda   duyduğu ve daha farkında olmadan
          psikanalitik çalışmasını daha ziyade   imgesine öfke besler, ancak onu   yeterince iyi annelik alamadığını   varlığından haberdar olduğu bir
          çocuklara odaklanarak genişletmiştir.   zihinsel olarak kapsayabilmek için   anlar. Örneğin, seslerden irkilen bir   konudur.
          Anna Freud, 1936 yılında         onunla özdeşim de kurar.          hastasının, bebeklikte çok yoğun   Umarız ki İlginç Psikanalitik Bilgiler
          yayımladığı Benlik ve Savunma    Bu teorinin bizim yetişkin hayatımıza   seslere, özellikle de annenin çok   yazısı, kişinin gelişimi ve kendini
          Mekanizmaları‘nda, psikanaliz    daha hitap eden yanını ise Lacan’ın   uyarıcı (belki de bağıran) bir sesine   anlaması için çok değerli bir kaynak
          sürecinin işleyişini şöyle anlatır:  yakın dostları olan Varoluşçu   maruz kaldığının çıkarımını yapar.  olan psikanalize ilginizi artırır.
          “Kişi, analistin divanına yatar   (Existentialist) filozoflar şöyle
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21