Page 30 - LabMedya - 34
P. 30

30


                                 Beynin gizemini                              Princeton Üniversitesi’nde görevli nöroloji
                                                                              dalında uzman bilim insanı, Uri Hasson da
                                 çözebilecek mi?                              konuşurken beynimizin nasıl tepki verdiğini
                                                                              inceliyor. Araştırmalar diyalog esnasında
                                                                              kanımıza ne kadar oksijen salgılandığına
                                                                              da bakıyor ve beynin meşgulken daha çok
                                                                              oksijen kullandığı görülüyor.      Aklından
          İnsan beyni 100 milyar sinir      gözlemleyerek takip edecekler.    Ama tüm çalışmaları bunlarla sınırlı değil.
          hücresiyle içinde yaşamakta olduğu   Nörolog Joy Hirsch çalışmalarından şu      Profesör Uri Hasson    bile
          dünyayı algılıyor, düşünüyor ve   sözlerle bahsetti:                            projesini şu sözlerle
          karar alıyor. Peki ama nasıl?     “Beyinsel hareketleri sinirleri uyararak takip   anlattı: “Öyle bir sistem   geçirme
                                                                                          geliştirdik ki insanlar
                                            edebilmek istiyoruz. Diyalog kurma insanoğlunun   başkalarına hikayeler
          Amerikalı bilim insanları, geliştirdikleri   beynin en çok çalıştığı alan ve henüz bu konuda   anlatırken onların
          “Connecticut” isimli aygıt ile başkalarıyla   çok az bilgimiz var. Yeni bir veri olarak yüz   yaşadıklarını kayda
          konuşurken beynimizde neler olup bittiğini   mimiklerinin de önemli rolü olduğu ve tam olarak   alabiliyorum. Gerçek   Avusturya’da bir şirket, insanın
          anlamaya çalışıyor. 64 optik kabloya sahip   diyalog gibi interaktif şekilde davrandığımız   hayatta bazen dinleyicinin   aklından geçenleri okuyan bir
          özel kasklarla kafatasımızı ve beynimizi   alanlardan biri.”                    beyni konuşanınkinin   cihaz geliştirip satmaya başladı.
          inceleyen bilim insanları beynimizin spesifik                       verdiği tüm tepkimeleri veriyor. Eğer
          etkilere nasıl tepki verdiğini anlayacak.  Araştırma için iki görevli konuşurlarken   beyin benzer tepkiler veriyorsa iletişim de   Engelli kişilerin hayatını
          Bu yolla bilim insanları beynin tepkimesini   beyinlerinin izlenmesine izin verdi ve onlar   daha anlaşılır ve başarılı oluyor. Yani beni   kolaylaştırması ve tedavilerinde
          tıpkı bir röntgen cihazının kırık bir kemiği   konuştukça bilim insanları yüz mimiklerini   gerçekten anlıyorsanız beyniniz benimkiyle
          tespit etmesi gibi sinir hücrelerini                                                                   kullanılması hedeflenen cihaz, kafatası
                                            de inceleme altına aldı.          sinirsel olarak iletişime geçiyor.”  derisine yerleştiriliyor. Sistem,
                                                                                                                 elektrodlar sayesinde kullanıcının
                                                                                                                 duygularına tercümanlık yaparak
                                                                                                                 elektronik komutlar veriyor.
                                                                                                                 Proje yönetiminden Christoph
                                                                                                                 Hintermüller, cihazın nasıl çalıştığını
                                                                                                                 anlatıyor: “Beyin bilgisayarı olarak
                                                                                                                 adlandırılan arayüz geliştirdik. Bu
                                                                                                                 arayüz, çeşitli programları ve cihazları
                                                                                                                 el kullanmadan kontrol etmemizi
                                                                                                                 sağlıyor. Yani kullanıcının düşüncesine
                                                                                                                 göre hareket ediyor. Beyin bilgisayarı
                                                                                                                 ya da arayüzü elektronik uyarıları
                                                                                                                 kullanıcının beyninden alarak belirli
                                                                                                                 görevler ve hareketler için deşifre
                                                                                                                 ediyor.”
                                                                                                                 Sistem, elleri kullanmadan video
                                                                                                                 oyunları oynamaya da müsait.
                                                                                                                 Kullanıcı basit bir şekilde işaret
                                                                                                                 okuna bakarak komutu seçebiliyor.
                                                                                                                 Beyin zarına yansıyan ışıltıya göre
                                                                                                                 frekans yeniden üretilerek elektrodlar
                                                                                                                 tarafından okunuyor.
                                                                                                                 Guger Technologies’den araştırma
                                                                                                                 geliştirme sorumlusu Arnau Espinosa
                                                                                                                 Manzanal komut süreci hakkında bilgi
                                                                                                                 verdi:
                                                                                                                 “Beyindeki nöron grupları tarafından
                                                                                                                 üretilen elektroensefalografi
                                                                                                                 desenlerinin anlaşılmasından hemen
                                                                                                                 sonra, herhangi bir cihaz için herhangi
                                                                                                                 bir komut ile beyin aktivitesini
                                                                                                                 eşleştirebiliriz. Televizyon ya da ev
                                                                                                                 motorizasyonu sistemi gibi.”


                                                                                                                 Avrupa araştırma projesi
                                                                                                                 kapsamında geliştirilen bu
                                                                                                                 teknoloji ev elektroniğini daha
                                                                                                                 da ulaşılabilir hale getiriyor.



                                                                                                                 Kullanıcı sadece komutlara
                                                                                                                 odaklanarak ekrandaki çeşitli menüler
                                                                                                                 arasında dolaşabilir. Bu şekilde ciddi
                                                                                                                 engelli olanlar da başkaları ile kısa
                                                                                                                 mesaj yoluyla iletişime geçebilir ve
                                                                                                                 sosyal medyada dolaşabilir. Sistemin
                                                                                                                 ileriye götürülmesi robot yardımcıların
                                                                                                                 kullanılmasına imkan tanıyabilir
                                                                                                                 hatta engelli kişiler elektrikle çalışan
                                                                                                                 tekerlekli sandalye bile kullanabilir.
                                                                                                                 Christoph Hintermüller, sistemin
                                                                                                                 geliştirilerek yarı engelli vatandaşları
                                                                                                                 da kapsayacağını dile getirdi.
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35