Page 34 - LabMedya - 33
P. 34

34 YORUM                                                                                                                       SAYI 33









                         Ayşe Canan
                         Altındaş



                                            Yasakların Psikolojik Etkisi




          Aslında her şey bir yasakla başladı.   “Başkasının malına göz koyma!”   Kilit nokta şurada: Bu deneye tabi   Dünya’nın en
          İyiliğin ve kötülüğün bilgisini taşıyan   Ama en zoru da insanın kendine   tutulduktan sonra, tüm gruplara   yaratıcı ve
          ağaçtan, yasak meyveyi yiyen Adem   koyduğu yasakları delmemesi     eşlerini aldatma ve sadık kalmaya   en etkileyici
          ve Havva, cennet bahçesinden      için kendi kendini ikna etmeye    dair bir test uygulanıyor. Ve sonuçlar   reklamlarını
          kovuldular ve şu an yaşadığımız   çalışmasıdır. Her gün bir çatışmadır   şunu gösteriyor: Çekici – grubu,   ortaya koymaya
          mükemellikten uzak dünyaya        insanın içinde yaşadığı, kendisi için   yani test boyunca daha sık çekici   çalışan ve
          düştüler.                         koyduğu idealler ile, sol omzundaki   resme bakmamaya uğraşarak doğru   istisnasız
          İnsanlığın tarihçesi, Kuran’a,    kötü meleğin fısıltıları bir türlü   tuşa basmaya çalışan grup, test   milyarlarca
          İncil’e ve Tevrat’a göre bir yasağın   birbirine uymaz. ‘Dürüst, güvenilir,   cevaplarında süregelen ilişkilerinden   dolar kar eden
          delinmesiyle başlar. Dolayısıyla   örnek alınası insan’ ile “günah işleme   daha mutsuz ve aldatmaya daha   sigara sektörünü
          yasaklar, insanın bu dünyada varoluş   özgürlüğü”nü son raddesine kadar   yatkın olduklarını belirtiyorlar. Yani bu   düşünün bir
          sürecinin başlangıç noktasıdır.   kullanmak isteyen insan (yoksa    araştırmanın sonuçlarına göre,    kere: Eğer
          “Yasaklar delinmek içindir.” diye   canavar mı?) arasında gidip gelir.   kendilerini zorla çekici resme   sizin gerçekten
          geçiririz içimizden hayata daha                                     bakmamaya zorlayan grup, gerçek   içmeyeceğinizi
          isyankar ve düzen-sevmez bir bakış   Kısacası evdeki (ideal benlikteki)   hayatta çekici bir kadın veya erkeğin   düşünselerdi,
          açısıyla baktığımızda. Kimimiz de   hesap, çarşıya (egoya) uymaz.   peşinden koşmaya daha yatkındır   sizce sigarayı
          yasaklara harfiyen uymaya         İnsanın yaşadığı yasaklara uyma   diyebiliriz.                      ‘yasaklı’ bir obje
                                            ve uymama çelişkisini psikolojik   İlginç değil mi? Basit bir laboratuvar   olarak






          çalışırız. Ama içimizde derinlerden bir   araştırmalar nasıl açıklıyor? En az 1   ortamındaki psikolojik deneyde bile,   size sunarlar mıydı?
          ses, kırmızı ışıkta geçmenin, girilmez   aydır sadık bir ilişkide bulunan 42   insanların kendilerini bir şeyden zorla   Herkese kendi yasaklarını düşündüğü
          bölgeye girmenin ve yasaların tersine   üniversite öğrencisi bir psikolojik   mahrum bırakmaya çalışmaları,   günler dilerim,
          gitmenin hazzının başka bir yerde   teste tabi tutuluyor. Bu psikolojik   onların o kendilerini mahrum
          olmadığını fısıldar bize. Sanki o zihin   testte 2 ayrı ana grup var. 1. grup   bıraktıkları şeyi daha çok istemelerine   Kaynak: http://pavlovspartner.com/tag/ilginc-
          fısıltısı Adem ile Havva’yı yoldan   kontrol grubu: Bunlar deneyin   sebep oluyor. Türkiye’de de kitap   psikolojik-bilgiler/
          çıkaran ve yasak meyveyi yemeye   manipulasyonuna maruz kalmıyor.   yasaklarının daha şiddetli bir biçimde
          ikna eden yılan gibidir. Koynumuza   Diğer gruba ise iki resim gösteriliyor.   uygulandığı zamanlarda, insanların
          sokulur bazen ve bizi ikilemde bırakır,   Bu iki resimden biri çok çekici birine   gizli gizli yasaklı kitapları elde etmeye   Basit bir laboratuvar
          kendi kendimize sordurur: “Acaba   ait, diğeri ise, ortalama çekicilikte   ve okumaya çalışmaları ‘yasaklı   ortamındaki psikolojik deneyde
          yapsam mı?”                       birine ait. Bu ana grupta da      zamanlar’ efsaneleri arasındaydı.   bile, insanların kendilerini bir
          Adem ve Havva bir yana, biz       manipulasyona göre katılımcılar ikiye   Bugün ise twitter yasağının   şeyden zorla mahrum bırakmaya
          insanoğlunun yaşamımız boyunca    ayrılıyor: Bir gruptan çekici kişinin   gelmesiyle, insanların twitter’a   çalışmaları, onların o kendilerini
          içselleştirdiğimiz yasaklar çeşit   resmini gördüklerinde bilgisayarda   girebilmek için DNS ayarlarını   mahrum bıraktıkları şeyi daha
          çeşittir. Devletin koyduğu yasalar   bir tuşa basmaları daha sık istenirken   evininin duvarlarına, tozlu arabalarına   çok istemelerine sebep oluyor.
          çerçevesindeki kurallar ve yasaklar,   (Bu gruba Çekici+ grubu diyelim.);   yazması, yasağın getirdiği hem
          anne-babalarımızın bize küçükken   diğer gruptan ortalama görüntüde   yaratıcı düşünme gücünü, hem de
          yasakladığı şeyler, bir de bizim   kişinin resmini gördüklerinde    karşı hareketi doğal olarak daha çok
          kendimize yasakladıklarımız veya   bilgisayarda tuşa daha sık basmaları   harekete geçirişini görebiliyoruz.
          yasaklamaya çalıştıklarımız. “Bir   isteniyor (Bu gruba Çekici- grubu   Benim fikrimce bir şeyi popüler
          daha asla sigara içme!” “Daha az   diyelim). “Peki bu araştırma ne   yapmak istiyorsanız,
          ye!” “O kadına yan gözle bakma!”   ölçüyor ki diye sorabilirsiniz?”   önce onu yasaklamalısınız.
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39