Page 34 - LabMedya - 32

34 HABER SAYI 32

Gülmek için uyarma yoluyla insanın gülmesini biyologlar bir davranışı açıklarken en yemek yemeye, özellikle tuzlu gıdalara
sağlamış olsak bile insanı neyin
yönelmeye sebep olur. Hayatına mizahı
az dört soruya cevap arar: O davranışın
neden geliştiği, nasıl geliştiği, yaşam
güldürdüğünü hala bilmiyoruz. Yani
ve kahkahayı alanların beden dengesi
nedenlerimiz gülmenin etkisi konusunda bir fikrimiz var süresi içinde nasıl değiştiği ve nasıl korunur.
• Mutsuz insanların yeme isteğine karşı
ama nedenine dair bilgimiz yok.
işlediği.
koyamaması, onların kiloyla başını belaya
var İletişim işlevi Gülmenin sosyal etkileşim sonucu olarak sokuyor. Mutlu insanlar gereksiz yemek
yemiyorlar.
geliştiğini ve beynimizde nefes alma ve
Bunun cevabını belki de dış dünyada,
insanlarda gülme eylemine yol açan
tarafından kontrol edildiğini açıkladık. Her
sosyal faktörlerde aramak gerekir. konuşmayı kontrol eden en eski bölge O zaman gülelim
Gülme uzmanı Provine, gülmenin sorunun cevabına yaklaştıkça, geride Kısaca gülmek, kahkaha atmak hala
konuşmada noktalama işaretlerine kalan soruları yanıtlamanın zorluğunu bir çözülemeyen bir şekilde insanın zekasına
Çok basit, ama yanıtı karmaşık benzer bir işlev gördüğünü, konuşma kez daha fark ediyoruz. ve sağlığına katkıda bulunan, gerginliği,
bir soru… Gülmenin nedenini içine gelişigüzel serpiştirilmediğini sıkıntıyı aklınızdan ve vücudunuzdan
anladığımızda insan doğasına söylüyor. Yani gülmenin iletişimsel bir Gülmenin faydaları nelerdir? atmanızı sağlayan, hayata karşı daha
dik, güçlü ve kendinden emin şekilde
rolü var; birileriyle iletişim halindeyken
ilişkin temel sorunları da konuşmadan bağımsız gerçekleşen bir • Kahkaha sırasında yüz, göğüs, karın iç durmanızı sağlayan bir davranıştır. Aynı
organları ve sindirim sistemindeki kaslar
anlamışız demektir. eylem değil. Provine ayrıca konuşan uyarılır. Buna bağlı olarak sindirim hızı ve zamanda iyi bir maskedir. Bu silahınızı
Çoğu insan bir şeyi komik bulduğumuz kişinin dinleyiciden daha fazla güldüğünü solunum derinliği artar. daima kullanın, çekinmeyin.
için güldüğümüzü düşünür. Ama insanları ve duygusal bakımdan sıcak ve grup • Gülme esnasında kaslar kasılır ve
gülerken izlediğinizde aslında öyle ortamlarında daha sık rastlandığını fark gevşer. Ağrıya tolerans artar. Bağışıklık
olmadığını görürsünüz. Gülme uzmanı
Robert Provine alışveriş merkezi, okul, Gülme, yan etkileri olmayan yatıştırıcı bir
ofis, parti gibi farklı ortamlarda saatlerce ilaçtır.
gerçek konuşmaları kaydetmiş ve bunun Arnold Glashow
sonucunda birçok gülme eyleminin Güzellik müthiş bir kudret, gülümseme
şakalaşma sonucu olmadığını fark etmiş. ise onun kılıcıdır.
İnsanlar normal cümlelerin sonunda Charles Reade
gülüyormuş, hiç de komik olmayan
yorumların ya da “Bak kim geliyor?” veya Herkesin sizi sevmesini istiyorsanız,
“Emin misin?” gibi soruların ardından. gülümseyiniz.
Provine, “Sen içmek zorunda değilsin, Dale Carnegie
bize içki al,” ya da “Kendi türünden biriyle
mi çıkıyorsun?” gibi ifadelerin en fazla İnsan bu dünyada o kadar ıstırap çeker
gülmeye yol açtığını tespit etmiş. ki bütün canlı yaratıklar arasında, yalnız o
gülmeyi, icat etmek zorunda kalmıştır.
Beynin Eski Bölümü Friedrich Nietzsche
O halde, gülmenin nedenini anlamak
istiyorsak daha derinlere gitmek, o sırada Bol bol gülümse, hem maliyeti sıfırdır
beyinde neler olup bittiğine bakmak hem de bedeline paha biçilmez.
gerekiyor. Beynimizde gülmeyi kontrol Jackson Brown
eden bölge subkorteks içindedir. Evrimsel
gelişme bakımından beynin bu bölümü Güzel bir gülüş, karanlık bir eve giren
nefes alma, temel refleksleri kontrol etme güneş ışığına benzer.
gibi en eski ve birincil sorumlulukları Lev Tolstoy
üstlenir. Yani gülmeyi kontrol eden
mekanizmalar, beynin çok daha sonra Gülmesini bilen insanlar; dünya
gelişen dil ve hafıza gibi işlevleri yerine meselelerine sağduyu, sakin kafa,
getiren bölümlerinden uzaktadır. sağlam düşünce ve kültürlü bir gözle
bakabilmelerine imkan veren, sihirli
Uygunsuz olduğunu bildiğimiz etmiş. sistemini güçlendirici etkisini ise, yapılana anahtarı ellerine geçirmiş olurlar.
durumlarda bile gülmeyi bastırmamız Bütün bunlar gülmenin önemli sosyal araştırmalar söylüyor. Güldüğünüzde, Lin Yutang
belki de bu nedenle zordur. Yani gülme işlevleri olduğuna işaret ediyor. Fakat her otonom sinir sistemini harekete geçirerek,
bir kez beynimizin derinliklerinde zaman olumlu amaçla kullanılmayabiliyor. stres hormonlarının seviyesini olumlu Gülme son haddine varınca, gözyaşlarıyla
tetiklendiğinde ‘yüksek fonksiyonlu’ Birileriyle gülündüğünde yaratılan iyi yönde değiştirir. karışıyor, ağlayan insanla, gülen insanın
bölgeler müdahale edemiyor. Tersi de duyguların yanı sıra, birine gülündüğünde • Gülme eylemi sosyal bir olaydır. yüzünde beliren çizgiler aynıdır.
aynı derecede doğrudur; yani, talep küçümseme ve alay havası da Gülmek, samimiyet, yakınlık gibi hisleri Oscar Wilde
üzerine gülmek imkânsızdır. Zorla yaratabiliyor. harekete geçirir. Beyindeki güvensiz
güldüğünüz zaman en azından başında o duygusu azalır ve benlik saygısı Gülmek bir güneştir, insanın yüzünden
gülüşün gerçek olmadığı çok barizdir. Gülmenin belki de en önemli sosyal yükselmeye başlar. hüzün ve keder kışını defeder.
özelliği bulaşıcı olmasıdır. Gülen birini • Karşı cinse ve diğer insanlara güçlü Victor Hugo
Gülmenin bir diğer önemli yanı ise o dinlemek komik gelir. Komik bir olay bir özgüven mesajı taşır. Mutluluk, diğer
eyleme özgü sesler çıkarmamızdır. Hiç karşısında ciddiyeti korumak zordur. duygular gibi, davranış ve düşüncelere Kahkaha, iki insan arasındaki en yakın
duymayan sağırlar bile güldüğünde aynı Bazen zoraki başladığınız bir gülme bile karşı bakış açısını etkiler. mesafedir.
sesi çıkarırlar. İnsanların çıkardığı gülme kısa zamanda gerçeğe dönüşür. • Cinsel, profesyonel ve sosyal Victor Hugo
sesleri, konuşmanın akustik özelliklerini mutluluğun, bireyin genel fizyolojik ve
taşır; bu da, gülme sırasında beynin Yanıt bekleyen sorular psikolojik sağlığı açısından büyük önemi Mutlu olduğumuz için gülmeyiz,
nefes alma ve konuşma için kullandığımız Bu gözlemler bize şunu gösteriyor: vardır. Bu alanların herhangi birinde güldüğümüz için mutluyuzdur.
kısımlarının ele geçirildiğinin başka bir Gülmek tümüyle sosyal bir olgudur ve tatminsizlik ve mutsuzluk yaşandığında, William James
kanıtıdır. beynimizin en eski işlevlerinden biridir, kişiler bu durumla baş edebilmek için
köklü bir yeri vardır. Gülmek hoşumuza çeşitli çarelere başvurur.
Fakat bu yine de asıl sorumuzu gittiği için, beynimiz öyle emrettiği için, • Fizyolojik olarak stres, stres hormonu
cevaplamıyor. Beynin gülmeden sorumlu sosyal bakımdan uyum göstermek olarak bilinen kortizol düzeylerinde
bölümünü tespit etmiş ve o bölgeyi için güleriz. Bütün bunlar doğru. Fakat artışa neden olur. Bu artış, duygusal