Page 16 - LabMedya - 32
P. 16

16 HABER                                                                                                                                     SAYI 32




          SPOR YAPARKEN İNSAN BİYOLOJİSİ NASIL DEĞİŞİYOR?














                                                                                                             Kişinin egzersiz sırasında olağandışı
                                                                                                             yorulma, her zamankinden fazla terleme,
                                                                                                             çarpıntı ve baş dönmesi olduğunda hekime
                                                                                                             başvurması gerekiyor.








          Öncelikle, 45 yaşın üzerindeyseniz, 2   o kadar çok oksijen kullanabiliyor ve   gerçekleşiyor. Spor öncesi ve sırasında   15 dakika kadar ağırlık çalışma ve plates
          veya daha fazla risk faktörünüz (ailede   dayanıklı oluyorsunuz.           yeterli sıvı almadıysanız kanınız    benzeri esneklik egzersizleri yapılması
          55 yaştan önce ani kalp ölümü, sigara   Kalp; kasların oksijen ihtiyacı arttığından   pıhtılaşmaya eğilim gösteriyor.  öneriliyor.
          kullanımı, yüksek tansiyon, kolesterol   kalp hızı yükseliyor, kan basıncı hızla
          yüksekliği, şeker hastalığı, hareketsiz   artıyor, daha uzun süreli ve ağır egzersiz   Spor yapıldıktan sonra özellikle   Hangi yaşta hangi spor
          yaşam veya şişmanlık) varsa herhangi bir   yapabiliyorsunuz, zamanla kalp kasları   sauna ya da havuza girmek doğru  yapılmalı?
          egzersiz programına başlamadan önce   kalınlaşarak güçleniyor her bir atımda   mu?                              Sağlık açısından 20-40 yaşlar arası
          mutlaka hekime başvurulması öneriliyor.  daha fazla kan pompalayabilir hale   Vücut ağırlığının üçte ikisi, kanın yüzde   en faydalı olan sporlar ani hızlanma ve
          Birçok birey orta şiddette (hızlı    geliyor. Bu durum, egzersiz sırasında   90’ı sudan oluşuyor.               yavaşlama ile elastikiyet dayanıklılık
          yürüyüş gibi) yarım saatlik günlük   daha düşük nabız atışı ile kalbin daha   Spor sırasında önemli miktarda su ve   gerektiren basketbol, futbol, bisiklet, su
          egzersizden fayda görebiliyor. Buna   ekonomik çalışmasını sağlıyor, kalbi   mineral kaybı olduğundan, spor öncesi,   topu, yüzme, duvar tenisi, jimnastik,
          zaman ayıramayacakların alışverişe   besleyen yeni damarlar geliştikçe kan   spor esnasında ve hemen sonrasında   kürek gibi sporlar.
          yürüyerek gitmek, asansör yerine     basıncınız düşüyor.                   buna engel olacak şekilde minerali sıvı   40-50’li yaşlardan itibaren bu tip ağır
          merdiven kullanmak gibi aktiviteler   Beyin; egzersiz sırasında kısa sürede   (maden suyu) tüketilmediyse, vücudun   sporlar haftada 3 günden daha az
          yapması faydalı olabiliyor. 10’ar dakikalık   daha iyi çalışmaya başlıyor, dikkat düzeyi   yavaşça soğutulması gerekirken sıcak   yapılacak olursa kondisyon eksikliği
          günde birkaç sefer yapılacak aktivite de   yükseliyor, egzersiz sonrası saatlerde de   saunaya veya soğuk havuza girmek   nedeniyle riskli hale gelebiliyor. Devam
          benzer etki gösteriyor. Kişinin kendine   devam ediyor. Yaşlanmayı geciktiren,   büyük tehlike yaratıyor. Bu durum   edilecekse düzenli olarak haftada en az 3
          göre rahatsızlık hissetmeyeceği bir   dinçlik sağlayan büyüme hormonu      özellikle kalp hastalarında, tansiyon ve   gün yapılması gerekiyor. Sigara içiliyorsa
          tempoyu ve süreyi tutturması öneriliyor.   salgılanıyor. Beyin hücreleri arasında   ritm bozukluğu olanlarda, sıvı mineral   ağır sporun hiç yapılmaması öneriliyor.
          Egzersiz sırasında olağandışı yorulma   zamanla yeni bağlantılar gelişiyor, hafıza   kaybına bağlı tansiyon düşmesi, ritm   Yaş ilerledikçe riskli sporlardan uzak
          her zamankinden fazla terleme ve     ve öğrenme güçleniyor, parkinson,     bozukluğu, kanın pıhtılaşmasına bağlı   durulması, tempolu yürüyüş, hafif koşu,
          çarpıntı, baş dönmesi olduğunda hekime   bunama, felç gibi hastalıklara karşı   kalp krizi ve felce davetiye çıkarıyor.    tenis, bisiklet, yüzme, golf, kas kaybını
          başvurması gerekiyor.                dayanıklılık artıyor. Morfin benzeri ağrı   Saunaya ille girilecekse,10-15 dk önce   önlemek için hafif aletli jimnastik, pilates
          Kalp krizi geçirmiş, ritm bozukluğu, kalp   kesici ve depresyonu engelleyici mutluluk   500 ml (2-3 bardak) su içilmesi 10-15 dk   gibi sporların tercih edilmesi gerekiyor.
          yetersizliği kapak hastalığı olan, kalp   hormonu üretimi artıyor.         dan fazla kalınmaması, kademeli sıcaklık
          atış hızını yavaşlatan ilaç, tansiyon ilacı   Kemik ve eklemler; istirahattekine göre   artışı ve çıkarken kademeli sıcaklık   Kalbi güçlendirmek için hangi
          kullananların egzersiz türü ve şiddetiyle   egzersiz sırsında 5-6 kat yük altında   düşürülmesine dikkat edilmesi çıkışta da   egzersizler yapılmalı?
          ilgili hekimine danışması öneriliyor.  kalıyor bu da kemik erimesi riskini   2 bardak maden suyu içilmesi öneriliyor.  Sporcular arasındaki araştırmalara
          Özellikle kalp hastalarının çok soğuk   azaltıyor. Kemiklerin yaşla beraber                                     göre en güçlü kalbi olanlar kürekçiler.
          ve sıcak ortamda spor yapmaması      yumuşaması ve kısalmasına engel olmak   Haftada kaç gün hangi sporlar      Amatörler içinse kalp için en uygun
          gerekiyor.                           için ağırlık kaldırarak egzersiz yapılması   yapılmalı?                    egzersiz, bisiklet, hafif tempolu koşu veya
          Kalp hastalarının sıvı ve mineral kaybına   gerekiyor.                     Haftada toplam 15-25 km, 3-5 kere 4-5   hızlı yürüyüş… Ayrıca ağırlık egzersizi de
          çok daha duyarlı olmaları, ani tansiyon   Bağışıklık sistemi; egzersizi takiben ilk 2   km koşmak veya en az 5 gün 30-45   kalbi güçlendiriyor.
          düşüklüğü veya ritm bozukluğu riskleri   saat çok aktif hale geçiyor ve 24 saate   dakika hızlı yürüyüş başka bir ifadeyle
          nedeniyle egzersiz öncesi, egzersiz   kadar da bu durum sürüyor, mikrobik   aerobik veya kardiyo (hedef kalp hızının
          sırasında ve sonrasında sıvı mineral   hastalıklara ve kansere karşı dayanıklılık   -220’den yaşınızı çıkarın- %65’ine kadar
          alımına özen göstermesi gerekiyor.   artıyor.                              sabit hızda hafif-orta tempolu koşu,
                                               Vücut ısısını sabit tutmak için terle   yüzme, bisiklet benzeri) egzersiz ideal
          Spor yaparken insanın biyolojisi     önemli miktarda su ve mineral kaybı   olarak görülüyor. Ayrıca haftada 3 gün
          nasıl değişiyor?
          Kaslar; kasılma, hareket için şeker ve
          enerjiye ihtiyaç duyuyor. Enerji için
          ilave oksijen gerekiyor, nefes hızlanıyor,
          kalp daha fazla kan pompalamak
          için hızlanıyor. Kaslarda ince yırtıklar
          oluşuyor fakat bu iyileşme sırasında daha
          kalınlaşmasını ve güçlenmesini sağlıyor.
          Kaslar çok çalıştığından aşırı ısınıyor.
          Akciğerler; kaslarınız istirahattekine
          göre 15 kat kadar fazla oksijene ihtiyaç
          duyduğundan nefes hızında artış oluyor.
          Göğüs kaslarınız ne kadar hızlı çalışıyorsa
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21