Page 30 - LabMedya - 31

30 HABER SAYI 31

arasında özellikle yarışma dışı doping
Sporun sportif performansı kontrol programlarının geliştirilmesi,
Doping,
araştırmaların koordinasyonu, dopingden
koruyucu ve eğitim faaliyetlerini düzenler.
artırmak amacıyla
yaramaz yasaklanmış ve vücuda Analizler içinse doping ölçüm cihazlarının
standartlarını belirler. Bilimsel ve teknik
kuralların uygulanmasını yürütür.
yabancı maddelerin
çocuğu: herhangi bir maddenin Türkiye’de Kim Kontrol Ediyor?
kullanılması ya da

1989 yılında, Hacettepe Üniversitesi
anormal miktarlarda
ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü
DOPİNG alınması olarak tanımlanır. arasında yapılan protokol gereği,
tüketilmesi veya vücuda
normal dışı yollardan
Hacettepe Üniversitesi’nde Türkiye
Doping Kontrol Merkezi (TDKM)
kurulmuştur. Hacettepe Üniversitesi
Türkiye Doping Kontrol Merkezi,
WADA’nın akredite ettiği bir kuruluştur.
WADA tarafından yayınlanan, her yıl
Dopingin ilk resmi tanımı 1963 yılında yapılan dopingler birçok atın ölümüne uzamanın ve büyümenin durması. güncellenen ve sporcular tarafından
yapılmıştır. Buna göre doping; sporcu sebep olmuştur. At yarışları kurallarına kullanımı yasak veya kısıtlı olan ilaç
ya da oyuncuların yarışma sırasında göre doping yasaklanmıştır. Diüretikler: etken maddeleri listeler. Ayrıca doğing
veya oyuna hazırlanırken spor ahlâkına Türkiye’de doping kontrolü vazifesi Diüretiklerin kullanımı, dehidratasyona, yöntemleriyle, kullanılan doping maddesi,
yakışmayacak şekilde performanslarını 30.9.1962’de çıkarılan bir kararname ile kas zayıflamasına, kramplara, metaboliti, belirteci ve/veya miktarı
şeklinde olmak üzere, uygun tarama ve
yapay olarak artıracak ve sporcunun kurulan komisyona verilmiştir. Yürütme kan basıncının düşmesine ve
fiziksel ve psikolojik sağlığına zarar görevi beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü elektrolit dengesizliğiyle oluşan kalp doğrulama analizleri yapar. Bu merkezde
saptanarak analiz sonuçları yetkili
verecek madde veya başka olası Sağlık Kurulunca yapılmaktadır. düzensizliklerine neden olabilir. makamlara gizlilik ilkesine uygun olarak
yöntemleri kullanmasıdır. Diüretikler, sporcuların sıcaklığı tolere iletir.
Dopingin tanımı çok eski dönemlere Dopingin Vücut Sağlığına etme yeteneklerini etkileyebilirler. Türkiye’de dopingle mücadeleyi
kadar uzanmaktadır. İlk doping izlerine Zararları Nelerdir? kurumsallaştırmak üzere
M.Ö. 3. yüzyılda yapılan olimpiyat Her ne madde veya besin olursa olsun: Peptid Hormonlar: gerçekleştirilecek işbirliğinin ana ilkelerini
oyunlarında rastlanmaktadır. Bu dönemde Doping alımı sonucunda organizmanın HCG’nin kullanımı, baş ağrısı, sinirlilik, belirlemek ve dopingle mücadeleyi
sporcuların hızlı koşabilmek için mantar bilincinin ve isteminin dışında bir zorlama depresyon, yorgunluk ve jinekomastiye yürütmek amacıyla 24 Mayıs 2011
yedikleri bilinmektedir. oluşmaktadır. Bu zorlama, alınan (erkeklerde meme büyümesi) neden tarihinde Spor Genel Müdürlüğü (SGM)
Romalılar döneminde savaş arabalarıyla maddenin ölçüsüne ve vücudun dayanma olabilir. Aşırı HGH kullanımı, deride ve Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi bir
yapılan yarışlarda daha hızlı koşabilmeleri gücüne göre sonu ölümle sonuçlanan kalınlaşma, kulaklar, el ve ayak protokol imzalamıştır. İmzalanan bu
için atlara su ve bal karışımı hydromel adı dramatik tablolar yaratabilir. parmaklarında büyüme, iç organlarda protokol sonrası 2011 yılının Haziran
verilen bir sıvı içirilirdi. Tarihi kayıtlarda Uyarıcılar: Sinirlilik, kalp atışını genişleme, kemik ve yüz hatlarının ayında Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi
Güney Amerika yerlilerinin koka filizlerini hızlandırması, kan basıncını yükseltmesi, büyümesindeki bozulma ile karakterize Dopingle Mücadele Komisyonu
çiğnedikleri görülmektedir. su kaybı ve dolaşım bozukluklarına dilebilen akromegaliye neden olabilir. kurulmuştur.
Modern çağdaki ilk dopinglere 19. neden olması gibi bazı yan etkileri HGH; diyabete, kalp ve tiroid hastalığına, İlk toplantısını 29 Haziran 2011 tarihinde
yüzyılda yüzücü ve bisikletçilerde bulunmaktadır. menstrual düzensizliklere, seksüel istek yapan komisyon, ‘Türkiye Dopingle
rastlanmaktadır. Modern olimpiyat Narkotik Analjezikler: Ağrıyı hissetmemek azalmasına, iktidarsızlığa ve yaşam Mücadele Talimatı’nı hazırlamıştır.
oyunlarının başlamasıyla beraber için kullanılan narkotiklerin pek sürecinin kısalmasına neden olabilir. Dünya Dopingle Mücadele Ajansı’nın
sporcular arasında madde kullanımı hızla çoğu solunum depresyonuna neden Enjekte edilebilen EPO’nu kullanımı, kan (WADA) tüm ülkeler ve uluslararası
yaygınlaşmış ve günümüze kadar çok olup, fiziksel ve psikolojik bağımlılık pıhtılaşması, felç ve kalp hastalıkları federasyonlarca kabul edilmiş olan
sayıda bu zararlı madde tespit edilmiştir. gibi oldukça tehlikeli yan etkileri riskinin artması gibi ciddi sağlık riskleri ‘Dünya Dopingle Mücadele Kuralları’
Dopingin çarpıntı, yüksek tansiyon, bulunmaktadır. taşımaktadır. Eğer aynı iğneyi birden (CODE) çerçevesinde talimat İngilizceye
sinirlilik, saç dökülmesi, kalp krizi sonucu fazla sporcu kullanmışsa, sarılık (hepatit) çevrilmiş, WADA tarafından onaylanarak
ölüm gibi zararları bulunmaktadır. Anabolik Ajanlar: ve AIDS gibi enfeksiyon hastalıklarının 23 Eylül 2011 tarihinde yürürlüğe
Sporcuların, yarış hayvanlarının gücünü Kadınlarda: bulaşma riski vardır. girmiştir.
ve direncini artırmak için doping yaparlar. • Erkeksi karakterlerin oluşması, Türkiye Dopingle Mücadele Talimatı
Uyarıcı veya sun’i olarak direnç arttırıcı • Artan agresiflik, ruh halinde Kan Dopingi: Konuyla ilgili bilgiler ve talimat tüm
maddeleri bilerek kullanmak veya dalgalanmalar, depresyon, Allerjik etkiler (kızarıklık, isilik, ateş vb.), spor federasyonlarına gönderildi.
hayvana vermek, yani doping yapmak • Anormal menstrual sikluslar eğer yanlış tip ya da test edilmemiş kan Federasyonlar, ‘Türkiye Dopingle
tehlikelidir. Bu gibi ilaçların kullanılması ve mensturasyonun fonsiyon kullanıldıysa sarılık, kan dolaşımının Mücadele Talimatı’na uyacaklarına
bütün sporlarda olduğu gibi Türk görmesinin bakılanması, bozulması, kanın pıhtılaşması, metabolik ve mevzuatlarında bu talimatı
sporunda da yasaktır. Sporcular dopingi • Yüz ve vücutta fazla tüylenme, şok, sarılık, ve AIDS gibi enfeksiyon uygulayacaklarına dair beyanlarını
karşılaşmalarda olağanüstü bir güç • Klitorisin genişlemesi, hastalıklarının bulaştırılması örnek olarak bildirdiler. Bu beyanlar uyarınca dopingle
verdiği için gizli olarak kullanırlar. • Sesin kalınlaşması. verilebilir. mücadele faaliyetleri 14 Ekim 2011
Bir sporcunun doping yapıp yapmadığı tarihi itibariyle başladı. WADA Kurucular
karşılaşmanın hemen sonrasında yapılan Erkeklerde: Beta-Blokörler: Kurulu’nun 20 Kasım 2011 günü
idrar ve tükürük tahliliyle anlaşılır. İlaç • Akne, artan agresiflik, ruh halinde Sporcunun dayanıklılık performansını Kanada’nın Montreal kentinde yaptığı
kullandığı anlaşılan sporcu cezalandırılır. dalgalanmalar, depresyon, azaltıcı etkisinin yanı sıra, beta-blokörlerin toplantıda Türkiye ‘Dünya Dopingle
Sporcu doping içeren bir madde • Testislerin boyutlarının küçülmesi, kullanılması sonucu kalp hastalıkları, Mücadele Kuralları’na uyumlu ülkeler
almışsa kanunlara aykırı davranmış olur. • Azalmış sperm üretimi, astım, depresyon, uykusuzluk ve cinsel listesine alındı.
Denetimden geçmeyi kabul etmemek • Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında problemler ortaya çıkmaktadır.
ve tamamlayıcı bir ceza niteliğindeki azalma, WADA – World Anti Doping Agency /
yarışmaya katılma yasağına uymamak da • Göğüslerde büyüme, Dünya Anti-Doping Ajansı, Kaynak: wikipedia'dan yararlanılmıştır.
kanuna aykırı davranışlar arasına girer. • Vaktinden evvel oluşan kellik, 2000 Sdyney Olimpiyatları ile birlikte
Dopinge özellikle bisiklet yarışçıları, • Prostat bezinin genişlemesi. faaliyete geçen bağımsız bir kuruluştur.
halterciler, atletler ve futbolcular • Büyüme çağındaki çocuklarda: Bu enstitü, amacın gerçekleştirilmesi
başvurur. Doping, öldürücü etki • Vücut ve yüzde oluşan akneler, için ilgili tüm kuruluşlarla bağlantılı
yapmasının yanında, fizyolojik • Kemiklerdeki kıkırdak dokusunun olarak çeşitli programları koordine
yıpranmaya da yol açar. Yarış atlarına erken sertleşmesi sonucu boyda etmekle sorumludur. Bu programlar