Page 18 - LabMedya - 31
P. 18

18 YORUM                                                                                                                                     SAYI 31


















                                            Propolis Mucizesi

                         Yük. Kimyager
                         Hasan ÖZ




            Propolis arıların bitki filiz ve   kadar değişim göstermektedir. Suda az   Antioksidant Etkisi             Kozmetik sektöründe propolis anti-alerji,
             tomurcuklarından topladığı,    çözünmektedir. Tıbbi amaçlı kullanımlar   Propolis içerindeği bulunan flavonoidler   anti-iltihap, anti-androjen, anti-lipaz, anti-
                 antibakteriyal, antiviral,   için %70’lik etanolde çözülmüş çözeltisi   vasıtasıyla antioksidant etkiye sahiptir.   mikrobiyal ve kollajen sentezini arttırıcı
                                            kullanılmaktadır.
                                                                                  Yapılan çalışmalarda bileşiminde toplam
                 antifungal, antioksidan,                                         polifenol miktarı fazla olan propolislerin   etkileri nedeniyle cilt koruyucu olarak
                                                                                                                                     [12]
                                                                                                                       kullanılmaktadır.
           antiparazitik özelliklere sahip,  Sağlık Üzerine Etkisi                daha fazla antioksidan etkiye sahip
           bal mumu ve arı enzimleriyle     Propolisin sağlık üzerine etkisinin   olduğu belirlenmiştir. Propolis      Propolis Kullanım Şekilleri
                                                                                                  [9]
          karışık, yapışkan ve reçinemsi    belirlenmesi üzerine literatürde çok sayıda   içeriğindeki maddeler vücudumuzdaki   Kimyasal olarak sentezlenen ilaçların
                                            çalışma mevcuttur:
          bir maddedir . Arılar propolisi                                         serbest radikallere zararlı etkisini   artan yan etkileri ve doğal ürünler
                       [1]
                                                                                  ortadan kaldırarak; çeşitli kanser türleri,
           kavak, meşe, kayın, okaliptus  Antimikrobiyal Etkisi                   immün sistem rahatsızlıkları, romatoid   kullanmaya yönetlik talebin artmasıyla
       ağaçları ve çalılıklardan toplarlar.   Tüm propolis türlerinin antimikrobiyal   artrit, kardiovasküler ve nörodejeneratif    birlikte, propolisten yeni ürünler elde
                                                                                                                       edilmiştir: Kapsül, tablet, granül, pastil,
        Propolis, eski Yunan’da pro (ön,    etkiye sahip olduğu bildirilmiştir.    hastalıklara karşı vücudu korumaktadır.  sakız, dudak kremi, diş macunu, ağız
                                            Propolisin etkili olduğu bakteri türleri:
        giriş) ve polis (şehir) anlamında,   Gram-pozitif bakteriler (Bacillus cereus,   Antihistaminik Etkisi         spreyi, sabunu, jeli, tozu... Ham propolis
          bal arılarının kovan savunması    Bacillus mesentericus, Corynebacterium   Propolis histamin ve serotonin kaynağıdır.   ağızda yumuşatılarak sakız şeklinde
            ile ilgili olarak kullanılmıştır.   spp., Corynebacterium diphtheriae,   Histamin ve seratonin vücudun herhangi   çiğnenebilir niteliktedir. Propolis güvenli
        Propolis çok eski çağlardan beri    Diplococcus pneumonae, Enterococcus   bir alerjiye karşı mücadelesi için   bir diyet ürünü olduğu, düzenli alındığında
                                            spp., Mycobacteria sp., Mycobacterium
         bilinmekteydi. Mısırlılar ölülerin   tuberculosis, Staphylococcus aureus,   gereklidir. Antihistaminik etkisi propoliste   herhangi bir yan etkisinin olmadığı,
                                                                                  bulunan biofalavoidin alınması ile
                                                                                                                       hemen her türlü hastalığa karşı olumlu
       çürümesini engellemek amacıyla       Streptococcus: critecus epidermis faecalis   gerçekleşmektedir.            bir direnç yarattığı bilinmekteyse de bazı
          propolisten faydalanmışlardır.    mutans, pyogenes, viridans, sobrinus),                                     bünyelerde alerjik etki oluşturma ihtimali
          Yunanlılar doğal bir antibiyotik   Gram negatif bakteriler (Branhamella   Propolisin Etkili Olduğu           mümkün olduğu ve içeriğinde çok sayıda
                                                                                  Hastalıklar
                                            catarrhalis, E. coli, Helicobacter pylori,
       olarak kullanılmıştır. Yaşadıgımız   Klebsiella ozaemae, Proteus vulgaris,   Astım, romatizma,  akciğer hastalıkları,   doğal kimyasal madde bulundurduğu
         yüzyılda  tedavi edici özelliğinin   Pseudomonas aeruginosa, Salmonella:   kanser, doku yenileyici, şeker hastalığı,   için özellikle belirgin bir hastalığı
       yanısıra doğal kozmetik ve sağlık    choleraesuis, dublin, enteritidis, exneri,   toksinleri vücuttan atma, sindirim, solunum,   olanların doktor tavsiyesi ve gözetiminde
                                                                                                                       kullanılması önerilir.
       için kullanılan gıda takviyelerinin   gallinarum, pullorum, , paratyphi-A,   dolaşım sistemi bozuklukları, beriberi,
                                            paratyphi-B, Shigella: dysinteriae, sonnei)
             içeriğine eklenmektedir. [2, 3]    [5]. Bu nedenle propolis geniş spektrumlu   deri ülseri, diş ağrısı,  mide ülseri, nefrit,   Sonuç
                                                                                  kanı temizleme, kolesterolü ve trigliseriti
                                            bir antibiyotik olarak kabul edilebilir.   düşürme, unutkanlık, beyin damarlarının   Doğal ürünlere olan ilginin arttığı
      Kimyasal Yapısı                                                             kireçlenmesi, yağ yakıcı, guatr, kalp   günümüzde, geçmişte de tıbbi
      Propolis içeriği; toplanılan bitki kaynağına,   Antiviral Etkisi            yetmezliği, kaşıntı,tansiyon, prostat, damar   uygulamaları olan propolis antibiyotik
      arı türü, ırkı ve ekolojik koşullara bağlı   Propolisin herpes virüsü, potato virusu,   sertliği. [5, 6, 10]     ve diğer pek çok özelliği ile karşımıza
      olarak değişmektedir. Yapısında yaklaşık   influenza (grip) virusu, adenovirüs,                                  çıkmaktadır. Propolis içeriğindeki farklı
      150 kimyasal bileşik, 20'den fazla mineral   coronavirus, newcastle hastalığı, polio   Geçmişteki Sağlık Uygulamaları  ve çok sayıdaki kimyasal madde ile
      madde, bal mumu, reçine ve polen      virüs, rotavirus üzerine etkisi olduğunu   Eski Sovyetler Birliği’nde verem hastalığının
      bulunmaktadır. Bunlardan %50’si reçineli   bildiren çalışmalar mevcuttur. [6]  iyileştirilmesinde hastalara 4 aydan 10   farklı amaçlarla kullanılabilmektedir.
      bileşikler ve balsam, %30 bal mumu, %10                                     aya kadar 3 kez propolis verilmiş, olumlu   Farklı bölgelerden elde edilen propolisin
      temel ve aramotik yağlar, %5 polen ve diğer   Antifungial (Mantara karşı) Etkisi  sonuçlar alınmıştır. Romanya’da ülser   farklı bileşimlere sahip olması nedeniyle
      maddelerdir.                          Candida albicans, candida glabrata,   tedavisinde, Rusya’da ameliyat öncesi   kullanımdan önce propolisin içeriği
                [4]
                                            candida krusei, ve Trichosporon spp. gibi   ve sonrası enfeksiyonu önlemek ve ateş   belirlenerek, bu içeriğe uygun amaçlarda
      Propolis 15-25°C arasında mum kıvamında   mantar türlerine karşı etkilidir. [7]  yükselmesini önlemek için hastalara   kullanılması gerekmektedir. Kullanım
      elastik bir yapı göstermekte, soğukta katı                                  propolis verilmiştir.                açısından güvenilir bir ürün olmasına
      kırılgan bir şekle dönüşmektedir. Yüksek   Antiparazit Etkisi               Propolisin kozmetik sektöründe kullanımı:  rağmen, tıbbi amaçlı kullanımların
      sıcaklıklarda (30-40°C) yumuşayıp yapışkan   Cholomonas paramecium,  giardia lambia,                             doktor tavsiyesi ve gözetiminde olması
      bir durum almakta, 80°C da kısmen     trichomonas vaginalis, trypanosoma cruzi   Propolisin Kozmetik Sektöründe   gerekmektedir.
      erimektedir. Propolisin rengi bitki kaynağına   gibi parazit türleri üzerine etkilidir. [8]  Kullanımı
      bağlı olarak sarı, yeşil ve koyu kahverengine                                                                    Kaynaklar
                                                                                                                       [1] Bankova, V., Castro, S.L., Marcucci, M.C., Propolis: recent advances in
                                                                                                                       chemistry and plant origin. Apidologie 31, 3–15, 2000.
                                                                                                                       [2] Ghisalberti, E.L., Propolis: A review, Bee World 60, 59–84, 1979.
        Bileşik Sınıfı            Bileşik                                          İşlev       Kullanıldığı Yer        [3] Castaldo, S., Capasso, F., Propolis, an old remedy used in modern
                                                                                                                       medicine, Fitoterapia 73, S1–6, 2002.
                                                                                                                       [4] BURDOCK, G. A., Review of the biological properties and toxicity of bee
                                                                                                                       propolis, In Food Chemistry and Toxicology, vol. 36, p. 347-363, 1998.
        % 40-60 Balsam            Fenolik maddeler: fenoller, fenolik asitler, flavonoidler,   Anti-bakteriyel  Deodorantlar, ter önleyiciler  [5] Bogdanov S., Propolis:Composition, Health, Medicine: A Review, Bee
                                  chalconler, fenolik gliseridler                                                      Product Science,
                                  Diğerleri: Alifatik ve fenolik asitler, alkoller, esterler, aldehitler               www.bee-hexagon.net, 11 April 2011.
                                                                                                                       [6] FAO,  Agriculture and Consumer Protection, Propolis, http://www.fao.
                                                                                   Kepek önleyici  Şampuanlar ve saç losyonları  org/docrep/w0076e/w0076e14.htm
        %3-5 Aromatik yağlar      Mono sesquiterpenler                                                                 [7] KOC, A. N., SILICI, S., KASAP, F., HORMET-OZ, H.T., MAVUS-BULDU,
                                                                                                                       H., ERCAL, B. D., Antifungal Activity of the Honeybee Products Against
                                                                                                                       Candida spp. and Trichosporon spp., Journal of Medicinal Food, 14 (1-2):
                                                                                   Anti-mikrobiyal  Akne önleyiciler, tıraş sonrası   128-134, 2011.
        %20-35 bal mumu           Bal mumu maddeleri                                           losyonlar               [8] Martos I., Cossentini M., Ferreres F., Tomas-Barberan F.A., Flavonoid
                                                                                                                       Composition of Tunisian Honey and Propolis. J. Agric. Food Chem.
                                                                                                                       54:2824–2829, 1997.
                                                                                   Temizleme   Cilt temizleyici krem ve   [9] KUMAZAWA, S., HAMASAKA, T., NAKAYAMA, T., Antioxidant activity of
                                                                                                                       propolis of various geographic origins, Food Chemistry,  84 (3): 329-339,
                                                                                               losyonları              2004.
        %5 Diğer maddeler         %2,1 temel mineraller , %2 polisakkaritler, %0,7 proteinler,                         [10] Hepşen, F., Tilgen, F., Er, H., Propolis:Tıbbi Özellikleri ve Oftalmolojik
                                  amino asitler, aminler ve amidler, eser miktarda karbonhidratlar,   Koruyucu  Tüm kozmetikler  Kullanımı, Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi, 3(4):386-391, 1996.
                                  laktonlar, benzoik asit ve esterleri, steroidler, vitaminler                         [11] KRELL, R., Value-added products from beekeeping, FAO Food and
                                                                                                                       Agriculture Organization of the United Nations Roma; 409 pp, 1996.
                                                                                                                       [12] TATSUHIKO, T., NAOKO, K., YUKO, H., Application of the material of
                                                                                                                       honeybee origin,  Application of the cosmetic material of the honeybee
       Tablo-1: Kavak ağacından elde edilmiş propolisin içeriği. [5]              Tablo-2: Kozmetik sektöründe propolis kullanımı. [11]  origin (Japanese),  Frag J. 30: 17-24, 2011.
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23