Page 16 - LabMedya - 31
P. 16

16 HABER                                                                                                                                     SAYI 31





      VİTAMİN                               Polonyalı Biyokimyacı Casimir         Vitaminler Enerji Verir Mi?           Karbonhidratlar ani enerji verebilen
                                                                                                                        kimyasallardır. Kanımızda daima bir
                                                                                  Vitaminlerin enerji verdiği miti sadece
                                                                                  ülkemizde değil bütün dünyada görülen
                                                                                                                        miktar bulunur ve bu kan şekerimizi
                                            Funk “Vitamin” sözcüğünü türeten
                                            kişidir. Vita kelimesi Latince        büyük bir kavram yanılgısıdır. Vitaminler   oluşturur. Kanımızda belirli bir miktarın
                                            “hayat” demektir. Amin ise organik    doğrudan vücutta parçalanarak enerji   altına düşerse baygınlık geçirebilir hatta
      ENERJİ VERİR  radikaller içeren organik bileşikler                          vermezler. Yani vücutta yakılmazlar.   yaşamımızı yitirebiliriz.
      Mİ?                                   ve fonksiyonel gruplardır. Aslında    bunu kullanmaz. Bazı güvenilir        Yağlar depolanmış vaziyette bulunur.
                                                                                  Herhangi bir kalorisi varsa bile vücut
                                            “Amin” kısmı günümüzde geçerli
                                                                                                                        Leptin isimli kimyasal sayesinde eritilerek
                                                                                  sayılabilecek ve isim yapmış ilaç
                                            değil çünkü "Vitamin" kelimesi
                                            türetildiği sırada bütün vitaminlerin   firmalarının “Güne Enerjik Başla”   (kimyasal yöntem) enerji halinde
                                            amin oldukları sanılmaktaydı;         gibi sloganlarla küçük drajeler içine   kullanılır. Eğer vücudunuzda halihazırda
                                            fakat günümüzde biliyoruz ki bazı     sıkıştırılmış vitamin ve mineral      karbonhidrat yetersizse yağ devreye girer.
                                            vitaminler amin değildir.             kombinasyonu haplar aslında söylediği   Uzun açlık döneminden sonra
                                                                                  gibi enerji vermez. Sadece vücudunuzun   karbonhidrat ve yağın bitimiyle protein
                                            Vitaminlerin vücudumuzdaki görevi     gerçekleştireceği kimyasal tepkimeleri   devreye girer. Protein, enerji olarak
                                            sistemlerimizin (sindirim, dolaşım,   düzenler.                             kullanıldığında hayati riskler oluşturur.
                                            sinir…) doğru biçimde çalışmasını                                           Vücudun kendi kendini sindirmesi
                                            sağlamaktır. Doğal koşullarda         Vitamin Enerji Vermiyorsa Enerji
                                            besinler yoluyla vücudumuza alınırlar   Veren Nedir?                        olayıdır. Bu sindirim işlemi sırasında
                                            ve sindilirmeden kana karışırlar.     Belki bu soru aklınıza gelmiş olabilir. Evet   hayatta kalmaya çalışan vücut, proteinleri
                                            Vücuttaki kimyasal reaksiyonlara      vitaminler 1 kalori bile enerji vermez.   parçalarken bedende yeni yaraların
                                            katılırlar. Karbonhidrat, yağ ve protein   Bizler enerjimizi sırasıyla karbonhidrat,   meydana gelmesine sebep olur. Kalıcı
                                            moleküllerinin kullanımında kilit rol   sonrasında yağ ve en son olarak protein   hasar verir ve birkaç gün içinde insanın
                                            üstlenirler.                          lerden alırız.                        ölümüne yol açar.





        Depresyonun                                                       Kendini sürekli mutsuz ve keyifsiz hisseden pek çok insan ‘distimi’ hastası

                                                                          olabileceğinden habersiz! Avusturya Sen Jorj Hastanesi Uzman Psikolog
                                                                          Sinem Gül Şahin hafif ve süreğen depresyon; distimi hakkında bilgiler verdi.
        Hafif Hali;                                                       Distimi, hafif şiddette sürekli bir şekilde var olan depresif bir duygu
                                                                          durumdur. Sadece belli dönemlerde ortaya çıkmayıp uzun süreli olması ve
                                                                          şiddetli ataklarla değil sinsi bir şekilde süregeliyor olması bu rahatsızlığa tanı
                                                                          konmasını zorlaştıran faktörlerdir. Bu özelliğinden dolayı distimi belirtileri
                                                                          çoğu zaman bireyin kendi kişilik özellikleri sanılıp yanlış anlaşılır.



                                                                                        Distimi







       Bu belirtilere dikkat                üzerine yoğunlaşırız. Çünkü yukarıda   cinsiyetler arasında bir fark yokken,   desteği yada sadece ilaç kullanımı yeterli
       Major depresyonu olan bireylerde görülen   belirttiğimiz gibi distiminin en önemli   yetişkinlerde görülme sıklığının kadınlarda   olmayıp, iyileşme süresinin gereksiz
       uyku, iştah, kilo değişiklikleri distimik   ayırıcı özelliği hafif şiddette, sinsi ve uzun   erkeklere göre neredeyse 3 kat daha fazla   yere uzamasına veya distiminin ileriki bir
       depresyonda çok belirgin bir şekilde   süreli olmasıdır.                   olduğu bilinmektedir.                dönemde tekrar ortaya çıkışına neden
       göze çarpmazken, yaşamdan zevk                                             Distimideki semptomların hafif şiddette   olabilir. En ideal tedavi yöntemi bir
       alamama durumu, ilgi kaybı, yetersizlik   21 yaşından önce mi sonra mı     ve kronik olması bireyin de bunları kendi   psikiyatr kontrolündeki uygun ilaçların
       ve suçluluk hisleri, aşırı öfke, insanlardan   başladı?                    kişilik özelliği zannetmesine yol açıp   alımı ve bir uzman tarafından verilen
       uzaklaşma, düşük benlik saygısı,     Distimi erken başlangıçlı ve geç      tedavi için bir uzmana başvurmasını   terapi desteğinin paralel bir şekilde
       umutsuzluk ve işine yoğunlaşamama    başlangıçlı olarak ikiye ayrılır. 21   geciktiriyor.                       gitmesidir. Distimik bozukluğu olan
       gibi semptomlar görülebilir. Çocuklarda   yaşından önce başlamışsa erken   Bir kişide distimi olduğu keşfedilemeyip   kişinin terapideki devamlılığı ve sabrı,
       da depresif belirtilerin yanı sıra asabiyet,   başlangıçlı distimi, 21 yaşından sonra   tedavi edilmediğinde hastalık kendini   ilaçları uygun dozlarda ve düzgün
       bazı davranış bozuklukları ve sosyal   başlamışsa geç başlangıçlı distimi   somatize edebiliyor. Yani artık kendini   kullanımı iyileşme süreci için önemlidir.
       becerilerde sıkıntı ortaya çıkabilir.  deriz. Yapılan araştırmalar semptomların   fiziksel olarak ağrı, bitkinlik, herhangi   Tedavi süreci boyunca kişi ve ailesi
       "Bir kişide distimik bozukluk var"   şiddetinin, madde kullanımına eğilimin,   bir iç hastalığı şeklinde dışa vurabiliyor.   ile ilgili detaylı bilgiler alınıp, kişinin
       diyebilmemiz için bu semptomların    kişinin hayatındaki aksamaların erken   Genelde de zaten kişi bu tip şikayetlerle   sorunlarla başa çıkış mekanizmalarının
       yetişkinlerde 2 yıldır, çocuk ve ergenlerde   başlangıçlı distimide geç başlangıçlığa   doktora başvurduğunda yapılan
       en az bir yıldır süregeliyor olması   göre daha fazla olduğunu göstermiştir.   araştırmalar sonucu distiminin varlığı   güçlenmesi, benlik değerinin tekrar
       gereklidir. Arada herhangi bir semptomun   Ayrıca erken başlangıçlı distimiklerin   ortaya çıkıyor; ya da kişi başka bir   kazanımı, saplantılı endişelerin yok
       olmadığı dönemler olsa bile bunlar 2   aile geçmişlerinde yakın akrabalıklarında   psikolojik rahatsızlık nedeniyle bir uzmana   edilmesi ve kişiler arası ilişkilerde
       aydan fazla sürmez, tekrar depresif   major depresyon varlığına da daha sık   başvurduğunda kendisinde aslında distimi   yaşadığı sıkıntıların nedenleri gibi çeşitli
       süreci geçilir. Bu iki yıllık süre boyunca   rastlanır.                    olduğunu öğreniyor.  Distiminin keşfinin   psikolojik süreçler üzerine çalışılır.
       kişinin majör depresyon (belirtileri çok   Distiminin oluşumunda hem genetik   zor olması ve kişinin hayat kalitesini   Kişinin görmüş olduğu tedavi sonucunda
       net görülen ağır bir depresyon türü)   hem çevresel faktörlerin etkili olduğu   içten içe yok etmesi, onun en tehlikeli   depresif duygu durumun üstesinden
       geçirmemiş olması "bu kişide distimik   görülmektedir. Yukarıda bahsettiğimiz   rahatsızlıklardan biri olarak görülmesini   gelmiş, yaşamdan zevk alıp hayatın
       bozukluk var" diyebilmemiz için gerekli   gibi ailede başka bireylerde özellikle   sağlamıştır.                 iyi-kötü yönleriyle yüzleşebiliyor, sosyal
       bir ölçüttür. Kişi öncesinde ve sonrasında   majör depresyon olması, anne babanın                               ilişkilerindeki sorunları halledebilip
       majör depresyon geçirebilir ama o iki   madde kullanımı, bireyde bir kişilik   Psikolojik ve psikiyatrik destek   insanlarla kaliteli ilişkiler kurabiliyor
       yıl içerisinde böyle ağır bir depresyon   bozukluğu durumu olması ve kişinin   bir arada                        olmasını ve yapması gereken işlere
       geçirirse kişide "distimik bozukluk var   yaşadığı travmalar distimi oluşumunda   Distimi tedavisi tek yönlü işleyen bir   daha kolay odaklanıp yaşamına hedef
       diyemeyiz" başka bir depresyon türü   etkili faktörlerdir. Çocuklardaki distimide   tedavi olmamalıdır. Sadece terapi   koyabiliyor olmasını amaçlarız.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21