Page 26 - LabMedya - 30
P. 26

26 YORUM                                                                                                                                     SAYI 30





                                            Konserve kutuları bisfenol-A (BPA)    kısımları pamuk ve yünle doldurulmuş olanları
                                            içerebilmektedir. Ayrıca bu ürünlerde koruyucu   tercih edin. Çünkü dolgu maddesinde de alev
                                            kimyasallar kullanılabilmektedir. Zorunlu   geciktiriciler kullanılabilmektedir. Bunun dışında
                                            kalırsanız hiç olmazsa cam kavanozlardaki   döşeme ve mobilyaların temizliğinde kullanılan
                                            ürünleri tercih ediniz.               ürünler toksik kimyasallar içerebileceğinden
                                                                                  bunun için de doğal temizlik maddelerine
                                            Mikrodalga fırın kullanırken dikkat edin:   yönelin.
       Toksik                               Dondurulmuş gıdaları mikrodalgada orijinal   PFOA içerebilmektedir: Bu da evlerimizde
                                                                                  Halı ve döşemeler için leke çıkarıcılar
                                            ambalajlarında ısıtmayın. Dondurulmuş
                                                                                  toksik PFOA birikimine neden olabilmektedir.
                                            gıdaların ambalajlarında perflorooktanoik
       Kimyasallardan                       asit (PFOA) kullanılabilmektedir. Özellikle   Perflorooktanoik Asit (PFOA), floropolimerlerin   Yüksek Kimyager
                                                                                  yapımında kullanılan, suda çözünebilen,
                                            popcorn, şekerleme ve pizza kutularında
                                                                                  sudaki sıvıları ve yağları emulsifiye edebilen
       Uzak Durma                           bu madde yer alabilmektedir. Bu maddenin   bir kimyasaldır. PFOA insanlar için toksik   Hasan ÖZ
                                            kanserojenik olduğu ve endokrin sistem üzerine
                                                                                  ve kanserojen bir maddedir. Ayrıca hormon
                                            etkileri olduğu bilinmektedir. Benzer şekilde
                                                                                  dengesi üzerinde de etkileri bulunmaktadır.
       İpuçları                             mikrodalgada ısıtma yaptığınız diğer kaplarda   Amerika'da  yapılan bir çalışmada kan   içeriği hem de diğer kimyasallar açısından risk
                                            da mikrodalga etkisi ile kimyasal geçirgenliğin
                                                                                  serumunda PFOA seviyesi yüksek olanlarda;
                                            artma ihtimali olduğundan bu tür ısıtmaları cam
                                            gibi inert kaplarla yapınız. Kesinlikle plastik   kolestrol ve  ürik asit sevilerinde artma olduğu   taşıyabilir. Bu nedenle resim malzemesi için
                                                                                                                       su bazlı boyaları tercih ediniz. Oyun hamurları
       Günümüzde artan dünya nüfusuna yetecek   kapları mikrodalga da ısıtmayınız.  saptanmış ve PFOA ile ilişkilendirilmiş, erken
       kadar doğal kaynak bulunmamaktadır. Fakat                                  hayvan deneylerinde US’de kronik böbrek   doğal bir şekilde, evde kendiniz gıda boyalarında
                                                                                                                       yapabilirsiz (İnternette kısa bir araştırmayla basit
       talep hızla artarken arzın da paralel olarak   Pişirme ve Saklama Kapları  hastalıkları ile PFOA arasında bir bağlantı   ve kullanışlı tariflere erişebilirsiniz.)
       artması kaçınılmazdır. Doğal kaynakların sınırlı   BPA içermeyen ürünler satın alın: Plastik   olabileceği bildirilmiştir.   Pilli oyuncaklara dikkat ediniz: Özellikle küçük
       olması arzın artmasının önündeki en büyük   biberonlar, su şişeleri, bardaklar, saklama   VOCs (Uçucu Organik Bileşikler)’den uzak   çocuklar pilli oyuncak almayınız. Alıyorsanız
       engeldir. Bu iktisadi gerçekler yeni arayış ve   kapları gibi ürünlerde bisfenol-A (BPA) bulunma   durun: Yapısında en az bir karbon ve hidrojen   bile pil çocuğun kolayca çıkarabileceği şekilde
       yönelimlere sebep olmaktadır. Bu noktada   ihtimali vardır. Bisfenol-A’nin endokrin sistem   atomu içeren kimyasal bileşikler organik   olmamalıdır. Ara sıra pili akmaya karşı kontrol
       kimyasallar devreye girmektedir. Dolayısıyla   üzerine zararlı etkisi olduğu bilinmektedir.   bileşikler adını alırlar. Kaynama noktaları   ediniz. Aksi halde çocuk pil içeriği ile temas
       kimyasallar hayatımızın her noktasına girmiş   Yapılan çalışmalar BPA’nın kanserojen, mutajen   50-260 °C arasındadır. Kolaylıkla   edebilir.
       durumdadır. Kimyasalların bu istilasının   ve immün sistem üzerinde olumsuz etkisi   buharlaşabilirler. Farklı birçok çeşidi bulunan
       insan sağlığı üzerindeki etkileri üzerine pek   olduğunu göstermektedir. Bu nedenle plastik   uçucu organik bileşiklerin en önemli
       çok araştırma yapılmış, makale yazılmıştır.   kaplar yerine cam veya paslanmaz çelik ürünleri   kaynakları inşaat ve dekorasyonda kullanılan   Kişisel Bakım Ürünleri
       Tehlikesi kesin olarak ispatlanmış kimyasalların   tercih ediniz.          malzemelerdir. Toksik özellik taşıyan bu   Kullandığınız veya kullanacağınız ürünün
       yanında; tehlikesi şüpheli olan pek çok                                    bileşikler solunum yolu hastalıklarına sebep   içerisinde hangi kimyasalların olduğu mutlak
                                                                                  oldukları gibi, yüksek konsantrasyonlarda
       kimyasal da vardır. Konuya temkinli yaklaşan   Teflon kapları kullanırken dikkatli olun:                        araştırın: Araştırma yapabileceğiniz pek çok
       bazı biliminsanları; çalışmaların insanların   Teflon, florlanmış etilen polimeri olan bir   sinir sisteminde tahribata yol açmaktadır. Bu   site bulunmakta. Bunlardan biri CosDNA. Ürün
                                                                                  nedenle dekorasyon malzemelerini doğal ham
       hayatı boyunca maruz kalamayacağı dozlarla   politetrafloroetilendir. PTFE polimerin ticari                     bazlı ve içerindeki kimyasal bazlı araştırma
       yapıldığını, bu kimyasalın tehlikeli olsa bile insan   adı teflondur. Teflonun yüksek sıcaklıklarda   maddelerden yapılmış ürünlerden tercih edin.  yapabilirsiniz. www.cosdna.com  adresine girip,
       sağlığını doğrudan etkileyemeyeceğini tezini   sağlığa zararlı, toksik gazlar meydana getirerek                 Product Search kısmını tıklayıp, ürünün adını
       savunmaktadırlar. Kimyasallar tehlikeli olsun   bozunduğu bir gerçektir. Ancak bu bozulma    Oyuncaklar         yazdığınızda ürünün içeriğindeki kimyasallar
       veya olmasın; günümüzde kanser vakalarının,   yaklaşık 400°C’nin üzerindeki bir sıcaklıkta   Ftalatlardan uzak durun: Ftalik asidin   listelenmekte ve her kimyasalın karşısında
       ölü doğumların, gebelik anamolilerini, kısırlığın,   meydana gelmektedir. Teflon aşırı sıcaklıkta   monohidrik alkoller ile yaptığı diesterlere   fonksiyonu, tahriş etme potansiyeli ve güvenli
       vb. artmış olduğu yadsınamaz bir gerçektir.   tetrafloroetilen (TFE), hegzafloropropan (HFP),   ftalatlar denilmektedir. Genellikle plastiklerin   olup olmadığı renkli kutucuklarla bildirilmektedir.
       Bu vakalardaki artma insanları atalarının   oktaflorosiklobütan (OFCB), perfloroizobütan   esnekliğini arttırmak için kullanılmaktadırlar.   Yapay kokulara dikkat edin: Yapay kokular
       yaşam tarzını incelemeye sevk etmektedir.   (PFIB), karbonilflorür (COF2), karbontetraflorür   Yumuşak plastikten yapılmış, oyuncaklar,   ftalat gibi tehlikeli kimyasallar ihtiva edebilir.
       Bu incelemeden dedelerimiz, belki de onların   (CF4), trifloroasetikasit (TFA), trifloroasetik asit   oyuncak bebeklerin yüzleri, elleri, ayakları ftalat   Kokusuz ürünleri veya bitkisel kökenli uçucu
       dedeleri her şeyin doğalını kullandıkları için   florür, perflorobütan, silikon tetraflorür (SiF4),   içerebilmektedir. En çok bilinen ftalat DEHP   yağlar ihtiva eden kokuları tercih edin.
       uzun ve sağlıklı yaşamaktadır, sonucunu   hidroflorikasit (HF), monofloroasetik asit (MFA)   [di(2etilheksil)] ftalat’ın insanlarda kansere    "Organik Ürün, Bitkisel Ürün" diye satılanlara
       çıkartmaktayız. Günümüzde %100 doğal   gibi toksik gazların ortaya çıkmasına neden   neden olduğu IARC  (Internatıonal Agency   da dikkat edin: Yeni bir pazarlama stratejisi
       yaşamak imkansız, fakat kimyasal istilasını en   olmaktadır. Bu risk eskimiş, çizik ürünlerde   For Research on Cancer–Uluslararası Kanser   olarak sadece kişisel bakım ürünlerinde değil,
       aza indirmek mümkün. Bunun için sadece biraz   daha fazladır. Bu ürünlerin alternatifi seramik ve   Araştırma Ajansı) tarafından kabul edilmiştir.   her türlü ürüne organik ifadesi eklenmektedir.
       dikkatli olmamız yeterli.            paslanmaz çelik olabilir.             Bazı ftalat türlerinin karaciğer ve böbrek üzerinde   Kozmetik ürünlerde kimyasal madde
                                                                                  etkili olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle
                                                                                                                       ….bitki özü, ….bitki ekstresi gibi ifadelerle
                                            Plastik kapları ısıtmayınız: Plastik kapları   çocuklarınıza oyuncak alırken; içeriğinde   maskelenmeye çalışılmaktadır. Eğer doğal bir
       Gıda                                 kesinlikle mikrodalgada ısıtmayın. Plastik kaplar   vinil kelimesi geçen ve PVC bulunan, ‘3’ geri   ürün almak istiyorsanız mutlaka sertifikasına
       Mümkünse organik ürünler tercihiniz olsun:   içerisine sıcak maddeleri koymayınız. Isı plastik   dönüşüm kodu olan ürünleri tercih etmeyin.   bakın. Organik veya doğal içerikli ürünlere
       Pestisit kalıntısını önlemek adına mümkün   içeriğindeki kimyasalların gıda maddesine   Plastik kokusu olan oyuncakları almayınız.  etiketleri dünyanın en bilinen altı sertifika
       olduğunca ürünlerin organik olanını tercih edin.   geçişine olanak sağlamaktadır.  Ahşap oyuncakları alırken bile seçici olun:   kuruluşu: Almanya’dan BDIH, Fransa’dan
       Giderek yaygınlaşan organik ürünler tercihiniz                             Genelde ahşap oyuncaklar zararsız olarak kabul   ECOCERT ve Cosmebio, İngiltere’den Soil
       olsun. Özellikle kendi ürünlerini satan köylü   Ev Temizliği               edilir ve tavsiye edilir. Fakat ahşap oyuncaklar   Association, İtalya’dan ICEA ve Belçika’dan
       pazarlarını tercih edin. Meyve sebze dışındaki   Doğal temizlik ürünlerine geçin: Geleneksel   boyanıp, verniklenmişse bu oyuncaklarda   COSMOS-Standard. Dünya çapında en yaygın
       ürünleri organik tercih ediyorsanız mutlaka    temizlik ürünleri yarardan çok zarar   tehlikeli olabilir. Bunun yerine bal mumu   sertifikasyon kuruluşu ECOCERT’tir. Bu kuruluş
       ‘organik ürün’ logosunu arayın.      verebilmektedir. En basit temizleme maddesi   veya keten tohumu gibi doğal malzemelerle   adı veya amblemi bulunuyorsa o ürünün
       Sağlıklı et: Et ve et ürünlerinde antibiyotik   en az 7-8 kimyasal maddenin bileşiminden   kaplanmış ürünleri tercih edin.  doğallığından şüphe edin.
       ve hormon kullanımı sonrasında bu ürünlerin   oluşmaktadır. Bu kimyasalların hepsinin   Oyuncaklardaki boyar maddelere dikkat   En iyisi doğal ve kendi hazırladığınız
       hayvan bünyesinden tamamen uzaklaşmadan   güvenli olduğundan emin olamazsınız. Bunun   edin: Oyuncaklarda kullanılan boyaların   ürünlerdir: İnternette kısa bir araştırma yaparak
       yapılan kesim risk oluşturmaktadır. Bu   için öncelikle güven veren kaliteli ürünler   güvenli olup olmadığı son derece önemlidir.   ‘ev yapımı kozmetik’ ürünler hazırlayabilirsiniz.
       ürünler yenilen et ve et ürünleriyle insana   kullanmaya, sonrasında bu ürünlerin aşırısının   Buradaki risk; boyalarda kullanan kurşun ve   Bitkisel doğal yağları, kil, yoğurt, yumurta gibi
       geçmektedir. Bunun dışında kesim ve satışa   kullanımından kaçının. En iyi temizlik maddesi   kadmiyum gibi ağır metallerdir. Kurşun ve   kolay bulunabilen ve hazırlanabilen tarifleri tercih
       hazırlık aşamasında hijyene dikkat edilmesi   sudur. Ancak bazı lekeleri gidermek için su   kadmiyum çocuklarda gelişimsel problemlere   ediniz.
       son derece önemlidir. Bu nedenle bu tür   yeterli olmamaktadır. Geleneksek temizlik   yol açan nörotoksik metallerdir. Boyalar
       ürünleri güvendiğiniz yerlerden, ürünlerinin   ürünlerine alternatif soda, tuz, limon tuzu,   açısından bir diğer risk de azo boyalardır.
       analiz sertifikası olan yerlerden almaya özen   boraks, sabun gibi ürünleri tercih edebilirsiniz.   Tehlikeli azo boyalar içeren oyuncaklarla
       gösteriniz.                          Döşeme ve mobilya alırken ve temizlerken   çocukların teması halinde, deri ve solunum
       Sağlıklı, temiz su için: Temiz su kaynaklarının   dikkat edin: Döşeme ve mobilyalar yangınlarda   yoluyla vücuda alınmasıyla bağırsaklardan
       giderek azaldığı günümüzde, sağlıklı ve temiz   zarar görmemesi için alev geciktirici bir   emilerek; kanserojen etki yapan maddelere
       su konusunda oldukça titiz davranmalıyız. Bir   tabaka ile kaplanabilmektedir. Eğer  bromlu   dönüşmektedir. Oyuncaklardaki boyalara
       çok bulaşıcı hastalığın ve toksik kimyasalın   alev geciktiriciler (BFRs) kullanılmışsa bunlar    özellikle dikkat ediniz. Oyuncakların zehirsiz
       su ile bünyemize girebileceği unutulmadan;   sağlık açısından riskler oluşturmaktadır. Bunlar   boya malzemeleri ile boyanmış olanlarını tercih
       bu konuda gerekli hassasiyet gösterilmelidir.   plastik, tekstil ve elektroniklerde de yaygın   ediniz. Eğer elle dokunabileceğiniz bir şekilde
       Bulunduğunuz bölgedeki şebeke suyunun analiz   olarak kullanılmaktadır. Ürünün alevlenmesini   ise (ambalajlanmamışsa) elinizle hafif kuvvet
       sonuçlarını internetten araştırın (belediyeler   geciktirmektedir.  Bu madde normal gelişme   uygulayarak; elinizi sürtün. Elinize boya lekesi
       genelde sitelerinde yayınlamaktadır). Eğer   için gereken hormonal fonksiyonları önemli   çıkıyorsa o ürünü tercih etmeyiniz. Mümkünse
       limitler dahilinde bile olsa; limitlere yakın   derecede etkilemektedir. Bu maddelerin   aşırı renkli ürünleri tercih etmeyiniz.   Burada tehlikeli kimyasallardan bir kısmına yer
       bulunan kirleticiler varsa bunlara yönelik arıtma   kanserojen olduğu yönünde yayınlar mevcuttur.   Boya oyun hamuru gibi ürünlerde su bazlı   verdik. Fakat paketlenmiş tüm ürünlere temkinli
       sistemleri edinin. Özellikle arsenik ve kurşun   Bu nedenle bu tür ürünleri alırken aşırı boyalı   olanları tercih edin: Çocuğunuzun resim   yaklaşmanızı, içeriğini sorgulamanızı tavsiye
       içeren suları kullanmayın.           görünenlerin yerine daha doğal ve sade   yapmakta kullandığı boyalar, değişik şekiller   ederiz. Mutlu ve sağlıklı günler sizin olsun…
       Konserve gıdaları tercih ederken düşünün:   görünenleri tercih edin. Aynı zamanda oturma   yapmak için oynadığı hamurlar hem boya
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31