Page 28 - LabMedya - 27
P. 28
28 HABER SAYI 27
Rüyalar
RÜYA
ağır çekİmde mİ
görüyoruz
LARI
Çalar saatimiz bizi Rüyada ölünebilir mi? Uyanıkken yaptığımız şeyin farkında Beden hareketsiz, felç halinde olmakla
uyandırdığında kapatıp geri Bilinçli rüya görme olgusu, uyku halindeki olduğumuz için kendimizi gıdıklamamız söz birlikte göz hareketleri bir şekilde beden
konusu olamaz. Yani beynimiz, başkasının
hareketlerini taklit etmeye yöneliyordu.
yattığımız sırada kısa bir rüya zihinle ilgili bilgi edinmemizde uzun süredir beklemediğimiz bir anda gıdıklamasıyla Böylece denekler göz hareketleriyle,
önemli bir rol oynuyor. Rüya konusunda
bile gördüğümüz çok olmuştur. ilk araştırmayı yapanlardan biri 19. yüzyıl gülmekten kırılmamıza yol açacak bir yapmaları istenen aktivitenin başlangıç ve
Fakat rüyamızda kısa bir Fransız aristokratlarından Marki Saint- uyarıyı bastırıyor. Bilinçli rüyalarda da bitiş zamanını ele veriyordu.
benzer bir durumun söz konusu olduğu
Denys oldu. Bu kişi 13 yaşındayken
sohbet ya da küçük bir rüyalarının gidişatını yönlendirebildiğini fark anlaşıldı. Denekler gıdıklanmıyordu. Bu ise Rüyada antrenman
yürüyüş bile görmüş olsak etmiş ve yıllarını, uyuyan zihnin sınırlarını o sırada kişilerin bedenlerinden ve uyarıdan Erlacher’in tahmin ettiği gibi, deneklerin
rüyasında bu aktiviteleri tamamlaması
haberdar oldukları, bu nedenle tepkinin
tekrar uyandığımızda bir saat keşfetmeye adamıştı. sınırlandığı anlamına geliyor. gerçek hayattan yüzde 50 daha uzun
Marki’nin yoğunlaştığı konulardan biri,
geçmiş olduğunu fark ederiz. rüyasında yüksek binaların tepesinden Deneyi yapan Windt ayrıca deneklerden sürüyordu. Yani farkında olmasalar da bu
"Nasıl oluyor da bu kadar az atlayarak kendi ölümünü görüp rüyalarında gördükleri diğer kişilerin aktiviteleri ağır çekim halinde yapıyorlardı.
kendilerini gıdıklamasını da istemiş.
Fakat uyandıklarında denekler, bu aktiviteleri
görmeyeceğini araştırmaktı. Hiçbir zaman
olay bu kadar uzun zamanda bunu başaramadı; her defasında sahne “Rüya karakterleri çoğu kez bunu reddetti, yaparken tıpkı gerçek hayatta yapıyormuş
yaşanıyor" diye merak değişiyor, o kötü son gerçekleşmiyordu. kendi iradeleri varmış gibi davrandı,” gibi hissettiklerini belirtiyordu.
Bu durum neden kısa bir rüyanın uzun
diyor Windt. İsteneni yaptıklarında ise
etmişizdir. Rüyalarında, gezdiği yerleri ve buralarda rüya gören kişi bakımından gıdıklamanın zaman aldığını açıklayabilir. Fakat yine
karşılaştığı insanları gördüğünü fark eden
Araştırmacılar, “bilinçli Marki, rüyaların parça parça anılardan etkisi sınırlı olmuş, bu ise rüya görenin de Erlacher bu olguyu açıklamakta zorluk
rüya görenler” olarak oluştuğu sonucuna vararak yaşadığı beyninin diğer rüya karakterleri üzerinde çekiyor; nedenini, uyku sırasında beynin
bilgileri işleme koymasının daha uzun
kontrolü olduğunun farkında olması olarak
dönemdeki en rasyonel rüya tanımlarından
adlandırılan ve uykudayken birini yapmış oldu. yorumlanmıştı. sürmesine bağlıyor.
beyinlerini kontrol edebilen Bu alandaki çalışmalar bakımından İpucu gözlerde Erlacher’in araştırmasının pratik yararları
da olabilir; örneğin atletlerin bilinçli rüya
kişileri inceleyerek yeni bir önem taşıyan bir diğer insan da Mary Rüyada zamanın akışı sorununu incelemek yöntemiyle ekstra antrenman yapmaları
Arnold-Forster oldu. Bilinçli rüyalarla
yöntemle bu sorunun yanıtını ilgili 1920’lerde yazdığı kitabında, Birinci ise daha zordu. Ta ki Bern Üniversitesi’nden mümkün olabilir mi diye bakılıyor. Uyku
bulabileceklerini düşünüyor. Dünya Savaşı ile ilgili korkunç kâbuslardan Daniel Erlacher usta bir deneyle ortaya esas olarak hafızayı pekiştirmede önemli bir
işlev görüyor.
çıkıncaya kadar.
kaçınmak için kontrollü rüyalarını
Bu kişilerin rüya deneyimleri, kullandığını yazıyordu. Erlacher, beynin farklı eylemleri hayal etme O halde rüyada yapılan alıştırmaların yeni
"uykudayken kendimizi Rüyada gıdıklanma biçimini araştırıyordu. Örneğin rüyamızda becerileri pekiştirmesi olanaklı olabilir.
koşarken, gerçek hayatta koştuğumuzda
Bu özellik, atletlerin de örneğin herhangi
gıdıklamak mümkün mü?" gibi Marki ve Forster’in çalışmaları çoğunlukla aktif olan bölgelerin aynısı mı harekete bir sakatlanma sonrasında fiziksel olarak
ilginç soruları da gündeme göz ardı edildi, tıpkı bilinçli rüyalar geçiyordu? Erlacher’in ilk deneyleri öyle antrenman yapamayacak durumdayken
getiriyor. konusundaki araştırmalar gibi. Daha olduğunu gösteriyor, fakat nasıl oluyorsa rüyada çalışmalarına devam etmesinde
bitkin bir tepki ortaya çıkıyordu.
kullanılabilir.
sonraki dönemde daha “ciddi” olduğu
düşünülen konular üzerinde duruldu. Bu durumu daha iyi anlamak için, bilinçli Erlacher bu konuda yapılan deneylerdeki
Fakat son yıllarda nörologlar bilinçli rüya görenlerden oluşan bir grubu, antrenmanları “oldukça etkili; gerçek
rüyalara benzer ilginç deneylere başladı. özel donanımlı laboratuvarına çağırdı. talimlerden daha kötü, ama tek başına
Bir süre önce Almanya’da Gutenberg Onlardan, rüyalarında çeşitli aktivitelerde zihinsel provalardan daha iyi” şeklinde
Üniversitesi’nden Jennifer Windt, kontrollü bulunmalarını istedi; rüyalarında 10 adım değerlendiriyor.
rüya görenlerin rüyalarında kendi kendilerini atmak, 30’a kadar saymak ya da çeşitli
gıdıklamalarının mümkün olup olmadığını jimnastik hareketleri yapmak gibi. Kaynak: David Robson
araştırmaya koyuldu. Böylece rüyalardaki Bu eylemlerin süresini ölçmek için rüya BBC Future
farkındalık derecesi ölçülebilecekti. halindeki zihnin ilginç bir özelliğini kullandı.
