Page 41 - LabMedya - 26
P. 41

HABER

       SAYI 26                                                                                                                                       41




















          Embriyonik


          Nöronların



          Nakli


          Beyin



          Hastalıklarının


          Tedavisine


          Işık Tutuyor!







                                            Bu hücrelerin çoklu naklinden sonraki   değiştirdiklerinde hücrelerin sabit bir   sinyallerine bağlı olduğu yönünde.
          California Üniversitesi,          hayatta kalışları, UCSF profesörü Arturo   sayıda değil, sabit bir oranda hayatta   Genellikle “nörotrofik hipotez”
          San Fransisco (USCF)’da           Alvarez-Buylla ve eski UCSF lisansüstü   kaldığını fark etti. Bu da gösteriyor ki bu   olarak bilinen bu fikir 1940’larda
          yürütülen bir dizi deneyde yeni   öğrencisi Derek Southwell tarafından   hücrelerin belli bir kısmı hücre-kontrollü   gerçekleştirilen, omurilikte ve çevresel
          doğan farelerin beyinlerine       yönetilen ekibi şaşkına çevirdi. Hüküm   mekanizmalar tarafından ya da engelleyici   sinir sisteminde gelişen nöronların
          nakledilen embriyonik             süren kuram, oluşan nöronların sandalye   nöronların kendileri tarafından salgılanan   hayatta kalışıyla ilgili Nobel Ödülü
                                                                                  hayatta kalma faktörleri nedeniyle ölüyor.
                                            kapmaca oyununa benzer bir şekilde
                                                                                                                       kazanan deneylere dayanmaktadır.
          nöronların beklenmedik bir        hayatta kaldıkları kanısında. Beyin bu   Çalışma bu internöronların önceden   Bu deneyler sadece sinir sisteminin
          şekilde hayatta kalması, nöral    hücreler için sınırlı kapasitesi olduğundan   düşünülenden çok daha fazla miktarda   dışındaki hedeflerle bağlantı kurabilen
          nakil kullanarak alzheimer,       hücreleri uygun yuvalar için yarışmaya   nakledilebileceğini gösteriyor. Bu gözlem,   sinir liflerinin hayatta kalabildiğini ve
          epilepsi, huntington, parkinson   zorluyor. Sadece “oturmak” için yer   bu tip hücrelerin beyin hastalıklarının   bu hedeflerin sinir büyüme faktörü
          ve şizofreni gibi hastalıkların   bulabilen ve sonrasında onların türevleri   tedavisinde bozuklukların eksitatör   adında bir protein üreterek sinirleri
                                                                                                                       hayatta tutmayla yükümlü olduğunu
                                                                                  ve inhibe edici dengesini düzeltmede
                                            diğer hücrelerden hayatta kalma sinyalleri
          tedavisi için bir şans            alan hücreler müzik durduğunda hayatta   kullanılabilir.                   gösteriyordu.
          olabileceğini gösterdi.           kalıyor, gerisi de ölüyor.                                                 Yıllarca beyindeki hücrelerin nasıl
          Nature dergisinde açıklanan       Bu kuramı baz alarak, UCSF ekibi ne   Hücrelerin Hayatta Kalması           yaşayıp öldüğü konusunda nörotrofik
          bu deneyler embriyonik nöron      kadar embriyonikinternöron nakledilirse   Bilinmeyen Sinyallere Bağlı      hipotez hüküm sürdü. Southwell şöyle
          nakillerinin belli bir hastalığı   nakledilsin sadece sabit ve küçük bir   GABA salgılayan internöronlar beyin   söylüyor:
                                            sayıda hücrenin hayatta kalacağını
                                                                                                                       “Şimdiye kadar nörotrofik hipotezin
                                                                                  zarındaki eksitatör nöronların aktivitesini
          etkili bir şekilde tedavi edip    düşünüyordu ancak karşılaştıkları sonuç   inhibitör sinyallerle dengeledikleri için   sinir sisteminin her tarafındaki bütün
          etmeyeceği konusunda              çok farklıydı; ne kadar nakledildiği fark   beyin fonksiyonları açısından çok   nöron tiplerinde geçerli olduğunu
          tasarlanmamış olsalar             etmeksizin hücreler, hep sabit bir oranda   önemliler. epilepsi, alzheimer, huntington,   düşünüyorduk.”
          da, birçok farklı nörolojik       hayatta kaldılar. Alvarez-Byulla şöyle   parkinson ve şizofreni hastalıklarının   Eskiden bir kere beynin doğru
          bozuklukla alakalı olabilen bir   söylüyor:                             hepsi bir şekilde uyaran/baskılayan   bölgesine geldikten sonra GABA
                                                                                                                       salgılayan internöronların sadece
                                            “Bu sabit hayatta kalma oranı gösteriyor
                                                                                  dengesinin bozulmasına bağlıdır ve bu
          tür beyin hücresi olan GABA       ki, diğer çalışmalar tarafından büyük   hastalıkların hepsinde GABA salgılayan   zaten orada olan nöronlarla bağlanıp
          salgılayan internöronların        iyileştirici özellik vadeden bu hücreler   internöronlardaki (ara nöron) bozukluklar   bir protein ya da başka bir faktör
          önemli bir miktarda               beyin zarına büyük miktarlarda        belgelenmiştir. Bu GABA salgılayan   tarafından korunanların hayatta kaldığı
          beyne eklendikten sonra           eklenebilir.”                         internöronlar beynin fonksiyonel     düşünülüyordu. Ancak gerçekte
          içten büyüyen internöron          Geçmiş çalışmalar gösterdi ki bu      devrelerine katıldıkları beyin zarında   nakledilen internöronların hayatta
                                                                                  oluşmuyorlar. Onun yerine, beynin uzak
                                                                                                                       kalışının diğer hücreler tarafından
          popülasyonuna zarar               hücrelerin nakli alıcının beyninde yeni   bir köşesinde oluşturulup son hedeflerine   üretilen hayatta kalma sinyalleri için
          vermeden yaşayabilmesi bu         ve kritik bir esneklik süreci oluşturarak   doğru göç ediyorlar. Onlarca yıldır bilim   olan rekabetten bağımsız faktörlerle
          kanıyı destekliyor.               epilepsinin hayvan modellerinde ağrıyı   insanları bu internöronların sayısının neye   belirleniyordu.
                                            ve laboratuvar farelerinde Parkinson   göre belirlendiğini, kaç tane oluştuğunu,   Her ne kadar yeni deneyler bu
                                            benzeri hareketleri azaltıyor. Bu hücrelerin   ne zaman öldüklerini, beyin zarına   teoriyi sinirlerin beynin dışında nasıl
                                            aktivitesi genellikle Alzheimer tarafından   ulaştıktan sonra kaçının hayatta kaldığını   bağlandığı konusunda çökertmeseler
                                            engelleniyor ve şizofren insanların   merak ediyorlardı. Son açıklamalar bu   de, GABA salgılayan internöronlar söz
                                            beynine nakledildiğinde sayıları değişim   bilinmeyenlerin bazılarına değiniyor,   konusu olduğunda işlerin biraz değişik
                                            geçiriyor. Omuriliğe nakledildiğinde ise   ama aynı zamanda bazı beklenmeyen   olduğunu gösteriyorlar.
                                            acı hissinin azalmasına yardımcı      gözlemlemeleri de ortaya çıkarıyor.  Çeviren: Doruk PEŞKİREN (Evrim Ağacı Okuru)
                                            oluyorlar. Şimdiki çalışmada ise UCSF   Genel kanı nöral sayıların diğer hedef   Kaynak: Science Daily
                                            ekibi naklettikleri hücrelerin sayısını   hücrelerin oluşturduğu hayatta kalma   Yayınlandığı Yer: Ervim Ağacı
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46