Page 26 - LabMedya - 23

26 www.facebook.com/labmedya Haber

Çevre dostu zeytinyağı

elde etmek mümkün mü?

eytinyağı elde etmek için önce zeytinleri yıkamak polanan mikroalglerin iştahının azami seviyeye yük-
Zgerekiyor. Bu işlem için yaklaşık 100 kilo zeytin- seltilmesine çalışılıyor.
de 50 litre içme suyu harcamalısınız. Ayrıca yıkama Mikrobiyoloji uzmanı Agustin Lasserrot araştırmalar-
işlemi uzun, karmaşık ve pahalı. Bilim adamları, Al- da ulaştıkları bulgulardan oldukça memnun: “Şimdi-
gatecll projesinde zeytinleri çevre dostu bir yöntemle den bazı bulgulara ulaşmayı başardık. Suyun sıcak-
temizlemeyi amaçlıyor. Araştırmalarının merkezinde lığının 27 derece olması gerekiyor. pH derecesi nötr
ise mikroalgler var. seviyede kalmalı. Karbondioksidin ideal yoğunluk de-
Kimya mühendisi Benito Mogedas mikrolaglerin kirli recesini de biliyoruz. Ayrıca ne kadar miktarda oksije-
suyu temizlediğini ifade ediyor: “Fotosentez aşama- ne ihtiyaç duyulduğunu da. Bu verilerden mikroalgle-
sında mikroalgler, nitrat, fosfat veya fenolik bileşikler rin en sağlıklı şekilde gelişmesini sağlayacak nitrojen,
gibi atık suda bulunan bazı kirletici maddeleri temizli- fosfor, potasyum gibi elementlerin hangi oranda ol-
yor. Yani mikroalgler kirli su için doğal bir temizleyici ması gerektiğini de ölçebiliyoruz.”
görevini üstleniyor. Araştırmalarımızda en kilit mese- Tabii ki en önemli amaçlardan biri de Avrupa zeytinya-
le, su içindeki oksijen ve karbondioksit oranı arasında ğı pazarının üreticiler açısından daha rekabet edilebilir
doğru dengeye ulaşmak. Eğer bu veriye ulaşabilirsek kılınması.
daha verimli bir geri dönüşüm sistemi geliştirebilir ve Yönetici Antonio Cielos Campos işin ekonomik boyu-
araştırmamızda büyük bir adım atabiliriz.” tuna değiniyor: “Verimli bir geri dönüşüm sistemi su
İspanya’nın Cordoba ilinde bu pilot tarım kooperatifi tüketiminizi azaltmanıza yardımcı olur. Böylece para
Avrupa Birliği destekli projeye ev sahipliği yapıyor. tasarrufunda bulunursunuz. Dahası çevre dostu bir
Kimya mühendisi Antonia Maria Lorenzo Lopez pro- üretiminiz olur.”
jede koordinatör olarak yer alıyor. Zeytini öğütme iş- Kimya Lopez ise asıl yeniliğin su tüketimini azaltma
leminde kullanılan suyun yüzde 90’ı temizleme aşa- olduğunu açıklıyor: “Hedefimiz zeytinyağı üreticileri-
masında tüketildiğine dikkat çeken Lopez, amaçlarını ne, musluk suyu fiyatına kirli sularını geri dönüşüm
‘bütün suyun geri dönüşümünü yapmak ve yeniden ile yeniden kullanma imkanı sağlamak. Olağan su tü-
kullanmak’ olarak belirtiyor. ketimini azaltmak için ancak bu seviyede gerçekçi bir

Granada şehrindeki laboratuvarlarda ise mikroalglerin çözüm elde edebildik.”
suyu nasıl temizlediği meselesi üzerine yoğunlaşılıyor. Araştırmacılar geliştirdikleri geri dönüşüm sistemini,
Bu aşamada bilim adamları LED ışınları kullanıyor. 5 yıl içinde zeytinyağı üreticilerinin kullanabilmesini
Mikrobiyolojik tekniklerle biyoreaktörlerin içinde de- umut ediyor.

DNA’dan robot resim çıkarmak mümkün olacak

Suç mahalinde bulunan DNA örneği, gelecekte suçluların yüzünün üç boyutlu modelinin ortaya çıkarılmasında
kullanılabilecek.

’deki Pennsylvania çizilebilecek, hem de inanılmaz bir
ABDÜniversitesi’nden biçimde isabetli olarak.
antropolog Mark Shriver’ın Belçikalı ve ABD’li bilim adamlarının
liderliğinde yapılan araştırmada, yaptıkları araştırma sonucu 20
kişinin DNA örneğinden alınan martta yayınladıkları araştırma
verilerle, yüzün üç boyutlu tahmini gösteriyor ki önümüzdeki 5 ya da
bir modelinin oluşturabileceği 10 yıl içerisinde bir insanın DNA’sı
görüldü. Araştırma sayesinde, üzerinden etnik kökeni, fiziksel
gelecekte, görgü tanıklarının özellikleri gibi bilgilere erişip isabetli
çoğunlukla ‘yetersiz’ tarifleri yerine, bir robot resim çıkartılabilecek. Bir
olay yerinde bulunan DNA örneği insanın DNA’sına erişmek için bir
yardımıyla, şüphelinin görüntüsünün parça tükürük ya da saç teli yeterli
üç boyutlu yazıcıda oluşturulması oluyor.
yeterli olacak. Bilim insanları, ilk
sonuçların “umut verici” olduğunu Araştırmacılar ABD, Brezilya ve
açıkladı. Cape Verde Adaları’ndan gönüllü
600 kişinin önce 3D yüz modelini
Günümüzde bir suçluyu yakalamanın çıkarttı. Daha sonra DNA’ları
en başarılı yolu ilk olarak tabii ki artık alınan bu insanlar üzerinde çalışan
her yerde olan güvenlik kameraları araştırmacılar olumlu sonuçlar
kayıtlarını izlemek (tabii o kayıtlar aldılar. DNA’lar üzerinde çalışan
ortadan kaldırılmamışsa). Eğer araştırmacılar buldukları ortak
bir görüntü kaydı bulunamazsa noktaların üçte birinin etnik köken
polisin izlediği yol görgü tanıklarının ve cinsiyet ile bağlantılı olduğunu
ifadelerinden yola çıkarak suçlunun belirledi. Şu anda araştırma çene
robot resmini oluşturmak. Yapılan şekli, burun eğrisi gibi özelliklerden
çalışmalar gösteriyor ki önümüzdeki sorumlu genleri tespit etme üzerine
yıllarda görgü tanıklarının ifadelerine devam ediyor. Tabii bunun için daha
gerek kalmadan robot resimler fazla denek ve bütçe gerekli.