Page 4 - LabMedya - 20

4 www.facebook.com/labmedya Yorum

Gıdaların Uzatılmış

>> Prof. Dr. Kadir Halkman Raf Ömrü
Ankara Üniversitesi Gıda Müh. Böl.

ıdaların raf ömrü konusunda her türlü iletiye tam anlamı sazan gibi atlar ve
Gkafadan bir ses çıkıyor. Bazıları bu bilginin doğrulunu sorgulamadan bunu
kendi inandıkları kavramları sanki tek kendi arkadaşlarına aktarır, vs. vs...
gerçek doğru gibi TV programlarına çıkıp Hiç kimseye fala inanma diyemeyiz ama
anlatıyorlar. Anlatsınlar, dert değil ama sazanlık yapma demek hepimizin görevi.
sokaktaki sade vatandaş buna inanıyor ve
bilimsel gerçeklerden uzaklaşıyor. Çok yakın arkadaşlarımı bile gıdaların uzun
-düne göre uzatılmış- raf ömrü konusunda
Herkesin bir şeylere inanma hakkı vardır. ikna edemediğim oluyor. [Bak arkadaş,
Kimi günlük gazetelerde burçlara göre 20-30 sene öncesinde kullandığımız
falını okur ve buna göre günlük/ haftalık arabalarımızda akü suyu vardı. Aküye
yaşamına yön verir, su koymak zorunda idik, akü suyunu bir
kimi e-posta taşım eklemek zorunda idik. Suyu eklerken
adresine + ve - kutuplara su değmemesi gerekir
gelen idi. Hatta yağmur yağdı vs. usta sürücü ama bana göre basit ve ilk köleleştirme kimyasal katmak gerekli değildir ayrıca
her
bu akü kutuplarını vazelin ile sıvamalı uygulaması olarak hayvanlar "cici çocuk" tüm dünyada yasaktır, gel sana anlatayım,
idi. Yeni teknoloji arabana artık aküye su yapılıyor. Sonrası malum. sadece basit aritmetik bilmen yeterli]
koymuyorsun. Eski arabanda motor yağı Soğutma ve kurutmanın yüzbinlerce dediğimizde boş/ alaycı gözlerle bakıyor.
3bin km iken artık 10-15bin km giden yıldan beri insanoğlunun kullandığı basit Yani, "sen onu benim külahıma anlat"
motor yağları var. Doğru mu, doğru. Peki, gıda koruma yöntemleri olduğu biliniyor. muhabbeti.
neden gıda sanayisindeki 20-30 sene Üstelik konu ile ilgili/ ilgisiz, bilgili/ bilgisiz, Türk Dil Kurumu'nda göre bağnazlık, "Bir
öncesine göre bugün gıdalara daha yetkili/ yetkisiz herkesin kabul ettiği şekli kimseye veya bir şeye aşırı düşkünlük
uzun raf ömrü sağlanan teknolojik ile ama karpuz ama börtü böcek, tüm ve tutkuyla bağlılık, bağnazca davranış,
gelişmeleri böyle reddediyorsun?]
canlıların genlerinde çoğalma/ neslini idame taassup, mutaassıplık, fanatiklik, fanatizm"
Yanıt hep aynı: [O başka, bu başka]. (sürdürme) vardır. Ve bunun için gereken olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma

Uzmanlar, insanın evrimleşme temel gereksinmeler; beslenme, barınma ve göre, gıdaya bu şekilde bakış da pekâlâ
bağnazlıktır.
tarihini gıda korumaya bağlıyor. karşı cinstir.
Buna göre ilkel insan; sadece Peki, gelelim günümüze. Gıda sanayisinin tümü sütten çıkmış ak
toplayıcı/ avcı iken, topladığı/ kaşık mıdır? Tabi ki hayır. Hiç hile yapılmıyor
avladığı gıdayı tesadüfen Kanserde artış olduğu söyleniyor ve mu? Tabi ki yapanlar var. İnsan sağlığına
mağaranın serin köşesinde genel olarak kanserdeki artış gıdalar aykırı üretim yapan gıda sanayisi firmaları
sakladığında ya da tesadüfen ile ilişkilendiriliyor. İsteyen istatistiksel var mı? Tabi ki var.
güneşte kuruttuğunda daha analizini yapabilir: Yıllara göre kanserdeki Ancak gıda sanayisinin tümünü bu şekilde
geç bozulduğunun farkına artış ile örneğin, sürücü kursu sayısındaki suçlamak iyisinden insafsızlık olur.
varıyor. Ve devamında daha artış/ vakıf üniversitesi sayısındaki artış/
fazla boş zaman, taşları daha hastane sayısındaki artış ve daha nice Çok basit bir örnek: Sütü doğrudan
iyi yontalım, mağara duvarlarına ilgisiz konudaki artış istatistiksel olarak pastörize etmek yerine; önce yağını
resimler yapalım; ilkel komünal incelendiğinde çok ciddi korelasyon ayırmak, sonra yağı ve yağı ayrılmış sütü
toplum ve aynen devam. bulunabilir. Bir tarihte arkadaşlarım sırf şaka ayrı ayrı pastörize etmek ve daha sonra bu
Kimi uzmanlar olsun diye Türkiye'de yıllara göre nargile ikisini karıştırmak ile pastörize sütlerin raf
evcilleştirme içen sayısı ile Avustralya Hava Yollarında ömründe uzatma sağlıyor. 20 sene önce bu
diyor uçan Türk yolcu sayısını istatistiksel olarak teknoloji yoktu. Ama bugün var.
analiz etmişler ve sonunda R = 0,98 gibi Biraz daha karmaşık bir örnek: Pastörize ve
2
çok ciddi bir ilişki bulmuşlardı. Devamında,
bu analiz sonunda çıkan yargı şu olmalı UHT değil ama uzatılmış raf ömrü olan bir
imiş: Avustralya Hava Yolları, Türk içme sütü daha var. UHT süte daha yakın.
Bir işletmede, öğrencim ile birlikte sporlu
yolculara nargile ikram etmelidir. Çok basillerin jerminasyonunu destekledik,
saçma ama sadece istatistiksel sonra makul bir ısıl işlem ile germine olmuş
verilere takılırsak böyle sonuçlar basilleri yok ettik ve raf ömründe ciddi bir
çıkabilir.
uzama sağladık. Jerminasyon için sadece
Gıdaların raf ömründe artış/ sıcaklık ve zaman faktörünü kullandık. Hiçbir
uzama teknolojideki gelişmeler kimyasal yok. Sadece basit olarak, "genel
ile ilişkilendirilmelidir. Mutlaka mikrobiyolojiye giriş öncesi hazırlık notları"
koruyucu kimyasallar düzeyindeki bilgileri sentezledik ve sanayide
kullanılması zorunlu uyguladık. Hepsi bundan ibaret.
değil. Aydın/ okumuş Ama tabi ki sokaktaki insan şunu
olan kişilere dahi sorgulayabilir: Süte ne kattınız da UHT altı
[bezelye konservesine ısıl işlem görmüş sütün raf ömrünü nerede
takılmıyorsun ise UHT süt kadar uzattınız? Beklediği yanıt
ama neden uzun çok genel olarak şu: "hiç merak etme,
ömürlü süte kafayı tümüyle organik bir madde".
takıyorsun, bezelye
konservesinde de Sanki organik olan her şey sağlıklı gibi:
uzun ömürlü sütte morfin, esrar, alkol, sigara vd.
de aynı matematiksel Organik gıdaya daha sonra ufaktan
ifadeler uygulanır bulaşacağım.
(D ve Z değeri), uzun
ömürlü süt üretiminde Sevgiyle ve dostlukla kalın.
dışarıdan koruyucu Kadir Halkman