Page 3 - Labsektör 03

Labmedya ekidir

- Amerika’da şimdiye kadar ki en kötü
ÖZELLİKLERİ yıldırım olayı 10 Temmuz 1926’da
Sıradan bir şimşek 100.000 - 27.760 C. Bir şimşeğin sıcaklığı Güneş’in New Jersey’de gerçekleşti. Donanma
cephane deposu isabet aldı, 19 kişi
yüzey sıcaklığının beş katı.
volt taşıyor. Sıradan bir prizde - 1752’de Ben Franklin yıldırımın elektrik öldü ve 17 milyon dolar değerinde
(1986’ya göre) mali zarar meydana
220 volt olduğunu düşünürse- akımı olduğunu keşfetti. geldi. Genellikle yıldırımın neden
niz bu epey büyük bir rakam - Çoğu yıldırım vakası yaz aylarında ve olduğu bireysel olaylar; kasırgala-
öğle ile ikindi esnasında meydana gelir.
rın, sellerin veya tornadoların sebep
ama bir yüzyılı aşkın süredir Bunun, yaz ayları boyunca pekçok insa- oldukları bireysel olaylardan daha az
tutulan kayıtlar, şimşek çarp- nın dışarıda bulunması nedeniyle olduğu- dramatiktirler. Mamafih eğer kurban
nu söyleyebiliriz. Fakat ana sebep, yazın
sizseniz olay çok dramatiktir.
masının çok küçük bir oranının çok fazla oraj meydana gelmesidir. - Alınan darbe bazı acayip şeylere ne-
ölümcül olduğunu gösteriyor. - Ortalama bir şimşek çakışı üç aydan den olabilir; tavukları tüysüz bırakabi-

Yük, dirençten geçen elektrik daha fazla bir zaman için 100 watt’lık bir lir, kafanızdan saçlarınızı yok edebilir
ampulü yakabilir.
ve sızlayan ayaklarınızı incitmeksizin
gibi ten üzerinden yayılıp ciddi - Yıldırım tarafından çarpılma şansınız ayakkabılarınızı çıkarabilir.
yanıklara yol açabilir ama iç 600.000’de 1 olarak tahmin edilmektedir. - Yakın geçmişte insanlar şu işleri
yaparlarken yıldırım çarpması netice-
organlara zarar vermeyebilir. - Bir şimşek çakmasıyla hızı saniyede sinde hayatlarını kaybettiler; sandalla
90.000 mil (saniyede 144.810 km) dir.
Şimşeğin ortalama kalınlığı 1-2 inç (2.5 - giderken, yüzerken, golf oynarken,
5 cm) tir. bisiklete binerken, bir ağacın altın-
- Yıldırım aynı yere birden fazla düşebilir. da dururken, çim biçme makinesi
PARATONER kullanırken, telefonda konuşurken, bir
Paratoneri bulunan yapılara yıldırım düş- - Dünyada her yılın her saniyesinde kamyonu yüklerken, futbol oynarken,
yaklaşık 100 yıldırım çarpması meydana
mesi olasılığı azdır. ABD’li bilim ve devlet gelmektedir. bir bot içerisinde balık avlarken, dağa
adamı Benjamin Franklin’in 1752’de buldu- tırmanırken.
ğu paratoner, yapının en yüksek noktasına - Şimşek sık sık sağanak yağışların dışında - Yüksek binalar büyük akımların
yerleştirilmiş sivri uçlu bir metal çubuk da çakabilir ve herhangi bir yağıştan 10 toprağa güvenlikle geçişini sağlayan
ve bu çubuğu toprağa bağlayan bir bakır mil (yaklaşık 16 km) uzaklıkta meydana paratonerlerle yıldırımdan korunurlar.
telden oluşur. Paratonerin temel görevi gelebilir. Yıldırımsavar diye de adlandırılan
yıldırım düşmesini önlemek ya da önleye- - Kauçuk tabanlı ayakkabı ve lastik te- paratoneri Franklin icat etmiştir.
mezse elektrik boşalımını düşük dirençli kerlek çemberi yıldırımdan korunmayı
bakır telden zararsız bir biçimde toprağa sağlamaz.
aktarmaktır. Elektrik enerjisi taşıyan havai - Yıldırım çarpmasından ölme riski maruz
hatları yıldırım düşmesinden korumak için kalan her insan için 1:28.500’dür.
daha karmaşık düzeneklerden yararlanılır. - Yıldırımın durdurulabileceğini veya önle- Yıl:3 Sayı:3
Elektrikli bir matkabın ya da otomobil mo- nebileceğini söylemek yanlıştır. Tamamen Labmedya Gazetesi’nin ekidir.
torundaki bujilerin oluşturduğu kıvılcımlar, fevri, stokastik ve önceden bilinmeyen bir Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
radyo ve televizyon yayınlarında girişime olaydır. Süleyman GÜLER
neden olan radyo dalgaları oluşturur. - Yıldırım tarafından çarpılan her 10 kişiden Taşkın EROĞLU
Editör
Aslında dev bir kıvılcım olan şimşek de 9’u hala yaşamaktadır. Fakat kurtulanla-
çok büyük uzaklıklardan bu tür girişimlere rın yaklaşık % 25’i uzun vadede psikolojik Grafik Tasarım
Özlem ALTAN
neden olur; bu girişimler radyolardan cızırtı ve fizyolojik yaralara uğrarlar. Danışma Kurulu
ve çatırtı sesleri biçiminde duyulur. - Şimşek bitki yetişmesi için önemli olan Prof. Dr. Kadir HALKMAN
Yıldırım düşmesi dünyanın birçok yerinde nitrojen bileşikleri üretir. İlk insanın tek Uzm. Yelda ZENCİR
Özlem Etiz SAĞDAŞ
önemli zararlara yol açmaktadır; ama şim- ateş kaynağı idi. Nevin KOÇAKER
şek ve yıldırımın yararları da vardır. Şimşeği Hukuk Danışmanı
oluşturan elektrik kıvılcımı havadaki azot ve - Ortalama şimşek çakması 200.000 Av. Murat TEZCAN
İdare Merkezi
oksijenin birleşerek yağmur damlaların da amper elektriksel güç içerir. Bir kaynakçı Eti Mah. Birecik Sok. Gazi İş Merkezi No:1/64
çözünmesine neden olur. Yere düşen bu çeliği kaynakla birleştirmek için 250-400 PK.06570 Maltepe / ANKARA
yağmur damlaları içlerinde bulunan ve çok amper kullanır. Eviniz muhtemelen sade- Tel: 0 312 342 22 45
Fax: 0312 342 22 46
değerli bir gübre olan nitratları toprağa verir. ce 200 amper kullanır. 20 miliamperden
fazla akım, göğüs kaslarınızı büzerek e-posta : bilgi@labmedya.com
nefes alıp vermenizin durmasına neden Yayın Türü
olabilir. Yaygın Süreli
- Bir fırtına sırasında uzun ağaçların altına Görsel Tasarım
sığınmaktan kaçının. (Ağaçlar nem
içeriğinin % 20’lik bir parçasını tutabilir.
Biz insanlar ise nem içeriğinin % 65’ine www.prosigma.net - info@prosigma.net
sahibiz) Basım Yeri
Başak Matbaacılık ve Tan. Hiz. Ltd. Şti.
- Yıldırımın aynı yere iki kere düşmeye- Anadolu Bulvarı Meka Plaza No:5/15
Gimat / ANKARA
ceğini söylemek yanlıştır. Yıldırım Ame- Tel: 0.312 397 16 17
rika’daki EmpireState binasını her yıl Basım Tarihi
ortalama 21-25 kez vurur. Bir US park Ekim 2014 - Ankara
servis bekçisi olan Ray Sullivan, 1942 ve Labsektör gazetesinde yayınlanan yazıların sorumluluğu
1976 yılları arasında yedi farklı zamanda yazarlara aittir.
yıldırım tarafından çarpılmıştır. Hepsinden /labmedya
de kurtuldu.

3