Page 36 - LabMedya - 90

36 BOTANIK

EN KÜÇÜK

ÇİÇEKLİ BİTKİ

WOLFFIA

Biyolog Muhyettin ŞENTÜRK

Bitkiler alemi, büyük çeşitliliğiyle dikkat çeken bir Wolffia aynı zamanda dünyanın en hızlı büyüyen bitkisidir. Bu özel- Kaynaklar:
canlı grubudur. Boyut bakımından okaliptüs ve se- liği sayesinde genetik araştırmalarda model organizma olarak da
koya gibi devasa örneklerinin yanı sıra, yalnızca 1 Doğal yayılışı kullanılmaktadır. Bitkiler üzerine yapılan çalışmalar için laboratuvar Armstrong, W. P. 1982. Duckweeds, Calıfornia's Smallest
mm uzunluğundaki Wolffia gibi mikroskobik bitkilerin ülkemizde faresi ünvanına sahip (deneysel model bitki) olan Arabidopsis (Fenotu) Wildflowers. Fremontia, 10(3), pp. 16-22.
bulunması, bu alemin ne denli ilginç olduğunu gözler bitkisi kullanılmadan önce laboratuvar faresi olarak Wolffia türlerinin
önüne sermektedir. bulunmayan ve kullanıldığı bilinmektedir. Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M. T. (Edi-
Amerika kökenli törler) 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler).
Wolffia bitkisi, önceleri sumercimeğigiller (Lemnaceae) Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları
ailesinde sınıflandırılmışken, günümüzde yılanyastı- olan Wolffia, Derneği Yayını, İstanbul.
ğıgiller (Araceae) ailesi altında değerlendirilmektedir. adını 18. yüzyılın
Bir sucul bitki olan Wolffia, yaklaşık 1 mm boyundadır, Lam, E., Michael, T. P. 2022. Wolffia, A Minimalist Plant
kökleri yoktur (sucul yaşam tarzı nedeniyle köklere sonlarında and Synthetic Biology Chassis, Trends in Plant Science,
ihtiyaç duymaz) ve sadece birkaç bin hücreden oluş- yaşamış Alman 27(5), pp. 430–439.
masına rağmen 15 binden fazla gene sahiptir. Bu cinse
ait tüm türler oldukça küçük boyutlardadır. Ağırlıkları botanikçi ve Romano, L. E., Aronne, G. 2021. The World Smallest
da son derece hafiftir: iki adet sofra tuzu tanesi kadar. hekim Johann Plants (Wolffia sp.) as Potential Species for Bioregene-
Ayrıca bu bitkinin ‘utrikül’ adı verilen meyvesi, dünyanın rative Life Support Systems in Space. Plants, 10(9), 1896.
bilinen en küçük meyvesidir. Friedrich
Wolff’ten Saranya, S., Lincy, L. L., Thamanna, L., Dhayanithi, S.,
Chellapandi, P. 2025. Wolffia: A Sustainable Aquatic
almıştır. Crop for Future Food Systems and Space Agriculture.
Kolay yetişmesi nedeniyle akvaryumlarda da sıklıkla kullanılan bu Trends in Food Science & Technology, 105069.
bitki, yüksek protein içeriğine sahiptir. Bu yönüyle özellikle Asya’nın
bazı bölgelerinde besin olarak tüketilmektedir. Bazı araştırmalar Sela, I., Meir A. Y., Brandis, A., Krajmalnik-Brown, R.,
Wolffia’nın B12 vitamini açısından gıda kaynağı olarak kullanılabile- Zeibich, L., Chang, D., Dirks, B., Tsaban, G., Kaplan, A.,
ceğini göstermektedir. Rinott, E., Zelicha, H., Arinos, S., Ceglarek, U., Isermann,
B., Lapidot, M., Green, R., Shai, I. 2020. Wolffia glo-
Literatürde, Wolffia türlerinin yukarıda sayılan özelliklerinden ötürü, bosa-Mankai Plant-Based Protein Contains Bioactive
uzay tarımı için potansiyel bir bitki adayı olarak değerlendirildiği Vitamin B12 and Is Well Absorbed in Humans. Nutrients,
görülmektedir. 12(10):3067.
Doğal yayılışı ülkemizde bulunmayan ve Amerika kökenli olan Wolffia, Yıldız, B., Altoklu, E. 2010. Bitki Sistematiği- İlkin Karasal
adını 18. yüzyılın sonlarında yaşamış Alman botanikçi ve hekim Johann Bitkilerden Bir Çeneklilere. Palme Yayıncılık, Ankara.
Friedrich Wolff’ten almıştır. Türkiye’de doğal olarak bulunmadığı
için bu cinse ait yerel (Türkçe) bir isim yoktur. Ancak yurt dışında,
özellikle İngilizce konuşulan ülkelerde "watermeal" yani “su unu”
olarak bilinmektedir.