Page 6 - LabMedya - 87

6 KIMYA

DÜNYANIN EN AĞIR ATOMUNU

ÖLÇTÜK VE SONUÇLAR BEKLENENDEN

DAHA ŞAŞIRTICI

Simülasyonlar birtakım garip özellikler gösteriyor.

Oganesson (Og) periyodik tablodaki en ağır kimyasal Oganesson: Periyodik Bu elektron kabuklarının yerlerini bulmak için fermion lokalizasyonu Burada ileri seviye kuantum fiziğinden bahsediyoruz
elementtir. Fakat 2002 yılındaki ilk sentezlenmesinde, fonksiyonları isimli hesaplamalar yapılmaktadır, ama oganesson ama bunların demek istediği, oganessonun birlikte
özelliklerini ölçmek zor olmuştur. tablonun gizemli atomundan gelen elektrostatik kuvvetler o kadar büyüktür ki özel gruplandırıldığı diğer elementler gibi olmadığıdır.
süper ağır elementi! görelilik kuralları devreye girmektedir. Elektronlarının özel damla formasyonu onun diğer
Artık gelişmiş bir bilgisayar simülasyonu sayesinde, soygazlardan çok daha reaktif olduğu anlamına
element hakkında önceden erişemediğimiz bilgiler Yeni bilgisayar Bunu hesaba katarak, araştırmacılar oganessondaki elektronların gelebilir.
elde ettik ve görünüşe göre element beklenenden nerede olacağını hesaplamak için elektron lokalizasyon fonksiyon-
daha da garip. simülasyonları, bu ları isimli adapte edilmiş bir çeşit fermion lokalizasyon fonksiyonu Bir başka muhtemel sonuç ise oganesson atomlarının,
elementin soygaz kullandılar. Sonuçlara göre elektron kabulkarı neredeyse birbirin- oda ısısında gazlarda normalde olduğu gibi birbirinden
Atomik seviyede oganesson, birçok önemli kademede den ayırt edilemez olup, çekirdek etrafında bir çeşit elektron gazı sekip ayrılarak birleşip katı bir yapı oluşturmasıdır.
hafif elementlere kıyasla farklı davranışlar sergile- ailesindeki diğer oluşturuyor.
mektedir. Bu da süper ağır elementlerin işleyişlerinin üyelerle aynı kurallara Şimdi bunların her ne kadar detaylı da olsa, oganesson
temelleri hakkında önemli bilgiler verebilir. Yani, en temel şekilde ksenon veya neon gibi diğer soygazlara hiç üzerinde direk incelemeler değil bilgisayar simülasyon-
uymadığını ve benzemiyor. ları olduğunu unutmamak lazım. Elementi üretme çok
Uluslararası bilim insanları ekibi tarafından yapılan çekirdeği etrafında zor ve üretildiğinde de, normal yollarla incelenemeye-
simülasyonlar, Oganesson'un elektronları, proton- “Kağıt üzerinde onun ailesindeki diğerleri ile aynı nadir gaz yapısına cek kadar kısa bir sürede yok olmaktadır.
ları ve nötronlarının; elementin gruplandırıldığı diğer kabuk oluşturmayan sahip olmasını bekliyorduk” diyor araştırmacılardan, Yeni Zellanda
soygazlarla aynı kurallara uymadığını gösteriyor. Bu benzersiz bir yapıya Massey Üniversitesi’nden Peter Schwerdtfeger. “Fakat hesaplamala- Artık element 118’in yapısı ve özellikleri ile ilgili tah-
bulguların periyodik tablonun o kısmı hakkındaki rımızda, oganesson’un, aşağı yukarı kabuk yapısını kaybedeceğini ve minlerimiz olduğu için bilim adamları deneyler ile
anlayışımız üzerinde büyük etkisi olabilir. sahip olduğunu ortaya elektron dolu bir şekle bürüneceğini tahmin ediyoruz" diye de ekliyor. bu hipotezleri test edebilir. Bu araştırmanın sonraki
koyuyor. safhası.
“Süper ağır elementler, nükleer kütle ve yükün limitlerini
temsil eder” diyor araştırmacılardan birisi olan, Michi- Daha sonrasında, bu bilgiler bir milisaniyeden daha
gan Devlet Universitesinden Witek Nazarewicz . “Onlar fazla dayanan oganesson atomu yaratmanın sırrını
sonu bilinmeyen nükleer coğrafyanın ücra koşelerinde çözmemize yardımcı olabilir.
duruyor.” diye de ekliyor ve devam ediyor:
“Hesaplamalar elimizdeki araçlar ile oganesson’un dav-
“Süper ağır sistemler ile ilgili sorular, nükleer ve atom ranışlarını incelememizin tek yolu ve bize kesinlikle
fiziği ile kimya araştırmalarının en çok üstünde yoğun- birtakım ilginç bulgular sundular” diyor Schwerdfeger.
laştığı konulardandır ".
Bu araştırma Physical Review Letters’da yayınlan-
Oganesson'la aynı soygaz ailesindeki hafif elementler- mıştır.
de, atomun Bohr modeline göre, elektronlar çekirdeğin Araştırmacıların hesaplamalarına göre, bu aynı şekil veya özel gaz
etrafında belirli yörünge veya konumlara geçerler hali, aynı zamanda süper ağır çekirdek içerisindeki nötronlar için Kaynak: Çeviri: Adem Finkenhagen / evrimagaci.org/
ve böylece merkez etrafında kabuk benzeri gruplar de geçerli. Fakat protonların kabuksu yapılarının bir kısmını sür-
oluştururlar. dürdükleri görülmüştür.