Page 34 - LabMedya - 85
P. 34
34 TARİH
CEPTE.WEBDE.TABLETTE
www.labmarket.com.tr | / labmarketcomtr
Endişelenmeyin; laboratuvarınız
için aradığınız her şey burada!
LabMarket, artık MEZOPOTAMYALILAR
parmaklarınızın ucunda!
Cep uygulamamızla 4 BİN YIL ÖNCE
size daha yakınız. NE YİYORDU?
Kimse tam olarak nereden geldiklerini bilmiyor ve üzerinde
ne yazdığı uzun bir süre kimse tarafından anlaşılamadı.
Orta Doğu'da yapılan bir arkeolojik kazıda ortaya Yazar, okuyucunun, temelde neyi amaçladığını
çıkarılan çivi yazısıyla kaplı küçük kil tabletler zaten bilmesini bekliyor. Talimatlar kısa ve öz. Pek
muhtemelen 1911'den beri Yale Üniversitesi Babil çok eski tarifte olduğu gibi, miktar belirtilmemiş.
Koleksiyonu'ndaydı. Üzerinde tıbbi ilaç tarifleri
olduğu düşünülüyordu. ET SUYU GÜVEÇ, BUGÜN DE IRAK
YEMEKLERİNİN EN TEMEL PARÇASI
Fransız araştırmacı Jean Bottéro, tabletlerin ne
dediğini ancak 1980'lerin başlarında anlayabildi. Birkaç yıl önce Barjamovic, Lassen ve Iraklı yemek
Onlar yaklaşık 4 bin yıldır, akşam yemeğinden tarihçisi Nawal Nasrallah da dahil bazı uzmanlar
bahsediyorlardı. bu yemeklerin bugün nasıl görüneceği konusunda
bazı çalışmalar yaptı.
Dört tabletten en genişleri bir sabun kalıbı bü-
yüklüğünde, bin yıldan daha eskiye dayanan en Bottéro tarafından yapılan tariflerin çevirilerini
küçüğü ise sadece bir avuca sığıyor. Ve onlar ilaç güncellediler. Yemeği dayanılmaz derecede acı
değil yemek içerikleriyle dolu. En az İÖ 1730'a ta- hale getirerek diğer yiyeceklerin fark edilmesini
rihlenen üç büyük tablet çoğunlukla güveç tarifleri engelleyen bir malzemeyi kaldırdılar.
içeriyor; en küçüğü daha sonraki bir döneme ait
ve et suyundan bahsediyor. Nasrallah, tariflerin tamamının güveç ve et sula-
rından oluşmasının çarpıcı olduğunu belirtiyor.
Bunların varlığı bile bir gizem. Koleksiyonun yar-
dımcı küratörü Agnete Lassen, Antik Mezopotam- Et suyu içinde et ve sebzelerden oluşan güveç,
ya'da insanların nadiren yemek tarifi yazdığını modern Irak yemeklerinin temel bir parçası ve
söylüyor: "Yüz binlerce çivi yazısı belgesinden, aynı zamanda Orta Çağ Irak yiyeceklerinin de
yemek tarifi içeren yalnızca bunlar var ve bir önemli bir özelliğiydi.
açıklama bulamıyoruz".
TABLETLERDEN BİRİNDE YER ALAN TU'HU
BUGÜN BİLİNMEYEN MALZEMELER VAR OLARAK BİLİNEN KUZU GÜVECİNİN TARİFİ:
Harvard Üniversitesi'nden Asurbilimci Gojko Barja- Ê Sonra bacak etini yağda mühürle.
movic, yazıtlarda bugün bilinmeyen malzemelerin Ê Tuz, bira, soğan, roka, kişniş, İran arpacık
ortaya çıktığını söyledi. Asum mersin ve salu ise soğanı, kimyon, pancar, su ekle.
tere tohumu demek. Peki, hurrium ne? Ê Ezilmiş pırasa, sarımsak ve daha fazla kişniş
ekle.
Barjamovic, Lassen ve çalışma arkadaşlarının yaz- Ê Sonra Mısır pırasası olan kurrat ekle.
dığı makaleden, bilinmeyen baharatların listesini Ê Pancarlar onu kırmızıya çevirsin
okumak bile, Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer
alan kayıp bir bahçenin görüntülerini çağrıştırıyor: Dört tarif içinden Lassen'in favorisi bu. Ancak in-
Kurullu, kuruš, nīnu. Silaru, zanzar, zibibianu. sanların zevkleri zamanla farklılaşabiliyor. Örneğin
Romalıların en ünlü yiyeceklerinden bazıları bugün
Tabletler, antik veya modern birçok yemek ta- İtalyan mutfağında yer almıyor.
rifinde olduğu gibi aynı ilginç varsayıma sahip:
