Page 15 - LabMedya - 79
P. 15
BILIM 15
PLANLI HAREKET FAALİYETLERİNİ
TETİKLEYEN BEYİN DEVRESİ
Planlı hareket, günlük yaşamımız için gereklidir ve ipuçlarını izler ve bir modelden diğerine nöronal Ekip, bu devrenin bir iletken görevi görüp gör- Beynin nasıl çalıştığını anlamadaki bu temel iler-
genellikle gecikmeli yürütme gerektirir. Çocukken aktiviteleri düzenler. Kondüktör, planların doğru mediğini test etmek için optogenetik kullandı. lemelere ek olarak, bu çalışmanın önemli klinik
bir koşu yarışında çömelmiş ve hazır vaziyette zamanda eyleme dönüştürülmesini sağlar.” Bu yaklaşım, bilim insanlarının ışığı kullanarak sonuçları vardır. Parkinson hastalığı gibi motor
başla komutunu bekliyorduk. Yetişkinler olarak bu devreyi etkinleştirmelerini veya devre dışı bı- bozukluklarda, hastalar yürüme de dahil olmak
ise trafik ışığının yeşile dönmesini bekleriz. Her Ekip, planlı hareketi başlatmak için iletken gö- rakmalarını sağladı. Davranışsal görevin planlama üzere kendi kendine harekete geçmede zorluk
iki durumda da beyin, kesin hareketlerimizi plan- revi gören nöral devreyi tanımlamak için, bir aşamasında bu devreyi etkinleştirmek, farenin yaşarlar. Bununla birlikte, zemindeki çizgiler veya
lamıştır, ancak belirli bir işarete kadar (örneğin, farenin işaretle tetiklenen bir hareket görevi beyin aktivitesini motor planlamadan yürütmeye işitsel tonlar gibi hareketleri tetiklemek için çev-
“BAŞLA!” veya yeşil ışık) onların yürütülmesini gerçekleştirmesi esnasında aynı anda yüzlerce çevirdi ve farenin yalamasına neden oldu. Öte resel ipuçlarının eklenmesi, hastanın hareketlili-
bastırırız. Şimdi bilim insanları, bu ipucuna yanıt nöronun aktivitesini kaydetti. Bu görevde fare- yandan, başla işareti çalarken devreyi kapat- ğini önemli ölçüde iyileştirebilir. Paradoksal kinezi
olarak planları eyleme dönüştüren beyin ağını ler, bıyıklarına dokunulduğunda sağı, bıyıklarına mak, hareketi bastırdı. Fareler, hareket sinyalini olarak bilinen bu fenomen, beyindeki farklı me-
keşfettiler. dokunulmadığı takdirde solu yalayacak şekilde almamışlar gibi bir motor planlama aşamasında kanizmaların kendi kendine başlatılan hareket ve
eğitildi. Hayvanlar doğru yönde yalarlarsa bir ödül kaldılar. işaretle tetiklenen hareket için kullanılabileceğini
Dr. Inagaki, “Beyin bir orkestra gibidir” diyor. “Bir aldılar. Hayvanlar, bir ses ya da “başla işareti” öne sürüyor. İşaretle tetiklenen hareketlerde yer
senfonide, enstrümanlar farklı tempolar ve tını- çalınana kadar hareketlerini geciktirmek zorun- Dr. Inagaki ve meslektaşları tarafından yapılan bu alan ve Parkinson hastalığında nispeten korunan
larla farklı melodiler çalar. Bu seslerin toplamı da kaldılar. Sadece hareket işaretinden sonraki çalışma, çevresel ipuçlarına yanıt olarak hareketi beyin ağlarını keşfetmek, tedaviyi optimize etme-
müzikal bir cümleyi şekillendirir. Benzer şekilde, doğru hareketler ödüllendirilecekti. Bu nedenle, tetiklemek için kritik bir sinir devresi tanımladı. ye yardımcı olabilir.
beyindeki nöronlar çeşitli kalıplar ve zamanla- fareler yalayacakları yönün bir planını, devam Dr. Inagaki, bulgularının davranışsal kontrolün
malarla aktiftir. Nöronal faaliyetler topluluğu edene kadar sürdürür ve planlanan yalamayı genelleştirilebilir özelliklerini nasıl gösterdiğini Kaynaklar: Haruki Onosato, Genya Fujimoto, To-
davranışlarımızın belirli yönlerine aracılık eder. “ daha sonra yürütür. açıklıyor. “Motor korteksin aktivitesini motor mota Higami, Takuya Sakamoto, Ayaka Yamada,
planlamadan uygun zamanda yürütmeye doğ- Takamasa Suzuki, Rika Ozawa, Sachihiro Mat-
Örneğin, motor korteks, hareketi kontrol eden bir Bilim insanları daha sonra karmaşık nöronal ru harekete geçiren bir devre bulduk. Bu bize sunaga, Motoaki Seki, Minoru Ueda, Kaori Sako,
beyin alanıdır. Motor korteksteki aktivite kalıpları, aktivite kalıplarını davranışsal görevin ilgili aşa- beynin nöronal aktiviteyi karmaşık davranışlar Ivan Galis, Gen-ichiro Arimura. Sustained defense
hareketin planlama ve yürütme aşamaları önemli malarıyla ilişkilendirdi. Araştırmacılar, hareket üretmek için nasıl düzenlediğine dair fikir ve- response via volatile signaling and its epigene-
ölçüde farklıdır. Bu kalıplar arasındaki geçiş, ha- işaretinden hemen sonra ve motor planlama riyor. Gelecekteki çalışmalar bu devrenin nasıl tic transcriptional regulation. Plant Physiology,
reketi tetiklemek için kritik öneme sahiptir. Ancak ile yürütme arasındaki geçiş sırasında beyin olduğunu anlamaya ve birçok diğer çalışma farklı 2022; DOI: 10.1093/plphys/kiac077 - https://www.
bu geçişi kontrol eden beyin bölgeleri bilinmiyor- aktivitesinin gerçekleştiğini buldular. Bu beyin beyin bölgelerindeki nöronal aktiviteyi yeniden bilimoloji.com
du. Dr. Inagaki, “Kondüktör görevi gören beyin aktivitesi, orta beyin, talamus ve korteksteki bir düzenlemeye odaklanacak.”
bölgeleri olmalı” dedi. “Bu tür alanlar çevresel nöron devresinden kaynaklandı.
www.interlab.com.tr Ömerli Mah. Hadımköy – İstanbul Cad No: 189 34555 T: +90 212 798 21 68
info@interlab.comtr Arnavutköy / İstanbul F: +90 212 798 21 59