Page 48 - LabMedya - 74

48 KİMYA

3 Ülkemizde yılda yaklaşık bir
milyon ton kağıtla gereksiz
yazışma yapıldığını biliyor
muydunuz?
3 İnsanların birbirine
gönderdiği kağıtların
%44’ünün okunmadığını ve KOZMETİKTE
bir insanın ömrünün 8 ayını
gereksiz yazışma zarflarını
açarak geçirdiğini biliyor PEG’LER
muydunuz?

3 1 kâğıdın 5 kez yeniden
kullanılabileceğini, 70 Pek çok insan merak ediyor: Kozmetiklerde sıklıkla Emülsiyonlaştırma özellikleri, birbirine karışmayan iki edersek, birçoğunun polietilen glikole ek olarak iki
kg. atık kağıdın 1 ağaç bulunan PEG nedir? İlk etapta PEG, günlük kullanılan sıvıdan oluşan heterojen bir sistem oluşturmak için veya daha fazla diğer türevini de içerdiğini göreceğiz.
kurtardığını, atık kağıdın kozmetik ürünlerin çoğunda benzersiz özelliklerinden dayanıklı bir emülsiyon formüle etmek için çok önem-
ağaç yerine kullanılmasıyla sorumlu olan önemli bir kimyasal bileşen olduğunu lidir. Bunlardan biri sözde sürekli fazı oluştururken, KOZMETIKTE KULLANILAN EN YAYGIN PEG’LER
%25-70 enerji tasarrufu, söylemeliyiz. diğeri bunun içinde dağılır ve dağınık faz dediğimiz
%60 hava kirliliğinde bir şey oluşturur. (O/W veya W/O) emülsiyonlarını Kozmetik ve bakım ürünlerini seçerken bunların
azalma, %40 su kirliliğinde Polietilen glikol (PEG) ve türevleri, geniş bir yağ tü- formüle etmek için PEG’lerin kullanılması, madde- bileşimini öğrenmeli ve ne aldığımızın farkında ol-
azalma, %60 su tasarrufu, revi kimyasal madde ailesi oluşturur. Kozmetik en- nin ve dolayısıyla bu emülsiyon tipine dayalı ürünün malıyız. PEG ne olduğunu ve hangi amaca hizmet
%40 çöp hacminde azalma düstrisindeki ve diğer birçok endüstriyel sektördeki ömrünü uzatır. ettiğini bilmek önemlidir. Aşağıda geniş PEG ailesinden
sağlanabileceğini biliyor formülatörler, nispeten düşük fiyatları ve arzu edilen üç örnek bileşik sunuyoruz. Benzer kimyasal yapı-
muydunuz? özellikleri nedeniyle bunları hevesle kullanırlar. CIR ( Ê Nem sabitleyici larına rağmen, genellikle içerik olarak farklı rollere
3 Bir büyük kayın ağacının, Cosmetics Ingredient Review ) veya FDA ( Food and Bir kozmetik formülasyondaki nem, PEG’ler gibi sahiptirler ve bu nedenle oluşturdukları ürünlerin
72 kişinin günlük oksijen Drug Administration ) gibi kuruluşlar PEG’lerin güvenli bileşikler tarafından uygun seviyede tutulur. Nem kalitesini maddi olarak etkilerler. Pek çok PEG dışın-
ihtiyacını karşıladığını biliyor olduğunu düşünmüştür, bu nedenle çeşitli formülas- stabilizatörleri içeren kozmetikler, yalnızca ürünün da, kozmetikte sıklıkla PEG-10 Hydrogenated Cas-
muydunuz? yonların bir parçası olabilirler. yeterli kıvamını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda tor Oil, PEG-20 Oleate veya PEG-100 Stearate gibi
kuru ciltler için tasarlanmış müstahzarlar olarak her maddeler bulabiliriz. PEG-10 Hydrogenated Castor
3 Bir cam şişenin doğada GENEL ÖZELLIKLERI şeyden önce mükemmeldir. Hidrofilik özelliklere sa- Oil , O/W emülsiyonlarında popüler bir emülgatördür.
4000 yıl, plastiğin 1000 yıl, hip bileşikler olarak PEG’ler, bir oklüzyon tabakası Hidrojene hint yağı , adından da anlaşılacağı gibi hint
bir teneke kutunun 10-100 PEG kısaltması, poli etilen glikol anlamına gelir. Poli- oluşturmak için yüzeydeki su moleküllerini bağlar. yağının bir türevidir. Kremler, sütler veya balzamlar
yıl, sakızın 5 yıl, sigara oksietilen glikol grubuna aittir. Kimyasal açıdan PEG Nemi, cildin sağlıklı ve kondisyonlu kalmasını sağlayan gibi ürünlerde bulunur.
filtresinin 2 yıl süreyle bir polimerdir, yani tekrar eden birimlerden oluşan uygun bir seviyede tutar. Daha da önemlisi, polieti-
yok olmadığını biliyor bir kimyasal maddedir. Polietilen glikol için tekrar len glikol epidermal bariyerin geçirgenliğini artırmaz PEG-20 Oleate, emülgatör olmanın yanı sıra, yıkama
muydunuz? eden parça etilen oksit molekülüdür. Polimerizas- (zararlı çevresel maddelerin absorpsiyonuna ve ult- ürünlerinde reoloji kontrolörü olarak da işlev görür
yona uğrayan birimlerin sayısı değişir (ki bu, PEG raviyole radyasyona maruz kalmaya karşı koruma). (viskozitelerini arttırır). Aynı zamanda, bitki özleri veya
3 Ülkemizde kişi başına günde kısaltmasının yanında duran sayı ile gösterilir, örn., yağlı maddeler gibi eklendikleri sulu çözeltilerde çö-
çıkan atık miktarı 1,14 PEG-40 veya PEG-400 ), bu da büyük miktarda farklı Ê Yıkama maddesi zünmeyen veya az çözünür olan maddelerin girişini
kg’dır. PEG türevleri oluşturur, dolayısıyla tüm madde grubu Kozmetik bileşenler olarak PEG ve türevleri, kirleti- kolaylaştıran bir bileşen olan bir çözücüdür. PEG-
3 Türkiye’de yılda üretilen PEG’ler olarak anılır. Polietilen glikol veya türevlerin- cilerin uzaklaştırılması sürecinde etkin bir rol oyna- 100 Stearate , tıpkı yukarıda bahsedilen maddeler
evsel atık miktarı 26 milyon den bahsetsek de, hepsi su, toluen, aseton, etanol maktadır. Bu özellik, moleküllerinin yapısı tarafından gibi, O/W emülsiyonlarında bir emülgatör olan, aynı
tondur. ve metilen klorürde çok iyi çözünürlük gösterirler. belirlenir: PEG’ler, hidrofobik-hidrofilik özelliklere sa- zamanda yüksek ve stabil köpüklerin üretimini ko-
Farklı bileşiklerin özellikleri, polimer zincirindeki mer hip yüzey aktif maddelere aittir. Yıkama maddeleri laylaştıran bir köpürtücü madde olan bir yüzey aktif
3 Geri kazanabilir atık miktarı sayısına göre farklılık gösterir. Molekül kütlesi daha olarak, yüzeyin ıslatılmasından, yağın peptitlenmesin- madde örneğidir. Genellikle saç şampuanlarında veya
4.5 – 5 milyon tondur. düşük olan bileşikler normal olarak sıvıdır, molekül ne den ve hidrolize edilmesinden (kirleticiler genellikle duş jellerinde kullanılır.
3 Her 100 kişiden 90’ı kadar yüksekse (yani polimer zinciri ne kadar uzunsa), yağlıdır) ve daha sonra taşıyıcıları ile birlikte yüzeyden
kullanılmış atık yağları viskozite o kadar yüksek olur ve bu nedenle madde uzaklaştırılan kirletici maddelerin emülsiyon haline GÜVENLI MI DEĞIL MI?
lavaboya dökerek temizliyor. bir macun, mum veya katı şeklini alır. Uçucu orga- getirilmesinden ve dağıtılmasından sorumludurlar.
nik bileşiklerin aksine, sıvı PEG’ler (düşük moleküler Polietilen glikol ve türevlerinin zararlı etkisi popüler
3 Türkiye’de haftada ortalama kütleye sahip olanlar) uçucu değildir. Ek olarak, PEG Ê Reoloji kontrolörü bir konudur. PEG’lerle ilgili temel konu, ‘etoksilasyon’
2 tür keşfediliyor. yangın geciktiricidir ve biyolojik olarak parçalanabi- Bir maddenin reoloji kontrolörü olması ne anlama adı verilen süreçte etilen oksit kullanılarak üretilme-
lir. PEG’ler olarak sınıflandırılan bileşikler genellikle gelir? Polietilen glikol ve türevleri, çözeltilerin visko- leridir. Bu, ürünün bu bileşikle ve ayrıca kanserojen
3 Gezegenimizdeki organizma asitlerde, bazlarda, oksitleyicilerde ve indirgeyicilerde zitesini değiştirebilir, yani reolojilerini değiştirebilir. Bir olan 1,4-dioksan ile kontaminasyonuna neden olabilir.
çeşitliliğinin yüzde 95 kadarı iyi stabilite gösterir. kozmetik ürünün viskozitesi, ölçülmesi ve ilişkilendi- Ancak pratikte oluşmaz ve PEG olarak sınıflandırılan
halen keşfedilmeyi bekliyor. rilmesi gereken temel parametrelerden biridir. Teorik maddelerin toksikolojik profili çok iyi bilinmektedir.
3 4 kişilik bir aile, bir yıl PEG’LERIN KOZMETIKTEKI ROLÜ VE ETKISI açıdan viskozite ölçümleri, emülsiyonların stabilitesi PEG’ler toksik değildir ve toksik veya mutajenik et-
boyunca tasarruflu duş hakkında önemli bilgiler elde etmemizi sağlar. Bilgi, kiler göstermez. Kozmetik ürünlerdeki uygulamaları
başlığı ile yıkandığında, Eşsiz özellikleri göz önüne alındığında, polietilen glikol, ürün tespiti ve kalite kontrolü için önemlidir. İçerikler- tüketiciler için güvenlidir. PEG’ler ayrıca dermatolojide
1444 kişinin duş almasına aslında tüm PEG ailesi, kozmetik ürünlerde bir dizi den biri olarak PEG, saç şampuanları, vücut losyonları, kullanımları için test edilmiştir: cildi tahriş etmezler
yetecek kadar su tasarruf önemli rol oynar. PEG’lerin kozmetik endüstrisindeki duş jelleri, rujlar, tıraş köpükleri, makyaj temizleyici- veya alerjik reaksiyonlara neden olmazlar.
edebilir. başlıca etkilerini aşağıda sunuyoruz: ler, nemlendirici kremler, el ve ayak bakım kremleri,
renkli kozmetikler ve daha birçok günlük kullanım Kaynak: https://www.products.pcc.eu/tr/blog/koz-
Ê Emülgatör ürünlerinde bulunur. Bu ürünlerin bileşimini analiz metikte-pegler/