Page 31 - LabMedya - 74
P. 31

FİZİK             31









               TENİS TOPLARI


               BİNALARI DEPREMLERDEN


              KORUYABİLİR






           Depremleri tahmin edemeyiz, ancak önlem almak her      müş tenis topları. ETH Zürih sismik mühendisi Michalis   cek – bu tür sistemlerin sıradan inşaatta izolasyonu
           zaman mümkün. Yüksek riskli bölgelerdeki binaların   Kolayca   Vassiliou, “Herkes tenis oynuyor ve her maçtan sonra   mümkün kılabileceği bir yer örneği.
           temellerine yerleştirilen sismik izolasyon sistemleri,   tenis topları boşta kalıyor” diyor.
           bir arabanın süspansiyonunun dikey hareketi gibi,   bulunabilen                        Vassiliou, sonraki adımların, depreme riski yüksel olan
           yerin yatay salınımlarını emerek deprem hasarını   malzemelerle   Yuvarlanma yalıtımı, bir binayı içbükey girintilerdeki   Küba’daki bir araştırma merkezinde yüzlerce tenis
           azaltmak için beton, kauçuk ve metalden oluşan         bir küre veya silindir tabakasıyla zeminden ayırarak   topuyla daha büyük bir prototip oluşturmak ve test
           karmaşık yapılar kullanır.       daha basit, daha      düzensiz yatay sarsıntıyı hafif bir sallanma hareketine   etmek anlamına geleceğini kabul ediyor.
                                            düşük maliyetli       dönüştürür ve bu salınımları daha da azaltmak için
           Ancak bu tür uyarlamalar pek de ucuz değil. Los        sürtünmeyi kullanır. Bu yöntem 5.000 yıllık Peru pira-  Vassiliou, sistemi sahada test etmek için fon aldığını
           Angeles California Üniversitesi’nden mühendis Jian   bir alternatif   mitlerinde kullanıldı, ancak bugün müteahhit pahalı,   ve buluşu geliştirmek için sahadaki bilim insanlarıyla
           Zhang, sismik izolasyonun dahil edilmesinin inşa-  oluşturmak   standartlaştırılmış izolasyon sistemlerini tercih ediyor.  ortaklık halinde olduğunu söylüyor. “Bunun gerçekten
           at maliyetlerini yüzde 20’ye kadar artırabileceğini                                    uygulanabilmesi için,” diye ekliyor, “düşük gelirli ül-
           söylüyor. Bu sistemler zaman içinde maliyetinden   için yeni bir   Çalışmaya dahil olmayan Zhang, çalışmanın değerli ol-  kelerden mühendislerle çalışmak gerekiyor, böylece
           daha fazla tasarruf sağlasa da, deprem bölgesindeki   sismik izolasyon   duğunu ve bu teknolojinin karşılanmamış bir ihtiyaca   gerçekten onların ihtiyaçlara cevap verebileceğiz.”
           müteahhitlerin buna bütçe ayırmıyor.                   hizmet edebileceğini söylüyor. Ancak sonuçların ön
                                            yöntemi               çalışma olduğunu da belirtiyor. Vasiliou kabul eder;   Kaynaklar:
           Kolayca bulunabilen malzemelerle daha basit, daha   geliştirildi.  sonraki adımlar, depreme eğilimli Küba’daki bir araş-  doi:10.1038/scientificamerican0122-16a
           düşük maliyetli bir alternatif oluşturmak için yeni bir   tırma merkezinde yüzlerce tenis topuyla daha büyük   bilimoloji
           sismik izolasyon yöntemi geliştirildi: geri dönüştürül-  ∕  bir prototip oluşturmak ve test etmek anlamına gele-
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36