Page 31 - LabMedya - 74
P. 31
FİZİK 31
TENİS TOPLARI
BİNALARI DEPREMLERDEN
KORUYABİLİR
Depremleri tahmin edemeyiz, ancak önlem almak her müş tenis topları. ETH Zürih sismik mühendisi Michalis cek – bu tür sistemlerin sıradan inşaatta izolasyonu
zaman mümkün. Yüksek riskli bölgelerdeki binaların Kolayca Vassiliou, “Herkes tenis oynuyor ve her maçtan sonra mümkün kılabileceği bir yer örneği.
temellerine yerleştirilen sismik izolasyon sistemleri, tenis topları boşta kalıyor” diyor.
bir arabanın süspansiyonunun dikey hareketi gibi, bulunabilen Vassiliou, sonraki adımların, depreme riski yüksel olan
yerin yatay salınımlarını emerek deprem hasarını malzemelerle Yuvarlanma yalıtımı, bir binayı içbükey girintilerdeki Küba’daki bir araştırma merkezinde yüzlerce tenis
azaltmak için beton, kauçuk ve metalden oluşan bir küre veya silindir tabakasıyla zeminden ayırarak topuyla daha büyük bir prototip oluşturmak ve test
karmaşık yapılar kullanır. daha basit, daha düzensiz yatay sarsıntıyı hafif bir sallanma hareketine etmek anlamına geleceğini kabul ediyor.
düşük maliyetli dönüştürür ve bu salınımları daha da azaltmak için
Ancak bu tür uyarlamalar pek de ucuz değil. Los sürtünmeyi kullanır. Bu yöntem 5.000 yıllık Peru pira- Vassiliou, sistemi sahada test etmek için fon aldığını
Angeles California Üniversitesi’nden mühendis Jian bir alternatif mitlerinde kullanıldı, ancak bugün müteahhit pahalı, ve buluşu geliştirmek için sahadaki bilim insanlarıyla
Zhang, sismik izolasyonun dahil edilmesinin inşa- oluşturmak standartlaştırılmış izolasyon sistemlerini tercih ediyor. ortaklık halinde olduğunu söylüyor. “Bunun gerçekten
at maliyetlerini yüzde 20’ye kadar artırabileceğini uygulanabilmesi için,” diye ekliyor, “düşük gelirli ül-
söylüyor. Bu sistemler zaman içinde maliyetinden için yeni bir Çalışmaya dahil olmayan Zhang, çalışmanın değerli ol- kelerden mühendislerle çalışmak gerekiyor, böylece
daha fazla tasarruf sağlasa da, deprem bölgesindeki sismik izolasyon duğunu ve bu teknolojinin karşılanmamış bir ihtiyaca gerçekten onların ihtiyaçlara cevap verebileceğiz.”
müteahhitlerin buna bütçe ayırmıyor. hizmet edebileceğini söylüyor. Ancak sonuçların ön
yöntemi çalışma olduğunu da belirtiyor. Vasiliou kabul eder; Kaynaklar:
Kolayca bulunabilen malzemelerle daha basit, daha geliştirildi. sonraki adımlar, depreme eğilimli Küba’daki bir araş- doi:10.1038/scientificamerican0122-16a
düşük maliyetli bir alternatif oluşturmak için yeni bir tırma merkezinde yüzlerce tenis topuyla daha büyük bilimoloji
sismik izolasyon yöntemi geliştirildi: geri dönüştürül- ∕ bir prototip oluşturmak ve test etmek anlamına gele-