Page 60 - LabMedya - 73

60 ETKINLIK

DÜNYADA VE TÜRİYEDE

KİMYA SEKTÖRÜ

DÜNYADA KIMYA SEKTÖRÜ kimya ürünleri satışının %35’ini gerçekleştirirken, AB müstahzarları üretilmekte ve bu üretimlerde kullanı- termektedir. Aliağa fabrikasında termoplastik ürünleri
ülkeleri %16’sını, NAFTA üyesi ülkeler %16’sını, Latin lan yöntem ve teknolojilerin bir kısmı küresel rekabete (AYPE, PVC, YYPE ve PP), elyaf hammaddeleri (ACN,
Dünyada kimya sektöründe bilimsel gelişmeler na- Amerika ülkeleri %3,5’ini gerçekleştirmektedir. ayak uydurabilecek seviyededir. Ancak, plastik sek- PTA ve MEG) ve diğer petrokimyasal ürünler (Etilen,
noteknoloji, biyokimya, katalizör, genetik, organik töründe plastik hammaddede yerli üretimin yetersiz Benzen, PA, Gaz Klor, VCM) üretilmektedir. Kurulduğu
kimya ve polimer kimyası alanlarında gözlenmek- TÜRKIYE’DE KIMYA SEKTÖRÜ oluşu, deterjan, temizlik ürünleri, sabun, tabii kauçuk günden itibaren yapılan tüm modernizasyon, yenileme
tedir. Son yıllarda bu alanlarda yapılan araştırmalar gibi sektörlerde hammadde açısından dışa bağımlı ve kapasite artışı çalışmalarına karşın, yurtiçi talebin
meyvelerini vermeye başlamıştır. Avrupa, dünyanın Türk kimya endüstrisi ağırlıklı olarak petrokimya, olması sektörün gelişimi için önemli bir engeldir. ancak %25’inin karşılanabilmesinin nedeni Türkiye
ikinci en büyük kimyasal üreticisidir. Dünya genelinde sabun, deterjan, gübre, ilaç, boya-vernik, sentetik petrokimya pazarının %11’lik büyüme hızı ile dün-
kimyasal satışları 2018 yılında 3.347 milyar Euro ola- elyaf, soda gibi çeşitli kimyasal hammadde ve tüketim Türkiye’deki en büyük petrokimya şirketi eskiden bir yanın en hızlı büyüyen pazarlarından biri olmasıdır.
rak gerçekleşmiştir. Ayrıca, Dünya kimya sektöründe ürünlerinin üretiminin gerçekleştirildiği tesislerden kamu kuruluşu olan ve 2007 yılında özelleştirilen Pet- Sektördeki büyüme hızı yüksek olmasına rağmen,
nanoteknoloji, biyokimya, katalizatör, genetik, organik oluşmaktadır. Sektörde faaliyet gösteren firmalar kim’dir. Kimya sanayi üretiminin yaklaşık %25’ini tem- Türkiye petrokimya sektörü henüz pazar doygun-
kimya ve polimer kimyası alanlarında yapılan son ölçek ve sermaye kaynakları açısından farklılık gös- sil eden petrokimya sektöründe PETKİM Türkiye’nin luğuna erişememiştir. Türkiye’de kişi başına plastik
çalışmalar pozitif etkisini göstermeye başlamıştır. termektedir. Sektörde faaliyet gösteren firmaların en büyük petrokimyasal üreticisi konumundadır. 1965 tüketimi ortalama 50 kg/yıl iken ABD, Kanada ve batı
önemli bir kısmı küçük ve orta ölçekli işletmelerden yılında kurulan PETKİM 2008 yılında özelleştirilerek, Avrupa ülkelerinde bu oran 70- 90 kg/yıl arasında
Avrupa, kimyasal ürünler için geniş bir pazar olmaya oluşmakla birlikte, büyük ölçekli firmalar ile çok uluslu hisselerinin %51’i SOCAR&Turcas Petrokimya AŞ’ye değişmektedir.
devam ederken, Çin başta olmak üzere Asya ülkeleri şirketler de faaliyet göstermektedir. devredilmiştir. Kurulduğu günden bu yana, Aliağa’daki
oldukça güçlü bir büyüme kaydetmektedir. (CEFIC, fabrikası azami kapasiteye yakın olarak faaliyet gös- Kaynak: https://ticaret.gov.tr/data
2019) Avrupa'nın en büyük gücü etkili ulaşım altya- Kimya sektörü ithalata bağımlı bir sektördür. Kullanı-
pısının ve hizmetlerinin bulunması ve katma değeri lan hammaddenin yüzde 70’i ithal edilmekte, %30’u
yüksek ve ileri teknoloji kimyasal ürün üretiminde ise yerli üretimle karşılanmaktadır. Plastik üretimin
çok önde olmasıdır. Bununla birlikte, yüksek vasıflı ana girdisi %90 oranında petrokimya sektöründen
işgücüne sahip olan Avrupa kimya endüstrisi, kim- sağlanmaktadır. Petrokimya sektörü ise büyük ölçek-
yasalların üretiminde ve kullanımında yüksek çevre li, sermaye ve teknoloji yoğun bir sektördür. Plastik
ve güvenlik standartlarına sahiptir. ve kauçuk sektörü %90’ın üzerinde ithalata bağımlı
bir sektördür.
Ayrıca, Avrupa güçlü tarihsel kökenleri olan güçlü
kimya şirketlerinden oluşan bir yapıya sahiptir. Öte Kimya Sanayi, lojistik önemi açısından çoğunlukla
yandan, kimyasal ürün satışlarında ve kimyasal ürün ülkenin kıyı bölgelerinde lokalize olmuştur. Petrol
ihracatında son 10 yılda çok büyük bir atak gerçek- ve petrol ürünleri, deterjan, sabun, ilaç kimyasalları,
leştiren Çin ve diğer Asya ülkeleri, bazı noktalarda boya gibi ürünleri üreten kimya firmalarının çoğu
Avrupa’nın önüne geçmiş durumdadır. Marmara Bölgesinin üç büyük sanayi ili olan İstanbul,
Kocaeli ve Sakarya’da, Ege Bölgesinde İzmir’de yerle-
DÜNYA TICARETI şim gösterirken, gübre ve petrol ürünleri firmalarının
çoğu Akdeniz Bölgesinde toplanmıştır. Ayrıca Akdeniz
Dünyadaki kimyasal madde dış ticaretinin coğrafi bölgesinde ana ham maddelerden olan soda, bikro-
dağılımına bakıldığı zaman her ne kadar son sahip ol- mat gibi önemli üretim merkezleri de bulunmaktadır.
duğu görülmektedir. Avrupa Kimya Endüstrisi Konseyi
(CEFIC) 2020 yılı verilerine göre, 2018 yılında Çin dünya Kimya sektöründe yaklaşık 2600 kimyasal madde ve

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi