Page 56 - LabMedya - 71

56 YAŞAM
"FUTBOL" VERİYE
DAYALI BİR EVRİM
Son yirmi yılda veri analitiğinin etkisi her türden
işletmede olduğu kadar; sağlık, medya ve spor Gelenek, ego ve
gibi alanlarda da günden güne büyüyor. Birkaç rekabet üzerine
yıl öncesine kadar futbolun bu eğilimden muaf inşa edilmiş bir
olduğu düşünülüyordu. Günümüzde ise büyük dünyada veri
futbol liglerindeki takımlar, veri analitiğine yapılan
yatırımların sağlamaya başladığı rekabet avantajı kullanılıyor? geliyor.
sayesinde gelişiyor. Liverpool, AZ Alkmaar ve
Brentford hızla büyüyen başarılı vaka çalışmaları ∕ Verileri yorumlayabilmenin ne kadar önemli
listesinde bu örneklerden sadece birkaçını
oluşturuyor.
FUTBOL ANALITIĞININ KISA BIR TARIHI
Futbol analitiği aslında düşündüğünüz kadar
genç bir disiplin değil. Analitiği kullanan ilk kişi,
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bir kalem ve
kâğıt kullanarak futbol maçları hakkında veri
toplamaya ve analiz etmeye başlayan Charles
Reep adlı İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'ndeki bir
muhasebeciydi.
Reep, çoğu golün üçten az pasla atıldığı ve bu
nedenle topu sahada mümkün olan en kısa
sürede ileriye taşımanın önemli olduğu sonucuna
vardı. Teorisi “long-ball” olarak tanındı ve
özellikle 80'lerde İngiliz futbolu üzerinde uzun
yıllar büyük etkisi oldu. Charles Reep, Brentford,
Wolverhampton ve Sheffield Wednesday’de
çalıştı. Ayrıca Wimbledon, Watford ve Norveç Milli
Takımı ile de iş birliği yaptı ve bu süre boyunca
her zaman doğrudan hücum tarzını savundu.
Ancak Reep'in vardığı sonuçların yanlış olduğu
daha sonra ortaya çıktı. Jonathan Wilson
(“Inverting the Pyramid” kitabının yazarı), Reep'in
analizlerinde incelediği oyunlardaki hamlelerin
yüzde 91,5'inin üç veya daha az pasa sahip
olduğuna dikkat çekti; bu da haliyle, tüm gollerin
büyük oranda bu hamlelerden gelmesi gerektiği
anlamına geliyordu.
Charles Reep’in büyük bir tutkuyla bir araya
getirdiği veri tabanını analiz ettikten sonra vardığı
sonuçları yanlış olsa da günün sonunda o bir veri
bilimcisi değil, bir muhasebeciydi ve veri analizinin
futbolda kullanımı büyük ölçüde Reep sayesinde
başlamış oldu.
Labmarkershop.com
Oakland Athletics’in bu trende öncülük etmeye başlamasından
kısa süre sonra, diğer tüm MLB takımları da sonra onları takip
etti. Birkaç yıl içinde basketbol ve Amerikan futbolu gibi diğer
ABD sporları giderek daha fazla veriye dayalı olmaya başladı.
Futbol menajerleri başlangıçta şüpheci davrandılar. Çoğu
insan, Amerikan sporlarından farklı olarak, futbolun veriler
kullanarak analiz edilmesinin imkânsız olacağını düşündü.
Ancak birkaç inatçı insan onlarla aynı fikirde değildi ve bir
veri devrimi başlatmaya karar verildi. Bu kişilerden biri de,
futbolla derinden ilgilenen Billy Beane'in kendisiydi. Liverpool,
AZ Alkmaar, FC Midtjylland ve Brentford'un başarılı vaka
çalışmaları, futbolda veri analizini doğru yapanların çok önemli
bir rekabet avantajı kazandığını gösteriyor.
FUTBOLDA VERI ANALITIĞI UYGULAMALARI
Son birkaç yılda verilerin toplanmasını, depolanmasını ve
analizini destekleyen teknolojilerin katlanarak artan hızı,
spor analitiğine yapılan yatırımların artışıyla el ele gitti. Veri
kümeleri hem nicelik hem kalite açısından inanılmaz derecede
gelişti. Ancak bize göre, sektörde son beş yılda gördüğümüz
gelişmeler, önümüzdeki beş yılda olacakların gölgesinde
kalacak. Veri kümeleri büyüdükçe ve geliştikçe, veri analitiğinin
oyundaki potansiyel uygulamalarının sayısı çoğaldı ve futbol
analitiğini oldukça genel bir kavram haline getirdi. Aşağıda, ana
Charles Reep’in bu hikayesi, rekabet avantajı elde uygulama alanlarını özetlemeye çalıştık.
etmek için verinin tek başına yeterli olmadığının
açık bir örneğidir; çünkü daha önemli olan verileri SCOUTING
yorumlama yeteneğidir. Veri tabanları büyümeye
devam ettikçe ve veri bilimcilerinin rolü giderek Tasarruf: Oyuncuları geniş ve ayrıntılı veri tabanlarında
analizi nasıl arttıkça, bu durum da giderek daha belirgin hâle aramak, kulüplerin inanılmaz miktarda zaman ve para
tasarrufu yapmalarına olanak tanır. Scout, istenen filtreleri
uyguladıktan sonra, seçimlerini istediği sayıda oyuncuyla
sınırlayabilir ve bu grubun videolarını izlemeye başlayabilir.
olduğunu belki şu şekilde açıklayabiliriz. Örneğin; Elbette veri tabanları scoutların yerini alamaz, ancak yetenek
futbol kulüpleri çok büyük verilerle dolup taşsa belirleme becerilerini tamamlayabilir.
da bu verileri yorumlayıp, eyleme geçirilebilir
bilgileri ayırt edecek dahili bilgi birikimine sahip Hafıza: Desteklediğiniz takımın geçen sezonlardaki tüm
hareketlerini, tüm şutlarını, tüm ortalarını ve driplinglerini
değilse veriler neredeyse anlamsız hâle gelir. Bu,
finansal piyasalar hakkında bir fikri olmayan bir hatırlıyor musunuz? Tabii ki hayır. Bu soruyu favori
kişiye hisse senetleri, para birimleri ve emtialarla oyuncunuzla sınırlasak bile aynı şey muhtemelen geçerli
ilgili tüm fiyatları, oranları ve göstergeleri vermeye olacaktır. Fakat, sizin aksinize bir bilgisayarın favori bir takımı
benzer çünkü verilerin kendisi o kişiyi güvenilir bir veya oyuncusu olmasa da geçmiş sezonlarda olan “her şeyi”
borsa simsarı yapmaz. Futbol takımlarının elbette hatırlayabilir. Bu avantaj, özellikle scoutlar için şüphesiz paha
iyi kararlar almak için verilere ihtiyacı var ama biçilmez olacaktır.
aynı zamanda tüm bunları anlamlandırabilmek
için analizlere de ihtiyaçları var. Ön yargıları sıfırlamak: Veri tabanlarına göz gezdirmek çoğu
zaman sezgisel olmayan sonuçlara yol açar. Bazı durumlarda,
MONEYBALL'DAN SONRA SPOR bunlar “yanlış pozitifler” olabilir. Diğer durumlarda ise, gözleri
ANALITIĞININ YÜKSELIŞI belirli oyuncudan istenen beceriyi yakalamayan scoutlara,
oyuncuyu bir sonraki izleyişinde doğru gözlem yapabilme
Michael Lewis tarafından 2003'te yayınlanan fırsatı tanır.
Moneyball: The Art of Winning an Unfair Game
isimli kitap, spor analitiğinin daha geniş bir AKILLI KEŞIFLER: LIVERPOOL
kitleye gerçek tanıtımı olarak kabul edilir. Kitap,
Oakland Athletics beyzbol takımı ve genel 2010'da Liverpool, 2002'den beri Boston Red Sox beyzbol
müdürü Billy Beane'e odaklanır. Kitaptan sekiz takımının sahibi olan Amerikan şirketi Fenway Sports Group
yıl sonra seyirciye sunulan, Brad Pitt ve Jonah tarafından satın alındı. Ampirik analizlere çok düşkün olan
Hill'in başrollerinde olduğu Moneyball filmi Red Sox, Billy Beane'i işe almaya çalıştı fakat kendisi, teklifi
ise, sabermetrics (beyzbol veri ve olgularının geri çevirerek Oakland Athletics'te kalmayı tercih etti. Bunun
istatistiksel analizi) ve spor analitiği kavramlarının yerine Red Sox, kulübün Özel Danışmanı olarak ampirik analizin
popülerleşmesinde oldukça etkili olmuştur. öncülerinden biri olan Bill James'e döndü. "Sabermetrics"
terimi, 1971'de kurulan "Amerikan Beyzbol Araştırmaları Derneği"
Kitaba göre; veri ve istatistik analizleri beyzbolla anlamına gelen SABR kısaltmasından türetilen Bill James
tanışmadan önce, takımlar oyuncuları bulmak tarafından türetildi.
ve değerlendirmek için scoutlarının becerilerine
bağımlıydı. Michael Lewis kitabında, Oakland A'nın Red Sox, 84 yıldır World Series'i (ABD beyzbol ligi final maçları
ön ofisinin, oyuncuları bulmak ve Major League serisine verilen isim) kazanamamıştı ve lanetlendiği konusunda
Baseball'daki daha zengin rakiplere karşı daha ciddi şüpheler bile bulunuyordu. 2004'te, Red Sox laneti
zeki ve daha iyi rekabet edebilecek bir takım kırmayı başardı ve 2007, 2013 ve 2018'de tekrar World Series'i
oluşturmak için analitik oyuncu performansı kazanarak gelmiş geçmiş en iyi beyzbol takımlarından biri oldu.
göstergelerinden yararlandığını savunuyor. Takım
geçmişte, 13 Ağustos ve 4 Eylül 2002 tarihleri Fenway Sports Group tüm bu başarılardan sonra, Liverpool'da,
arasında art arda 20 maç kazanmasıyla ünlendi. veri analitiğine para yatırarak planını tekrarlamaya karar verdi.
Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi