Page 4 - LabMedya - 71

4 GIDA

KINDER

SURPRISE VE
Prof. Dr.
Kadir HALKMAN
Ankara Üniversitesi SALMONELLA
Gıda Mühendisliği
Bölümü
∕

Avrupa ve Türkiye basın organlarında Kinder Uzay Mekiği Challenger'ın kalkışının Titanik gemisinin batması mümkün değil miydi?
Surprise ürününde Salmonella bulunduğu Çocukların gerçekleşeceği günden bir önceki gece (27 Dünya genelinde bunlar gibi çok farklı yüzlerce
haberleri ile çalkalanıyor. Bazı basın Ocak 1986), hava sıcaklığı oldukça düşmüş örnek verilebilir.
organlarında “Salmonella virüsü” deyişi geçiyor. sevdiği atıştır- ve bazı mühendisler kalkışın iptal edilmesi
Bence pis bir başlık. Çok yıllar öncesinde malıklardan olan yönünde görüş bildirmişlerdi. Buna rağmen Kuşkusuz gıda sanayisi dünya genelinde sıfır
gazeteci bir arkadaşımla “makale başlığı” sürpriz yumurta, kalkış NASA tarafından onaylanmıştı ve uzay hata ile üretim yapmaya çalışıyor ama bir
konusunda iyisinden tartışmış idik. Ona göre mekiğinin katı yakıt roketlerinin parçası olan şekilde bir şeyler gözden kaçıyor ya da hiç
makaleyi okutan başlıktır, “Salmolella’nın son günlerde güvenlik contaları, soğuk sebebiyle zarar beklenmedik/ hiç alışılagelmedik bir şeyler
virüs olmadığını ben de biliyorum ama virüs oldukça tehlikeli görmüş olmalarından ötürü, işlevlerini yerine oluyor. Her ne olursa olsun sıfır hata, sadece
deyince halkın ilgisini çok daha fazla çekiyor” getiremediler ve uçuşun 73. saniyesinde araç kuramsal bir yaklaşımdır.
demişti. Peki, bu yaklaşıma pek katılmasam da bir konuyla gün- infilak etti (Kaynak vikipedi). Sonuçta bu kaza
anlamadığım konulara karışmam. demde. Kinder mıdır? İsteyen herkes, salça veya Kinder Surprise
ya da çocuklarının/ninelerinin tüketeceği
Belçika’daki fabrikada üretilen Kinder Surprise markasına ait Çernobil (26 Nisan 1986) gerçekten bir gıdaları kendi evinde üretebilir. Biz ailecek,
kaza mıydı yoksa mühendislik hatası veya
ürününde Salmonella bulunması hiç hoş bu üründeki mühendislerin uyarılarına karşı yöneticilerin kişisel olarak yıl boyu tüketeceğimiz tarhana
bir durum değil. Çünkü bu ürün, asıl olarak “daha çok enerji üretimi” konusunda ısrarı çorbasını evimizde hazırlıyoruz, naneyi de
çocuklara yönelik. Salmonella cinsinin çok "salmonella mıydı? evimizde kurutuyoruz. Reçellerimizi de
yaklaşık 26 bin serotipi vardır ve bunlardan bakterisi", tüm evimizde kendimiz yaparız. Bu ev üretimleri
bir gıda güvenliği konusu değil, zevk meselesi
yine çok yaklaşık sadece 50 adedi insanlarda 11 Mart 2011 tarihinde Japonya’da 9,0
patojendir. Ne yazık ki bu üründe patojenik dünyada alarm büyüklüğündeki deprem sonrasında oluşan ama evde salça yapmaya hiç niyetlenmedik ve
marketlerden ev tipi salça almadık. Bize göre
olan Salmonella Typhimurium serotipinin, verdi. tsunami 18 bin kişinin yaşamına neden oldu, endüstriyel salça çok daha güvenli.
Avrupa’da bu tarihe kadar (10 Nisan 2022) bazı yerleşimler haritadan silindi. Oluşan dev
8 ülkede 105 doğrulanmış ve 29 olası ∕ dalgalar Fukuşima nükleer santralini de vurdu, Çok basitçe olmak üzere bindiğiniz uçağın
enfeksiyona yol açtığı ve bazı çocuklarda kanlı reaktörleri su bastı ve büyük bir nükleer düşmesi tehlikedir. Uçağın düşme olasılığı ise
ishal görüldüğü resmî makamlarca (Avrupa felakete yol açtı. Depreme dayanıklı binaları risktir. Uçak yolculuğu yapmazsanız “bindiğiniz
Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi; ECDC ve ile ünlü Japonya, tsunamiye teslim oldu. uçağın düşme” riskini sıfırlarsınız ancak, yolda
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi; EFSA) bildirildi. Araba ile otoyolda giderken deprem olur ve yürürken kafanıza uçak düşme riski sıfır
Henüz bir ölüm görülmemesi büyük bir şans üstgeçit arabanın üzerine yıkılırsa bu bir kaza değildir.
ve muhtemelen adı geçen üründe Salmonella mıdır yoksa depreme dayanıklı üstgeçit inşa
Typhimurium serotipi sayısı çok düşük. edilmemesi konusunda mühendislik hatası İster ev üretimi ister gıda sanayisi ürünü olsun
mıdır? Yoksa konu sadece maliyetlere dayalı tükettiğimiz tüm gıdalarda çeşitli tehlikeler
Sadece Belçika değil, başka ülkelerde de risk üstlenilmesi midir? İnşaat mühendisliğinde vardır. Aslında konu riski kabullenmektir.
Kinder Surprise üreten Ferrero şirketinin çok depreme dayanıklılık hesapları geçmişteki Avrupa’da Kinder Surprise tüketen çocuklar,
ciddi bir ekonomik sorunla karşılaşacağı açık. depremlere göre yapılır. Dünya tarihinde bilinen risk analizi yapamazlar. Sadece hoşlarına
en büyük deprem Şili'de 22 Mayıs 1960'ta giden bir ürünü tüketmeye çalışırlar.
meydana geldi. 9,5 şiddetindeki depremde Devamında o üründen çıkan küçük plastik
1655 kişi öldü. Tarihteki en büyük ikinci deprem parçaları monte edip montajı tamamlamanın
28 Mart 1964’te Alaska’da gerçekleşti ve 9,2 verdiği gurur da vardır. Bundan sonrasında
büyüklündeki deprem ve ardından oluşan ailelerin, çocuklarına Kinder Surprise
tsunami sonunda 128 kişi hayatını kaybetti. 17 yasaklaması hele ki Covid19 pandemi sürecinde
Ağustos 1999 Gölcük depremi 7,2 şiddetinde idi “bana göre” pek olası görülmüyor. Belçika
ama yaklaşık 25bin kişi yaşamını yitirdi. Çöken fabrikası üretimi geri çekildi ama Avrupa’daki
bazı binalarda daha ucuz olduğu için deniz başka ülkelerin fabrikalarında üretilen ürünler
kumu kullanıldığı belirlendi. Daha sonraki bir Türkiye dâhil pek çok ülkeye ihraç ediliyor.
sayfamda ucuz yaşamayı sorgulayacağım.
Sevgiyle,
Japonya’daki depremden hemen sonra
Almanya kaynaklı 2011 mayıs ayındaki E. coli
O104:H4 salgınında, Almanlar enfeksiyon
kaynağını ivedilikle saptayamadılar.
Gıdaların üretildiği işletmelerde yüzde 100 Saptadıkları tarihte 50 kişi ölmüş ve 800’den
kalite güvenliği ve yüzde 0 risk yoktur. Aslında fazla HUS (Hemorojik Üremik Sendrom; böbrek
hiçbir üretimde yüzde kalite güvenliği yoktur. kaybı ya da böbreklerde çok ciddi hasar)
Basitçe birkaç örnek vereyim: vakası olmuştu.