Page 4 - LabMedya - 60

4 GÜNDEM www .labmedy a.c om

Prof. Dr. Kadir HALKMAN
Ankara Üniversitesi
Gıda Mühendisliği Bölümü

PANDEMİSİ

MERAKLA
BEKLENEN
PERİYODİK TABLO Merhaba, Bu gibi fajlar, sadece belirli bir bakteriye Her zaman söylediğim/ yazdığım gibi

POSTERİ HEDİYELİ Covid-19 pandemisi ile ilgili olarak musallat oldukları için bu preparatların bunlar benim doğrularımdır ve herkesin
tüm dünya çok zor günler geçiriyor. kullanıldığı gıdalar doğrudan insan bunlara uyması gerekir gibi saçma sapan
LABORATUVAR Hastalanmalar, iyileşmeler, ölümler, dünya tüketimine uygundur. Meraklısına not: Nadir beklentilerim yok.
genelinde eksik bilgilendirme kuşkuları,
de olsa bazı fajlar, birden fazla hastalık yapıcı
Çıktı... ciddi ekonomik sorunlar, maske kullanımı, Gelelim COVID-19 konusuna... +65 Birazda eğlenelim. Bugün Facebook’tan
DEFTERiMiZ
ikinci dalga endişesi, komplo teorileri, çok
bakteriye musallat olabiliyor.
bir şaka geldi. Muhteşem bir şaka! Şöyle
sosyal mesafe, sokağa çıkma kısıtlamaları,
yazıyor: “Coronavirüs erkeklerde cinsel
seyircisiz futbol müsabakalarına izin,
yaş olduğum için uzunca bir süre ev
gücü ciddi şekilde azaltıyor” gibi bir yazı,
dinsel mekânların ibadete açılması, AVM
hapsindeydim. Kurallara yeterince uydum.
ve ticari olarak önemli yerlerin açılma izni,
Sağlık Örgütü anteti ile servis edilseydi
yeni normalleşme, seyahat kısıtlamaları, Derslerimi internet üzerinden yaptım ama 4 ay öncesinde kopyala yapıştır ile Dünya
itiraf etmek gerekirse bana çok ruhsuz
tatil beldeleri, bilim kurulları, Dünya Sağlık geldi. Ben; bugüne kadar yüz yüze yaptığım dünyada +80 yaş dâhil hiç bir erkek
Örgütü açıklamaları, ulusal önlemler vs. derslerimde tahtanın bir ucundan öbür sokağa çıkmazdı. Çünkü erkeklerin üreme
vs. vs. ucuna dolaşıp, ara sıra öğrencilerin arasına organının sağlığı, hayatlarından dahi
giren bir akademisyen iken canlı yayında önemlidir.
Tüm dünyada enfeksiyon hastalıkları oturarak ders anlatmak zorunda kaldım.
uzmanından, okuyamamış ve iş arayan 14 Kuşkusuz bu ortamda başka bir alternatif Aklıma yıllar önce internet ortamında çok
yaşındaki gence kadar herkes COVID-19 yoktu. dolaşan bir fıkra geldi. Sigara paketlerinde
uzmanı oldu. Her kafadan bir ses çıkıyor.
sigaranın zararlarının ilk ifade edilen
Bu süreci, kilo almadan atlattım. İşin yıllarda yaygın idi. “Adam büfeden sigara
Bu durumda ben de konu üzerinde başından beri Dünya Sağlık Örgütünün,
bir şeyler söylemezsem olmaz. Tabi ki T.C. Sağlık Bakanlığının, Türkiye’de alıyor, üzerinde kocaman bir yazı: Sigara,
klinik viroloji, enfeksiyon hastalıkları vb. ve uluslararası yetkin kuruluşların cinsel gücü düşürür. Sigarayı büfeciye iade
konularda tek bir cümle dahi yazamam; ediyor ve ‘Sen bana öldürenden ver’.”
yazmam. Bunlar benim branşım değil. açıklamalarını hiç dinlemedim. “Bu virüs
laboratuvarda üretilmiştir, ekonomik
Bakteri virüsleri (bakteriyofajlar ya da anlamda ABD ve Çin arasında bir savaş Kuşkusuz, bu gibi şakalar sadece Türklere
kısaca fajlar) ile 1980’li yılların başında özgü değildir, tüm dünyada benzer şakalar
dolaylı olarak tanıştım. Bizde yapılan bir vardır” vb. hiçbir ileti ile ilgilenmedim, yapılmaktadır.
doktora çalışmasında bir arkadaşımız okumadım, yorum yapmadım, yapılan
laktik bakteriyofajlar ile çalıştı. Bunlar, süt yorumları okumadan sildim. Ve sanırım bu Şakayı bir yana bırakıp, gerçeğe dönelim.
ürünleri sanayisinde yararlı bakterilere şekilde ruh sağlığımı tümüyle korudum.
saldırıp ekonomik kayıplara yol açarlar. Boş vakitlerimde bilgisayarımı temizledim. Sadece bu COVID-19 pandemisinde
Bugün ise bir YL öğrencim bakteriyofajların Meğer ne kadar lüzumsuz dosya değil her zaman kendimizi korumalıyız.
gıda güvenliğinde kullanılması üzerine biriktirmişim. Aynı videolardan, aynı kalın Sadece kendimizi değil çevremizdekileri
çalışıyor. Basitçe insanlarda hastalık yapan ppt dosyalarından birkaç kopya varmış. de korumalıyız. “Kendini koru”
bir patojen olan Listeria monocytogenes’e Sonuçta 2 GB temizlik yaptım. Bilgisayarım deyişi geçerliğini yitirdi. Çoğul olarak
musallat bakteriyofajlarla çalışıyor. artık daha hızlı çalışıyor. konuşmalıyız: “Kendimizi koruyalım”.
N11 sitesi aracılığı ile • Her koşulda ambalajsız gıdaya hayır.
satın almak için lütfen İnsanlarda hastalık yapan virüsleri bilemem Sokağa çıkma kısıtlamasının • Her koşulda sosyal mesafe korunmalı.
QR kodu taratınız. ama bakteriyofaj ve bakteri ilişkisi çok hafifletilmesinden sonra bile hiçbir • Etli çiğ köfte yiyen, bunun riskine
özgündür. Derslerimizde tipik tarifi ile AVM’ye girmedim (zorunlu kalmasam katlanır.
anahtar ve kilit örneği veriyoruz. Örneğin, en az 1 yıl daha girmem). 4 aydan beri • Kimi uzmanımsıların önerdiği gibi çiğ süt
Listeria monocytogenes’e musallat Tunalı’ya inmedim, Sakarya’ya gitmedim. içen, bunun riskine katlanır.
olan fajlar sadece bu bakteriyi parçalar. Sokağa çıkışlarımda maskeyi her koşulda
Buna göre basitçe bu fajlar laboratuvar taktım. Ancak, maskeyle nefes alırken
ortamında çoğaltılıp gıdalara püskürtülürse zorlanıyorum. Zamanında denizde su Ve uzmanlar uyarıyor: Gevşemeyin.
gıdadaki Listeria monocytogenes’e saldırıp, altında epey gezdiğim için edindiğim bir
info@prosigma.net gıdayı güvenli hale getirirler. Dünyada bu alışkanlıkla nefesi ağızdan alıp, burundan Sevgiyle,
konuda pek çok çalışma yapılmaktadır ve verme deneyimi sahibiyim. Çoğu defa
www.labmedya.com ticari olarak kullanılan preparatlar da vardır. sadece ağzımı örttüm.
/labmedya