Page 56 - LabMedya - 56

56 56 KİMYA www .labmedy a.c om

YAPILAN YENİ BİR ÇALIŞMA İLE, 20’İNCİ YÜZYILDA YAPILAN NÜKLEER BOMBA TESTLERİNDEN
ORTAYA ÇIKAN VE ATMOSFERE SALINAN RADYOAKTİF KARBONUN OKYANUSUN EN DERİN
KISIMLARINA KADAR ULAŞTIĞI TESPİT EDİLDİ.

OKYANUS ÇUKURLARINDA RADYOAKTIF

KARBON BULUNDU

Amerikan Jeofizik Birliği’nin Geophysical nitrojenle etkileşime girdiğinde doğal olarak HADAL BÖLGELERDEKİ olan bu amfipodlar üzerinde yaptıkları
Research Letters dergisinde yayınlanan oluşan radyoaktif bir karbon. Karbon-14 AMFIPODLAR İNCELENDİ incelemelerde, hayvanların kas
çalışma, okyanus çukurlarında yaşayan radyoaktif olmayan karbona göre çok dokularındaki karbon-14 seviyelerinin derin
kabuklu hayvanların kas dokularında daha az bulunuyor ama bilim insanları onu Okyanusun en derindeki kısımları olan ve okyanus sularındaki organik maddelerde
nükleer bomba testlerinin meydana yaşayan neredeyse tüm organizmalarda “hadal” bölge adı verilen yerlerde, okyanus bulunandan çok daha fazla olduğunu
getirdiği radyoaktif karbon bulunduğunun tespit edebiliyorlar ve arkeolojik ve tabanıyla yüzey arasındaki mesafe 6 gördüler. Ardından amfipodların bağırsak
ilk delillerini ortaya koydu. Bunlar arasında, jeolojik örneklerin yaşını belirlemek için kilometreyi aşıyor ve buralarda yaşayan içeriklerini incelediler ve bu inceleme
dünyadaki en derin okyanus çukuru olarak kullanabiliyorlar. canlılar; zaman içinde yoğun basınçlara, sonucunda, bağırsaklardaki karbon-14
bilinen “Mariana Çukuru” da bulunuyor. aşırı soğuklara ve ışığın ve besin seviyelerinin Pasifik Okyanusu’nun
1950’li ve 1960’lı yıllarda yürütülen kaynaklarının yetersiz olduğu bir ortama yüzeyinden alınan organik madde
Okyanus yüzeyindeki organizmaların termonükleer silah testleri, bombalardan uyum sağlamak zorunda kaldılar. örneklerindeki karbon- 14 seviyeleriyle
1950’li yılların sonlarından beri “bomba serbest kalan nötronlar havadaki nitrojenle uyumlu olduğunu buldular. Bu bulgu,
karbonu” olarak da bilinen radyoaktif tepkimeye girdiğinde atmosferdeki Yapılan bu yeni çalışmada, araştırmacılar amfipodların beslenmek için titizlikle
karbonu bedenlerini oluşturan moleküllere karbon-14 miktarını ikiye katladı. bu bölgelerde yaşayan organizmalar okyanusun yüzeyinden tabanına düşen
dahil ettiği biliniyordu. Şimdiyse yapılan Radyoaktif karbonun seviyesi 1960’lı hakkında daha fazla bilgi edinmek için döküntüleri seçtiğini işaret ediyor.
Çalışma, derin okyanus çukurlarının
bu yeni çalışma; çok derinde olan okyanus yılların ortalarında en tepe noktasına ulaştı bomba karbonunu hadal bölgelerdeki
çukurlarında yaşayan kabuklu hayvanların, ve nükleer testler sona erdiğinde bu seviye organik maddelerin takibini yapmak için bile insanların yürüttüğü faaliyetlerden
etkilendiğini ve bilim insanlarının karbon-
bu organizmalardan okyanus tabanına azaldı. 1990’lara gelindiğinde, atmosferdeki kullanmak istediler. Bu amaçla; 2017 14’ü kullanarak bu faaliyetlerin izlerini
karbon-14 seviyesi testler başlamadan
düşen organik maddelerle beslendiğini senesinde Pasifik Okyanusu’nun tropik okyanusların en derin bölgelerinde bile
açığa çıkardı. Elde edilen sonuçlar, önceki seviyeden sadece yaklaşık yüzde 20 batı bölgesinde bulunan ve yüzeyin 11 tespit edebildiklerini ortaya koyuyor.
daha fazlaydı.
insanların sebep olduğu çevre kirliliğinin kilometre kadar derinine uzanan Mariana,
hızla besin ağına dâhil olabildiğini ve Bu bomba karbonu hızlıca atmosferin Mussau ve New Britain Çukurlarından Kaynak: Sciencedaily / Bilimoloji
okyanus derinliklerine kadar ulaşabildiğini dışına düştü ve okyanus yüzeyine toplanan amfipodları incelediler.
ortaya koyuyor. karıştı. Bu zamanları takip eden on yıllar
içinde yaşamlarına devam eden deniz AMFIPODLAR YÜZEYDEN
ATMOSFERDEKİ RADYOAKTİF organizmaları, bu bomba karbonunu TABANA DÜŞEN DÖKÜNTÜLERLE
KARBON SEVİYESİ 1960’LI hücrelerinin içinde moleküller oluşturmak BESLENİYOR
YILLARDA EN TEPE NOKTASINA için kullandılar ve bilim insanları bomba
ULAŞTI testlerinin başlamasından kısa süre sonra Araştırmacılar okyanuslarda yaşayan ve
deniz organizmalarındaki karbon-14 ölü organizmalar ya da sudaki döküntülerle
Karbon-14, kozmik ışınlar atmosferdeki seviyelerinde bir artış olduğunu gördüler. beslenen küçük bir tür kabuklu hayvan