Page 38 - LabMedya - 54
P. 38

38               YAYINCILIK                                                                               www .labmedy a.c om






















                                        BİLİMSEL


                                        DERGİ YETİŞTİRMEK!





                                      1600’lü yılların son dönemlerine kadar   ile dergilerin uluslararası standartlara   Ülkemizde akademik bir dergi açmak zor
                                      bilimsel temele dayalı iletişim kişiler arası   ulaşması, bir diğer deyişle dergiyi   süreçler içermiyor ve aslında yayıncıların
                                      iletişim ve etkileşime dayanmaktaydı.   beslemek ve büyütmek güçtü.   elini rahatlatan ise DergiPark’ın sağladığı
                                      Toplumu etkileyecek bilimsel çalışmaların                       web alanı ve yönetim sistemi. Bunu
                                      paylaşıldığı ve tartışıldığı bilimsel toplantılar   Dergilerin uluslararası standartlara   tamamen ücretsiz olarak sağlayan ekip
                                      düzenlenmekteydi. Ancak bu toplantılarda   ulaşmak ve belli bir yayın kalitesini   yayıncıların elini ve cebini rahatlatmakta.
                                      paylaşılan bilgiye ihtiyacın artması ve   sağlamak için bazı ölçütlere sahip   2017 yılına kadar Open Journal
                                      herkesin toplantılara katılamaması   olmak gerekir. Ülkemizde akademik   Systems (OJS) üzerinden hizmet veren
                                      nedeniyle toplantı raporlarının basılması   yayıncılıkta en üst veri tabanımız   DergiPark, bu sistemin ihtiyaçlara cevap
                                      ve dağıtılmasına karar verildi. 15. yy’da   TÜBITAK bünyesindeki TR Dizin olarak   verememesinden dolayı kendi yazılımı olan
                                      işler hale geçen matbaa sayesinde birçok   adlandırdığımız veri tabanıdır. TR Dizin   ULAKBIM Dergi Sistemleri (UDS) üzerinden
                                      toplantı raporu basıldı ve Philosophical   hemen hemen her yıl Türkiye’de yayın   tüm yayın yapan dergilere hizmet vermeye
                                      Transactions of the Royal Society ve   yapan dergilere o seneki değerlendirme   başladı. Bu sistemin millileşmiş olması,
                                      Journal de Scavans gibi ilk bilimsel   ve/veya uyulması gereken kriterlerini   ülke için ayrı bir değer. Yeni UDS sistemi
                                      dergiler 1660’lı yılların ortalarında yayın   açıklar. Dergiler de ulusal indekslerin en   bulut üzerinden çalışabilmeye uygun,
                                      hayatına başladı. 1800’lü yıllarda dergi   üst noktası olan TÜBITAK ULAKBIM TR   çeşitli bilgisayar dillerinin modülleriyle
                                      yayıncılığında hızlı bir artış gözlenmiş,   Dizin veri tabanlarından birinde taranmak   birbirine bağlı, verilerin düzgün ve
                                      büyük yayınevlerinin sahip olduğu   için bu kriterlere ve belli kurallara uymak   ölçülebilir olmasına imkân sağlayan ve
                                      deneyim ile 1960’lı yıllarda ticari akademik   zorundalar. Geçmiş yıllara baktığımızda   çeşitli işlemlerde zaman kazandıran
                                      yayıncılar ön plana çıkmaya başlamıştır.   ülkemizde yayın yapan dergilerin daha   kullanıcı dostu bir sistem. Ayrıca yeni
                                      Özellikle fen ve sağlık bilimlerini domine   kaliteli yayıncılık yaptığı aşikâr. Geçen   sistemle birlikte DergiPark, belli kriterlere
                                      eden bu yayıncılar, akademik dergi ve   mayıs ayında birlikte çalıştığım ve çok   uyan dergilere DOI hizmetini (alınan her
                                      kitap yayıncılığı denilince akla gelen dev   sevdiğim/saydığım bir hocam yeni bir dergi   bir DOI’nin ücreti ULAKBIM tarafından
       Dr. Öğr. Üyesi Emir Alper TÜRKOĞLU  akademik yayınevleri olma özelliğini   oluşumunda olduklarını yönünde beni aradı   ödenmektedir) de ücretsiz olarak
       Sağlık Bilimleri Üniversitesi,   taşımaktadırlar.              ve belli bir süre yanında olmamı rica etti.   sağlamakta.
       Eczacılık Fakültesi                                            Bu vesile ile 1-2 yıl uzak kaldığım sisteme
                                      Ülkemiz sınırlarında da bilimsel bilginin   (DergiPark) yeni derginin süreçlerini   Başlığa dönecek olursak, aslında DergiPark
                                      yaygınlaşması amacıyla geçmişte kurulan   incelemek adına girmiş oldum. Dergiyi   web sitesinden esinlenerek kullanmak
                                      saygın bilimsel dergiler mevcuttur (Bazı   incelerken elektronik dergi havuzunda   istediğim bir başlık oldu. Gerçekten
                                      kamu kurumların sosyal bilimler alanında   kayıtlı diğer dergileri de inceleme fırsatım   dergi açmak, bu derginin görünürlüğünü
                                      yayına çıkan dergileri, hastanelerin   oldu. Web sayfaları, süreç yönetimleri,   sağlamak, süreçleri kaliteli bir şekilde
                                      ve bazı üniversitelerin fen ve özellikle   yazar bilgilendirmeleri ve benzeri hususlar   işleterek yazar, hakem ve yayın kuruluna
                                      sağlık dergileri gibi). Ancak ne yazıktır   geçmiş yıllara nazaran bu konuda çok   güven vermek, elde edilen güven ile
                                      ki, ülkemizde akademik kitap ve dergi   ilerlendiğini göstermekte. Yalnız bu   akademik yayıncılıkta viralliği sağlamak ve
                                      yayıncılığı hali hazırda uluslararası yayın   ilerlemede belki de en önemli etkiye   daha birçok hususu ele alınca; bir dergiyi
                                      evleri ile yarışacak konumda değil. Bu   TÜBITAK ULAKBIM bünyesinde kurulan ve   dünyaya getirmek, beslemek, yaşatmak ve
                                      yarışa katılmak için özellikle akademik   faaliyet gösteren DergiPark sahip.  sonrasında idame ettirmek gerçekten güç
                                      dergi yayıncılığında son beş yıl içerisinde                     süreçleri içeriyor. Bu nedenle bir derginin
                                      yüzlerce dergi kuruldu. Birçoğu yayın   DergiPark; Türkiye’de akademik   canlılığını sürdürebilmesi için yukarıda
                                      hayatına sürdürülebilir bir şekilde devam   yayıncılığın kaliteli ve standartlara   bahsi geçen e-dergi platformunda olduğu
                                      etti, birçoğu ise devamlılığını sağlayamadı.   uygun olarak gelişmesini sağlamak,   gibi, kurulan çoğu dergi için o derginin
                                      Geçmiş yıllara bakıldığında özellikle tıp ve   ülke dergilerinin uluslararası arenada   köklerinin sağlam bir şekilde toprağa
                                      sağlık bilimleri dergileri yayın hayatlarına   görünürlüğünü arttırmak, akademik   bağlandığı, yaşamı ve sürdürülebilirliği için
                                      özel dergi yönetim sistemleri kullanarak   yayın süreçlerinin elektronik ortamda   elzem yolakların platformda metabolize
                                      devam etmekteydiler (Halen çoğu tıp   yönetimini kolaylaştırmak, ulusal atıf, TR   edildiği ortamlar gereklidir.
                                      dergisi bu sistemleri başarılı bir şekilde   Dizin ve diğer indeksler için temiz veri
                                      kullanmakta). Geriye kalan çoğu dergi ise   sağlamak amacıyla Eylül 2013’te bir   * 9 Haziran 2019 verilerine göre.
                                      kullanımı güç, görünürlüğü düşük, altyapısı   proje olarak başlatıldı. Başlangıçta 100
                                      güçlü olmayan sistemler kullanmaktaydı.   dergiyi barındıran bu elektronik dergi
                                      Amacın bilginin etkili bir şekilde iletilmesi   platformunda şu an 1844 dergi* yayın
                                      olduğu günümüzde bu tip sistemler   süreçlerini işletmekte.


          Labmarkershop.com                                      Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43