Page 12 - LabMedya - 54

12 YAŞAM www .labmedy a.c om

Begüm AYGÜNDÜZ
Beslenme ve Diyet
Uzmanı

KETOJENİK DİYET,

ZAYIFLAMA DİYETİ

DEĞİLDİR!

DÜŞÜK KARBOHİDRAT, YÜKSEK YAĞ İÇEREN VE ÜNLÜLERİN ZAYIFLAMAK UĞRUNA UYGULADIĞI
KETOJENİK DİYET FIRTINASI ORTALIĞI KASIP KAVURUYOR. KETOJENİK DİYET, ZAYIFLAMA
AMACIYLA SON YILLARDA POPÜLER OLMUŞ OLSA DA ASLINDA 100 YILDIR KLİNİK BİR
HASTALIK OLAN EPİLEPSİ TEDAVİSİNDE ALTERNATİF TEDAVİ OLARAK UYGULANABİLECEĞİ BİLİM
OTORİTELERİ TARAFINDAN ONAYLANMIŞTIR.

Ilaca dirençli epilepsisi olan çocuklarda Süt çocukları ve ergenler gibi protein düşme ve asidozu içerir. Gastrointestinal bu tür sporlarda verim almak mümkün
ek tedavi olarak ketojenik diyet (KD) gereksinimi yüksek veya yan etki nedeniyle bulgular kusma, konstipasyon, diyare ve değildir. O nedenle egzersiz günlerinde
önerilebilir. Hepimizin sandığının aksine diyeti iyi uygulayamayan hastalarda 3:1 ya karın ağrısı -50 çocukta olabilir. KD’in karbohidrat içeren besinler verimi
ketojenik diyet; erişkin epilepsili bireylerde da 2:1 gibi daha düşük oranlar kullanılabilir. yağlardan zengin olan içeriği gastrik artırmaktadır. Kandaki insülin düzeyinin
önerilmemektedir. Ketojenik oranı 4:1 olan diyette, günlük boşalma zamanını uzatarak kusmaya yol artması her zaman zararlı değildir. Örneğin
kalorinin %90’ı yağlardan, %7’si proteinden açabilir. Konstipasyon fibrilden yoksul egzersiz öncesinde kandaki insülin düzeyi
Diyet her çocuğun günlük enerji, protein ve %3’ü karbohidratlardan sağlanmaktadır. yiyecek alımına bağlı olabilir. KD oranının artırıldığında anabolik bir etki oluşturur. Bu
ve sıvı gereksinmesini karşılayacak En sık kullanılan yağ kaynakları tereyağı, 3:1 olması 4:1’e göre daha iyi tolere edilir. da kas yıkımını önleyerek kas büyümesine
şekilde çocuğun yaşı, boyu ve kilosuna krema, sıvı yağlar ve mayonezdir. meyilli bir ortam oluşturur. Bu versiyon
uygun olarak hazırlanır. Iki veya üç Standart Ketojenik Diyet (SKD): Gün içinde performans açısından zorluk çeken,
ilaca yanıtsız olan epilepsiler IDE olarak DIYETIN BAŞLANMASI tükettiğiniz besinler toplamda %5 oranında yorgunluktan muzdarip, gücünü iyileştirmek
tanımlanmaktadır. IDE’de çıkarılabilecek karbohidrat, %20 protein ve %75 yağ isteyen ve düzenli spor yapanlar için
epileptik odak varsa epilepsi cerrahisi en KD geleneksel olarak açlık periyodundan içeriyorsa SKD tarzı beslenmeden söz uygundur.
iyi tedavidir, ancak böyle bir şansı olmayan sonra başlanır, karbohidrat (KH) içeren edilebilir. Biz diyetisyenlere göre günlük
çocuklar için KD en iyi tedavi seçeneği sıvılar verilmez ve kan şekeri izlenir. Açlık karbohidrat miktarı 20 ile 50 gram, Yüksek Protein Diyeti: Standart versiyona
olabilir. KD’e başlamadan önce psikososyal 12 saatten 48 saate kadar uzatılabilir idrar proteinler 40-60 gram arasında ve yağlar benzemekle birlikte protein oranı daha
olarak ailenin hazır olduğunun belirlenmesi ketonları yeterince artana kadar fakat ise limitsiz tüketilmelidir. yüksektir. Ketoya ilk defa başlayacak
gerekir. Ailenin çocuğuna KD uygularken çocuklarda 72 saate kadar uzatılmamalıdır. olanlar için daha uygundur. Birden %75
rolünü anladığından emin olunmalıdır. Hipoglisemi, asidoz, bulantı, kusma, Döngüsel Ketojenik Diyet (DKD): Standart oranında yemek zor gelebilir. Aslında %60
dehidratasyon, letarji gelişebileceği için diyet olan SKD’ye göre biraz daha esnektir. oranı bile insanı zorlayabilir. Bu versiyonda
Dengeli beslenmede vitamin ve mineraller çoğu merkez hastayı yatırır. Böylece aile Haftada 5 gününüzü ketojenik geçirdiyseniz yağ miktarı %60, protein miktarı %35 ve
yeterliyken KD’de meyve, sebze, tahıllar eğitimi daha yoğun bir şekilde yapılabilir devam eden iki günde karbohidrat karbohidrat miktarı %5 düzeyindedir.
ve kalsiyum içeren gıdalar kısıtlanmış (Evde öğünlerin hesaplanması, tartılması, tüketebilirsiniz. Ilk 5 gün standart keto
olduğundan vitamin ve mineral eklenmesi düzenlenmesiyle ilgili). Hastanın yağ artışını uygularken, diğer iki günde yüksek Sindirilebilir Karbohidrat Miktarı = Toplam
gereklidir. KD’de kalsiyum ve D vitamini tolere edebilmesi için diyet 1:1, 2:1, 3:1 karbohidrat yüklemesi yapılır. Yüklemenin Karbohidrat – Lif miktarı – Şeker Alkolleri
azdır ve epilepsili çocuklarda da D vitamini ve 4:1 olarak günlük artış olacak şekilde yapılacağı ilk gün toplam besinler %70
düzeyleri düşüktür. Bu nedenle hem D yapılır. karbohidrat, %15 protein ve %15 yağ içerir. Avokado meyvesinde yaklaşık 17 gram
vitamini hem de kalsiyum eklenmelidir. Yüklemenin ikinci gününde ise karbohidrat toplam karbohidrat ve 13 gram lif
Çinko, bakır, selenyum ve fosfor düşük KETOJENIK DIYETTE miktarı biraz düşürülürken protein oranı bulunduğu için 4 gram net karbohidrat
saptanırsa eklenir; normalse standart GÖRÜLEBILECEK YAN ETKILER artırılır. Böylece %60 karbohidrat, %25 içerir. O halde hesabı 17 gram toplam
multivitamin olarak verilir. Karbohidratı protein ve %15 yağ tüketilir. Bu versiyon karbohidrata göre değil, 4 gramlık net
olmayan veya az miktarda olan • Kabızlık, haftada birkaç kez yüksek yoğunluklu değere göre yapmalıyız.
multivitaminler kullanılmalıdır. • Kemik erimesi (osteoporoz), antrenman yapan sporcular için uygundur.
• Asidoz (kan pH değerinde düşme), Egzersizlerden verim almak için TERCIH EDILEN YIYECEKLER
Ketojenik oran (KO); diyet içeriğindeki • Kolesterol yüksekliği, uygulanabilir.
yağın, protein ve karbohidrat toplamına • Böbrek taşları, • Kırmızı et, balık eti, hindi ve tavuk eti,
oranı olarak hesaplanmaktadır ve tipik • Karnitin eksikliği. Hedefli Ketojenik Diyet (HKD): Döngüsel • Süt ve süt ürünleri,
ketojenik diyet (KD) için 4:1’dir. Oranlar versiyona benzer ve egzersiz yapılan • Sebzeler (Kök sebzeler - patates vb.),
3 veya 4 gr. yağa 1 gr. proteinle birlikte Metabolik anormallikler KD’nin minör günlerde karbohidrat yenilebilir. Uzun • Baklagiller,
karbohidrat olacak şekilde ayarlanır (3:1 yan etkileridir. Hiperürisemi, hipokalsemi, zamana yayılmış bir şekilde yüksek • Yeşillikler,
ya da 4:1). Ketojenik oran ne kadar yüksek hipomagnezemi, amino asit düzeylerinde yoğunluklu egzersiz yapan sporculara göre • Şeker oranı düşük meyveler.
olursa ketozis o kadar fazla olmaktadır. tasarlanmıştır. Glikoz olmadan uzun süre