Page 42 - LabMedya - 52

42 PSİKOLOJİ www .labmedy a.c om

FAST FOOD VE HAZ BAĞIMLIĞI

Rukiye KARAKÖSE / Uzman Klinik Psikolog

Bilim ve teknolojinin gelişmesiyle, hayata NEDEN FAST-FOOD TERCIH hazza çok benziyor. İnsanlar; tuz, yağ • Hızlı yemek yer,
dair çok temel alışkanlıklarımız değişiyor. EDIYORUZ? ve şekerin tadını sevmeye programlıdır. • Göbeklidir,
Hayatımızı kolaylaştıran ve bize “zaman Atalarımız kıtlıkla mücadele sırasında • Anksiyeteye (kaygı bozukluğuna)
kazandıran” pek çok makinemiz var Online pazar araştırma şirketi DORinsight; yağ depolayan yiyecekleri kalori rezervi yatkındır,
ama ilginçtir, daha az “zaman”ımız var. fast food tüketimiyle ilgili yaptığı olarak kullandılar. Tuz da suyu vücutta • Fazla şekerli içecek ve yiyecek tüketir,
Bu “haz ve hız” çağının insanları olarak araştırma ile çarpıcı sonuçlara ulaştı. tutar ve dehidratasyona uğramamalarını • Aşırı terler,
hep koşturuyor, hep geç kalıyor, bir türlü “Son üç ay içerisinde fast food tükettiniz sağlardı. Tuz, yağ ve şekerin tadını alarak • Kontrolsüz tuz tüketir,
işlerimizi yetiştiremiyoruz. Hal böyle iken mi?” sorusuna araştırmaya katılanların hayatta kalacağımız yiyecekleri seçmeyi • Ciltte yağlanma ve sivilcelenme olur,
yine bu çağın alışkanlıklarından olan yüzde 89’u “Evet” cevabı verirken, bu bin yıllar içinde öğrendik. Çikolata, cips, • Kontrolsüz yeme atakları yaşar,
“fast food” imdada yetişiyor: Hazır ve katılımcıların çoğu haftada 1-2 kez fast kek, şekerli yiyecekler, bisküviler gibi • Sindirim sistemi sorunları yaşar,
hızlı yemek! Tam da bu çağın insanına food yediklerini ifade etti. Yaklaşık 12 bin abur cubur gıdalar adeta ambalajlarıyla • Gece yemek yer,
hitap eden bir “alışkanlık” olan fast food kişi ile yapılan ankete katılanlardan fast bizi çağırmak üzere tasarlanıyor. Ambalaj, • Gün içerisinde dikkat dağınıklığı yaşar.
tüketimi, hayatımızın bir parçası oldu food tüketenlerin yüzde 44’ü “sevdikleri tabak, arkadaşlar, aile, etiket, renk,
son yıllarda… için” fast food tükettiklerini, yüzde 35’i müzik, karar almada çok etkili… NE YAPMALI?
ise fast food tercihlerini burgerden yana
Çorbalardan tatlılara, zeytinyağlılardan kullandıklarını belirtti. UYUŞTURUCU GIBI ETKI EDIYOR! “Ne yersen osun” derler. Yediklerimiz
kızartmalara kadar yüzlerce farklı beyin sağlığımızı ve mutluluğumuzu,
yemek türüne sahip olan Türk mutfağı Ucuz, hızlı, renkli ve lezzetli... Tamamen Abur cubur tüketmeye başladıktan sonra hafıza performansımızı ciddi şekilde
‘fast-food’a direnmekte zorlanıyor. hazza yönelik tasarlanmış bu ürünleri durmakta neden zorlandığımızla ilgili etkiliyor. Her yediğimiz yiyeceği, tadının
Yemek yemeyi adeta bir tören havasında arzulamak için pek çok sebep var. Onları pek çok araştırma var. İç hastalıkları yanı sıra vücudumuza ne vaat ettiğine
yaşatan beslenme geleneğimiz; pizza, seviyor olmamız ‘tesadüf’ değil. Şekeri uzmanları konuyla ilgili şöyle açıklama bakarak da seçmeliyiz. Bizi besliyor
hamburger, lahmacun ve pide karşısında yoğun, yüksek yağlı ve tuzlu bu gıdaların yapıyor; “Deneyler gösteriyor ki abur mu? Yoksa anlık tatminlerle öğünü mü
güç kaybediyor. bir kısmı ‘fast food’ bir kısmı da ‘junk cubur ve fast food bağımlılık yapıyor. geçiştiriyor?
food’ şeklinde adlandırılıyor. Özellikle şekerli yiyeceklerde kokain
Hızlı, lezzetli ve kolay ulaşılabilir etkisi var. Beyinde mutluluk hormonu Bağımlılıklar, psikolojik sorunlar içinde
olan fast food ise o kadar masum Bu yiyeceklerin ortak özellikleri şu: üreten bölgeyi etkiliyor.” en inatçı olan ve tedaviden sonra
değil bildiğimiz üzere. Zihin Sağlığı Yüksek oranda doymuş ve trans yağ, nüksetme ihtimali oldukça yüksek
Vakfı’nın araştırmasına göre; yararlı şeker ve sodyum içeriyorlar. Kalorileri Bu yiyeceklerdeki yüksek tuz oranı da olan rahatsızlıklardır. Yeme bağımlılığı
yağların vitamin ve minerallerin eksik yüksek, lif, potasyum ve mineralleri ise bağımlılık yapıcı etkenlerden biri… belirtilerine sahipsek en doğrusu bunun
kalmasından dolayı fast food beslenme düşük! Tuzlu yiyecekler beynin ödül ve zevk için psikolojik destek almaktır. Sağlıklı
depresyon, alzheimer ve şizofreniye merkezlerinde bulunan opiat ve dopamin beslenmek, kilo vermek için ya da
neden oluyor . Araştırmacı C. Van de BAĞIMLILIK YAPIYOR! reseptörlerini uyararak bu bağımlılığı vücuttaki bazı değerler normale dönene
Weyer, “Vücudu iyi beslemek, zihni de iyi sağlıyor. Bunun yanında tuzlu gıda; kadar “katlanılacak” bir süreç değil
beslemek anlamına geliyor” diyor. Fast food’un zararlarını kabaca pek dürtü, özlem, açlık ve opiat yoksunluk bir hayat tarzı olmalıdır. Kişi sağlıklı bir
çoğumuz biliyoruz. Buna rağmen neden belirtilerini baskılayabiliyor. Yani kişi vücuda ve sağlıklı yeme alışkanlıklarına
yemeye devam ediyoruz? Aslında basit mutsuzlukla başa çıkmak için yemeye sahip olduğunda beyni de sağlıklı
bir cevabı var bu sorunun: Fast food başlıyor ki buna “duygusal yeme” çalışacak ve daha mutlu hissetmek için
bizlerde bağımlılık yapıyor, bu gıdalar diyoruz. bedenine, zihnine ve ruhuna büyük bir
beynimize ‘bizi daha fazla ye ve daha iyilik yapmış olacaktır.
mutlu ol’ mesajı veriyor. Bu yiyeceklerden BIR YEME BAĞIMLISINI NASIL
alınan haz, uyuşturucu maddelerin beyin TANIRSINIZ? Sağlıklı günler dilerim…
üzerinde yarattığı etkiye ve yaşattığı

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi