Page 36 - LabMedya - 45

36 www.labmedya.com

Yük. Kimyager
Hasan ÖZ ASBEST KANSEROJENDIR!

Asbest, lifsel yapıda kristalize silikat maddeler listesinde asbest maddesi, levhaları konulur. c) Çalışanlara maruziyetin sona
mineralidir. Asbest mineralleri ısı ve "kesin kanserojen" tanımlanması ile 1. 2. Görevli olanlar dışındaki çalışanların ermesinden sonra da yapılması gereken
elektriği geçirmemesi, ısı direnci, uzun grupta sınıflandırılmıştır. Asbestin neden girmesi önlenir. sağlık değerlendirmeleri ile ilgili bilgi
liflerinin kolay işlenir olması sebebiyle olduğu hastalıklar; asbestoz (liflerin 3. Sigara içilmesi yasak olan alanlar verilir. Hekim, maruziyetin bitmesinden
inşaat, gemi, taşıt, tekstil ve diğer sanayi akciğer zarında yara oluşturması), belirlenir. sonra sağlık gözetiminin devam etmesi
alanlarında tercih edilmektedir. Halk mezotelyoma (akciğer zarı ve karın 4. Yeme içme için ayrılan yerler, asbest gereken süreyi belirleyebilir.
arasında ak toprak, çorak toprak, gök zarı kanseri) akciğer, gırtlak ve tozu ile kirlenme riski bulunan yerlerin ç) Çalışan ve/veya işveren sağlık muayene
toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı sindirim sistemi kanseri, akciğer zarı dışında seçilir. ve tetkiklerinin yeniden yapılmasını
gibi isimlerle de bilinmektedir. [1] kalınlaşmasıdır. isteme hakkına sahiptir. [10]
b) Asbestle çalışılan işyerlerinde;
Zaman zaman basında asbestin Ülkemizde asbeste bağlı hastalıkların 1. Çalışanlara koruyucu giysi, solunum ÖNLEMLER
kanserojen etkisine dair haberler bulunduğu yerleşim birimlerinin sayısı cihazları gibi yapılan işe uygun kişisel
görmekteyiz. Köylerde genellikle bu hayli fazladır: Eskişehir-Mihalıçcık ilçe ve koruyucu donanım verilir. • Ülkemizin ayrıntılı asbest haritası
toprağı duvarları sıvamak için kullanan köyleri, Muğla-Milas, Konya-Ereğili'nin 2. Kişisel koruyucu donanımlar işyeri çıkarılarak; riskli bölgelerde yerleşim
halk bu maddeye maruz kalmakta, uzun Halkapınar ve Ayrancı köyleri, Çankırı- dışına çıkarılmaz. Koruyucu giysiler yeri kurulmasına izin verilmemeli,
süre maruziyet sonucu sağlık problemleri Ilgaz ve Şabanözü köyleri, Yozgat işyerinde veya temizlik işlerinin • Halkımız asbestin neden olduğu
ortaya çıkmaktadır. İlgili haberlerde tüm Sorgun'un ilçe ve köyleri, Sivas-Yıldızeli yapıldığı yerlerde temizlenir ve hastalıklara karşı eğitilmeli,
köyün neredeyse tamamında kanser ve Şarkışla ve köyleri, Diyarbakır-Ergani işyerinden yalnızca kapalı kaplar • Asbestli ürünleri kullanan halk
vakası olduğu bildirilmektedir. , , ve köyleri, Elazığ-Maden ve Palu köyleri, içerisinde çıkarılır. bilinçlendirilerek; bu ürünlerin
[2] [3] [4]
Batı ülkelerinde mesleki hastalık olarak Malatya, Adıyaman, Urfa-Siverek ilçesi, 3. Koruyucu giysiler ile çalışanların kullanılmaması sağlanmalı,
bilinen asbest solunuma bağlı akciğer Denizli-Tavas ilçesi köyleri, Burdur kendilerine ait giysileri ayrı ayrı yerlerde • Ürünlerin denetim ve analizleri
hastalıkları ülkemizde de önemli bir sağlık Yeşilova bölgesi, Kütahya Aslanapa ve muhafaza edilir. yapılarak; asbestli ürün üretiminin
sorunudur. Ülkemizde 2005 yılından Gediz ilçesi, Afyon Emirdağ ilçe ve köyleri, 4. Çalışanlara uygun el ve yüz yıkama ve piyasaya arzının engellenmesi
sonra her türlü asbestin üretilmesi ve Hatay-Kırıkhan ve Reyhanlı köyleri, Toros yerleri, tozlu işlerde ise duş imkanı sağlanmalı,
kullanılmasını yasaklamıştır. Dağları köylerinin bazılarında tremolit sağlanır. • İş sağlığı ve güvenliği açısından ilgili
asbeste bağlı hastalıklar gelişmektedir. 5. Kullanılan kişisel koruyucu donanımlar, yönetmelik hükümleri uygulanmalıdır.
[10]

Asbest lifleri, çapraz, uzunlamasına [6] [7] özel olarak belirlenmiş yerlerde
ve küme halinde bulunurlar. Sadece 3 Düşük oranlarda asbest soluduğumuz saklanır, her kullanımdan sonra kontrol KAYNAKLAR
asbest lifi kullanılmaktadır. Bunlar; krizotil havada ve doğal kaynaklar da dahil olmak edilip temizlenir, tamir ve bakımı yapılır. [1] Alleman, James E., & Mossman, Brooke
[8]
(%98), amozit ve krokidolittir. Solunan üzere içme suyunda bulunmaktadır. EPA Asbestle ilgili işlerde çalışanlar sağlık T; Mossman (July 1997). "Asbestos
Revisited". Scientific American 277: 5457.
havadaki asbest liflerinin boyu 3.0-20.0 (U.S. Environmental Protection Agency), gözetiminde bulundurulmalıdır. Bibcode:1997SciAm.277a..70Ahttp://virlab.virginia.
µm ve kalınlığı 0.01 µm olduğu için çıplak içme suyunda yoğunluk sınırı olarak uzun edu/Nanoscience_class/lecture_notes/Lecture_14_
gözle görülememektedir, sadece elektron lifler için (uzunluğu 5 µm'yi geçen lifler) Bu kapsamda aşağıdaki işlemler Materials/Asbestos_CNT/Sci%20Am%20-%20
mikroskobu ile görülebilmektedir. Asbestin litre başına 7 milyon lif olarak alınmasını gerçekleştirilmelidir: Asbestos%20Revisited%20-%20July%201997.pdf
başlıca kullanım alanları; tekstil, filtreler, önermiştir. [9] a) Bu Yönetmelik kapsamındaki işleri [2] Sabah Gazetesi, http://www.sabah.com.tr/
Yasam/2013/08/15/beyaz-toprak-bir-koyun-
gemi yapımı, uçak yapımı, çimento ilk defa yapacak kişinin, önce işyeri kaderini-karartti
üretimi, otomobil yapımı izolasyon İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ hekimi tarafından genel sağlık durumu [3] Hürriyet Arşiv, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/
ürünleri, su boruları yapımı, petrokimya AÇISINDAN ASBEST değerlendirilir ve Ek-I’de belirtildiği goster/printnews.aspx?DocID=15382759
endüstrisi, gaz maskelerinin yapımı, yer şekilde, özellikle solunum sistemi [4] Milliyet Gazetesi, http://www.milliyet.com.tr/
karoları ve kaplama levhaları alanlarıdır. Bu konuyla ilgili olarak; Asbestle muayeneleri başta olmak üzere genel default.spx?aType=SonDakika&ArticleID=979332
[5] Atabey, E., 2005. Tıbbi Jeoloji, 61-83, Ankara.
Asbest bazı sigara filtrelerinde yanmayan Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik sistemik fizik muayene ile diğer [6] Barış,Y.İ., Bilir, N. and Artvinli, M., 1988. An
özelliği nedeniyle kullanılmıştır. Ayrıca Önlemleri Hakkında Yönetmelik hükümleri tetkik ve kontrolleri yapılır. İşyeri epidemiological study on an Anatolian village
büzülmeyen asbest boru kaplamada, uygulanmaktadır. İlgili Yönetmelik hekimi, risk değerlendirmesi ve ölçüm environmentally exposed to tremolite asbestos. Br J.
asbestli fitil ambalajda, asbestli kağıt ‘Madde11 – (1) İşveren, bu Yönetmelik sonuçlarını dikkate alarak çalışanların Indust Med., 45, 838-840.
bantlarında, fren ve debriyaj balatalarında kapsamındaki çalışmalarda çalışanların sağlık durumlarını değerlendirir ve [ 7] Barış, Y.İ., 2002. Türkiye'de asbest ve fibröz
zeolit (eriyonit) ile ilgili akciğer hastalıkları.
ve asbestli çimento boru imalinde maruz kaldığı havadaki asbest değerlendirme sonucuna göre akciğer Beslenme, Çevre ve Kanser Sempozyumu Bildiri
kullanılmaktadır. [5] konsantrasyonunun, sekiz saatlik zaman radyografilerini uygun sürelerle Özleri, 22-23, Ankara.
ağırlıklı ortalama değerinin (ZAOD-TWA) tekrarlar, bu süre 2 yılı aşamaz. [8] Agency for Toxic Substances and Disease
ASBEST VE SAĞLIK 0,1 lif/cm3’ü geçmemesini sağlar.’ b) Sağlık gözetiminden sorumlu işyeri Registry, ToxFAQs™ for Asbestos, http://www.atsdr.
denilmektedir. Yönetmelik çerçevesinde hekimi; muayene ve tetkiklerin cdc.gov/toxfaqs/tf.asp?id=29&tid=4
[9] http://water.epa.gov/drink/contaminants/
Asbestin solunum ya da içme suyu sınır değerin aşılmaması için aşağıdaki sonucuna göre, çalışanın asbeste basicinformation/asbestos.cfm
yoluyla vücuda girmesi sonucu başta önlemlerin alınması gerekmektedir: maruz kalacağı işlerde çalıştırılmaması [10] Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik
kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol a) Asbest olduğu belirlenen çalışma da dahil her türlü koruyucu ve önleyici Önlemleri Hakkında Yönetmelik, 25.01.2013 tarih ve
açtığı bildirilmektedir. Uluslararası Kanser alanlarında; tedbirleri belirleyerek işverene 28539 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.
Araştırmaları Ajansı’nın (IARC), kanserojen 1. Gerekli işaretlemeler yapılır ve uyarı önerilerde bulunur. gov.tr/eskiler/2013/01/20130125-24.htm