Page 58 - LabMedya - 42
P. 58

58                                                                                                                  www.labmedya.com            www.labmedya.com                                                                                                                59


       YÜKSEK BILINÇ                                                                                                                                   ÇOCUKLARDA                                                                                            Uz. Dr. Sami Akbuğa
                                                                                                                                                                                                                                                             Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
       SEVIYESI NE ANLAMA                                                                                                                              GIDA ZEHIRLENMESI NASIL ÖNLENIR?


       GELIYOR VE NASIL


       YAKALANABILIR?                                                                                                                                                                    sonucunda meydana gelir. Çok sık   olan mikrobun tipine göre kuluçka süreleri   ayrı planlanmaktadır. Çocukları gıda
                                                                                                                                                                                                                                                             zehirlenmelerinden korumak için:
                                                                                                                                                                                         olmamakla birlikte gıda zehirlenmelerine
                                                                                                                                                                                                                           farklılaşır.
                                                                                                                                                                                         kimyasal kaynaklı toksinler veya böcek
                                                                                                                                                                                                                                                             Çocuklar kişisel hijyen kuralları konusunda
                                                                                                                                                       HAVALARIN ISINMASIYLA             ilaçları da neden olabiliyor.     Ayrıca yine mikrobun tipine bağlı olarak,   bilgilendirilmeli ve bu kurallara uymaları
                                                                                                                                                                                                                                                             sağlanmalı.
                                                                                                                                                                                                                           belirtiler 30 dakika ile 12-48 saat içinde
                                                                                                                                                       BIRLIKTE GIDA
       Amerikalı meşhur Cerrrah ve Yazar   kendi hayatımızı dar bir çerçevede   zamanlarda, belki gece geç saatlerde   İnsanlığa karşı verilmesi gereken doğru                           EN YAYGIN GIDA ZEHIRLENMESI       meydana gelebilir. Gıda zehirlenmesi
       Leonard Shlain, Leonardo da Vinci’nin   tanımlıyoruz.               veya sabah erken saatlerde, bedeniniz   yanıtın korku, kin veya öfke değil, her   ZEHIRLENMESI VAKALARI       NEDENLERI…                        semptomları genellikle 1-3 gün sürer.   Hem yetişkinler hem de çocukların
                                                                                                                                                                                                                                                             tüketeceği sebze ve meyveler iyice
       zekasının kaynağını açıklamak için “Onun                            ve tutkularınız sakinleştiğinde yüksek   zaman sevgi olduğunu algılarız. Böyle   ARTIYOR. ÖZELLIKLE           Yiyecek veya içeceklerde bakteri ürediğini   Bununla birlikte bakterinin türüne,   yıkanmalı. Çocuklara verilecek çiğ gıdaların
                                                                                                                                                                                                                           enfeksiyonun şiddetine ve ek hastalık
                                                                                                                                                                                         anlamak çoğu zaman zordur. Görüntü, koku
       benzersiz beyin ağı, kendisine dünyayı   YÜKSEK BILINÇ SEVIYESI NE   zihnimize girebilme ayrıcalığını yakalarız.   zamanlarda dünya çok daha başka bir   ÇOCUKLARI BU TEHLIKEDEN   ve tatta herhangi bir değişiklik olmaksızın   durumunun olup olmamasına göre bir   mikrobik kirlenme olasılığı gözden
       daha yüksek boyutlu bir noktadan görme   ANLAMA GELIYOR VE NASIL    Nörobilimciler bu alana neo-korteks diyor,   görünüme bürünür. Acının ve yetersiz   KORUMAK IÇIN NE GIBI      bakteri üremiş olabilir. İyi pişmemiş,   haftaya kadar da devam edebilir. Gıda   geçirilmeli. Yaz mevsiminde özellikle açıkta
       fırsatını tanıdı” diyor. Peki bu yüksek   YAKALANABILIR?            yani hayal gücü, empati ve tarafsızlığın   çabanın, sesini duyurmaya çalışan,   ÖNLEMLER ALINABILIR?          iyi yıkanmamış veya mikrobu taşıyan   zehirlenmesinin belirtileri; sindirim sistemini   satılan dondurma gibi gıdaların tehlikeli
       bilince sahip olmak, insanın ne olduğunu                            merkezi. İşte bu zamanlarda kendi   başkalarını ezen insanlarla dolu bir yer                                  ve gıdayı hazırlarken hijyen kurallarına   iltihabından kaynaklanan kusma, karın   olabileceği konusunda çocuklara bilgi
       anlamak için batıl ve ruhani inanışları   Bize karşı herhangi bir suçlama veya   egolarımızı serbest bırakıp, daha az   olmaktan çıkıp sakin, güzel ve kırılgan bir   Havaların ısınmasıyla birlikte gıda   uymayan kişilerin ellerinden hazırlanmış   ağrısı ve ishal. Bunlarla birlikte sebebe   verilmeli. Okula veya kreşe giden çocuklar
                                                                                                                                                                                                                                                             hijyen kurallarına en yüksek düzeyde özen
       bagajımızdan atıp dünyevi algılarımızı   tehdit olmadığı zamanlarda, belki gece   önyargılı ve daha çok evrensel bakış   yer haline gelir.      zehirlenmesi vakalarının görülme sıklığı   yiyecekler nedeniyle bulaşma sık olur. Gıda   bağlı olarak ateş ve üşüme, kanlı dışkılama,   göstermeli ve mikroplar ile ilgili temel
       zenginleştiren bir şey olabilir mi?  geç saatlerde yüksek bilinç haline   açısına sahip insanlar oluruz.                                        artıyor. Açıkta satılan gıdalar, çiğ etler, iyi   zehirlenmesinin en yaygın nedenleri; çiğ   dehidrasyon yani sıvı kaybı, kas ağrıları,   bilgiler için düzenli eğitimler almalı.
                                                                                                                                                       yıkanmayan sebze ve meyveler özellikle
       Günümüzdeki çağdaş filozofların çok   girebiliriz.                                                    Yüksek bilinç hali maalesef kısa          çocukların mide ve bağırsak sağlığını   kümes hayvanları, pastorize edilmemiş   halsizlik ve bitkinlik görülebiliyor. Gıda
                                                                                                                                                                                         süt, kırmızı et ve arıtılmamış su aracılığı ile
                                                                                                                                                                                                                           zehirlenmesi nadiren sinir sistemine de
       az bir kısmı, felsefenin eskiden olduğu                             Böyle zamanlarda zihin kendi çıkarlarının   sürelidir. Bunu uzun süreli hale getirmek   tehdit ediyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları   bulaşan Kampilobakter mikrobu. Salmonella   zarar verebilir.
       gibi kamusal hayata rehberlik etme ve   Sıradan bir hayat pratik, içe   ve ihtiraslarının ötesine geçer. Başkalarını   mümkün değil çünkü günlük hayatta   Bölümü’nden Uz. Dr. Sami Akbuğa,   pastorize edilmemiş sütten, yumurta ve çiğ
       kişisel gelişim için pratik bir araç olma   bakıştan yoksun ve sadece kendini   hayal gücünün kapılarını daha çok   ihtiyacımız olan birçok önemli görevin   çocuklarda gıda zehirlenmeleri hakkında   yumurta ürünlerinden, çiğ etten ve kümes   TEDAVI KIŞIYE ÖZEL PLANLANMALI
       görevlerini yeniden canlandırmak için   gerekçelendiren bir görünüm ortaya   aralayarak düşünmeye başlarız. Onlara   gereksinimlerini karşılamıyor. Ancak   bilgi verdi.          hayvanlarından bulaşır.           Gıda zehirlenmesi tanısı, aynı gıdadan
       birçok çalışma yaptı. İnsanın mutluluğu   çıkarır. Bu da “düşük bilinç sahibi   eleştiriler yöneltmek veya saldırmak   bu tür durumlar ortaya çıktığında                                                            tüketmiş kişilerin benzer hastalık bulguları
       için sanatın rolünün ne kadar büyük   olmanın” göstergesidir denilebilir.   yerine, davranışlarının ilkel zihinlerin   fırsatı kaçırmadan yüksek bilinç örneği   YIYECEKLERIN GÖRÜNTÜSÜ, KOKUSU   ANI ATEŞ, ISHAL, ÜŞÜME VE HALSIZLIK   göstermesi sonucunda konulabilmektedir.
       olduğunu savunan Alain de Botton veya   Nörobilimcilerin bahsettiği ve alt zihin   baskısıyla ortaya çıktığını ve bize karşı   sergilenebilir.   VE TADINDA DEĞIŞIKLIK OLMASA DA   GIBI BELIRTILER IHMAL EDILMEMELI  Sıvı kaybı, ateş ve kanlı dışkı olması
       zorlukların karakterimizi nasıl geliştirdiğini   diye adlandırdıkları beynin alt kısımları,   herhangi bir kasıt içermediğini düşünürüz.        DIKKAT!                           Bazı bakteriler gerekli nem, beslenme,   ve laboratuvar testleri, tanıda yardımcı
                                                                                                                                                       Hem yetişkinlerde hem de çocuklarda
                                                                                                                                                                                                                           olmaktadır. Olası zehirlenme oluşturmuş
                                                                                                                                                                                         sıcaklık ve zaman koşulları oluştuğunda
       öğreten Nietsche buna örnek verilebilir.  bizlere vurulduğunda misilleme yapmayı,   Onların huysuzluklarının, “kötü niyet”   Yüksek bilinç, ilkel zihin üzerinde elde   görülen gıda zehirlenmeleri genellikle   milyonlarca sayıda üreyebilir. Gıdanın   gıda üzerinde yapılacak inceleme,
                                         başkalarını suçlamayı, hemen yanıt   değil, sadece geçmişte aldıkları yaraların   edilmiş muazzam bir zaferdir. Aslında   birden çok kişiyi etkiliyor. Bu sebeple   içerisindeki bakteri sayısı arttıkça,   mikrobik durumlar için, mikrobun
       De Botton’un Tim Ferries ile yaptığı   gerektiren soruları bastırmayı, serbest   semptomları olduğunu görmeye başlarız.  bu yüksek bilincin avantajlarına karşı   mikrobik ishalin diğer nedenlerinden daha   enfeksiyon ve hastalık riski de aynı oranda   tipinin anlaşılması ve tedavinin
       fantastik konuşma da insana yüksek   çağrışımlarda başarısız olmayı ve kim   Yüksek bilinç hali maalesef kısa sürelidir.  biraz daha uyanık olursak, hayattaki   dikkat çekici bir tablo. Gıda zehirlenmeleri,   artar. Sıklıkla karşılaşılan bakteri türleri;   kişiye özel planlanması açısından
       bilinç konusunda çok şey anlatıyor:  olduğumuz, nereye gittiğimiz konusuna   Yavaş yavaş gerçekleşen bu dönüşüm,   deneyimlerimizi gereksiz bilinmezliklerden   bakteriler veya toksinlerle bulaşma olmuş   Kampilobakter, E. Koli ve Salmonella olarak   önem taşımaktadır. Tedavi her
       “İnsan olarak yaşamımızın çoğunu düşük   takılıp kalmayı öğütler.   insanı hayretler içinde bırakan ve   kurtarıp daha işlevsel hale getirebiliriz.”  yiyecek veya içeceklerin tüketilmesi   sıralanabilir. Gıda zehirlenmesine neden   hastanın durumuna göre ayrı
       bilinç seviyesinde davranışlar sergileyerek                         başkalarının davranışlarının bizi nasıl
       geçiriyoruz. Genellikle kendimize dair   Oysa nadiren de olsa, bize karşı herhangi   etkilediğini değil, nasıl oluştuğunu   Kaynak: Brain Pickings
       endişeler taşıyoruz. Kendi başarılarımızı,   bir suçlama veya tehdit olmadığı   düşünmemizi sağlayan bir gelişim.













       UZMANLAR UYARIYOR:


       GIDA ALIŞVERIŞINDE DIKKATLI OLUN






              DEĞIŞEN HAYAT ŞARTLARIYLA BERABER ARTIK YEMEK YEME KOŞULLARIMIZDA FARKLILIK KAZANDI.



       Her geçen gün “hazır gıdalara” ve   sadece “şeker” (sakaroz) yazıyorsa   vücudumuzda depolar.          araştırmalara göre diyet içeceklerde
       aynı şekilde “dışarda beslenme”    bu doğal şekerle üretilmiş bir üründür.                             kullanılan tatlandırıcılar bel bölgesinde
       alışkanlığımızda artıyor.          Vücudumuzun belli oranda doğal şekere   4. Mısır şurubu; obezite, diyabet, kalp   yağlanmaya neden oluyor.
                                          de ihtiyacı vardır.               rahatsızlıkları, pankreas kanseri,
       Şeker pancarından elde edilen doğal                                  kolesterol gibi birçok hastalığa yol   7. En büyük risk grubunu ise ne yazık
       şeker yerine maliyeti düşürmek için   2. Eğer, içindekiler bölümünde glikoz   açmaktadır.              ki okul çağı çocukları kapsamaktadır.
       firmalar mısır şurubu kullanıyor. Hemen   şurubu, fruktoz şurubu, mısır   5. “Paketlenmiş tüm şekerli hazır gıdalar,   Çocuklarımız elini uzattığı her yerde
       hemen her ambalajlı gıdalarda ürünün raf   şurubu ve aspartam gibi ibarelerle   meyve suları ve pastane ürünleri…”   ambalajlı ve sağlıksız ürünlere çok
       ömrünü uzatmak, tatlandırmak gibi pek   karşılaşıyorsanız bu ürünlerde yapay   Yani sanılanın aksine sadece market   kolay ulaşabilmekte. (hazır gıda abur
       çok amaçla kullanılan mısır şurubunun   tatlandırıcı kullanılmıştır.  raflarında değil, pastane vitrinlerindeki   cubur rafları, okul kantinleri, semt
       yani bilinen adıyla “Nişasta Bazlı Şeker” in                         göz alıcı tatların da mimarı artık mısır   büfeleri, evlerdeki abur cubur dolapları)
       sağlığımıza ciddi oranda zararı var.  3. Bu tatlandırıcıları, karaciğerimiz   şurubu. Ürünlerinizi alırken NBŞ mi   Siz bireyler olarak çocuklarınızı
                                          algılayamaz. Böylece karaciğerimiz   yoksa pancar şekeri mi kullanıldığını   bilinçlendirip bu ürünlerden uzak
       PEKI GIDA ALIŞVERIŞI YAPARKEN,     beyne tokluk hissi gönderemez. Bu da   sorabilirsiniz.              tutarak çocuklarınız için sağlıklı bir
       NELERE DIKKAT ETMENIZ              insanda sürekli yemek yeme ihtiyacı                                 hayatı tercih etmiş olacaksınız.
       GEREKTIĞINI BILIYOR MUSUNUZ?       uyandırır. Karaciğerimiz tatlandırıcıyı   6. Kalorisi düşük diye tercih ettiğimiz
                                          algılayamadığı içinde parçalayıp   yapay tatlandırıcılı diyet ürünleri
       1. Aldığınız ürünün içindekiler bölümünde   enerjiye dönüştüremez. Yağ olarak   de sağlığımızı tehdit ediyor. Yapılan
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63