Page 58 - LabMedya - 39
P. 58

58                                                                                                                  www.labmedya.com


                                                                              VÜCUDUN KARBOHIDRAT

                                                                              DENGESI:



                                                                              REAKTIF


                                                                              HIPOGLISEMIYE


                                                                              DIKKAT!




                                                                              Öğr. Gör. Dr. Ceren TÜRKCAN KAYHAN
                                                                              İzmir Ekonomi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
                                                                              Tıbbi Laboratuvar Teknikleri Programı


                                                                              egzersizden geçiyor tabi ki. Sağlıklı   daha aşağılara düşürdüğü durumda
                                                                              beslenmeden kasıt şudur ki; her   ortaya çıkar. Bu durumda daha yeni
                                                                              gıdadan dengeli bir şekilde yemek! Yani   yemek yemiş olmanıza rağmen
                                                                              karbonhidrat yemeyelim, kilo verelim,   açlık hissedersiniz, çarpıntı başlar,
                                                                              karın yağları gitsin, kollar sıkılaşsın   terleyebilirsiniz, ağır bir şekilde uykunuz
                                                                              gibi bir algı tamamen yanlış. Çünkü   gelir. Tüm bunların nedeni ani şekilde
                                                                              karbonhidratların vücudumuzda tek   düşen kandaki şeker miktarınızdır. Bu
                                                                              kullanıldıkları yer enerji üretimi veya   belirtileri görmemek ve hayat kalitenizi
                                                                              enerji depolama değildir.         artırmak istiyorsanız öğünlerde
                                                                                                                seçtiğiniz karbonhidrat çeşitlerine
                                            SON YILLARDA BIR AKIM
                                            HALINE GELEN SAĞLIKLI             Hücre yüzey elemanlarının yapısında   dikkat etmelisiniz.
                                                                              dahi bulunan karbonhidratlar vücudun
                                            BESLENME, DOĞAL YAŞAM             sinyal mekanizmalarında, tanıma   Atıştırmak için aldığınız bir poğaça,
                                            VE SPOR ÜÇLÜSÜNÜ                  olaylarında, savunma olaylarında ve   ana öğünde yediğiniz bir tabak pilav,
                                            DÜŞÜNDÜĞÜMÜZ ZAMAN                daha birçok olayda oldukça önemli bir   makarna veya ekmeği bana bana
                                            KARBONHIDRATLAR VE                yere sahiptir. Bu nedenle tüketilmesi   yediğiniz yemekler buna neden olabilir.
                                            INSÜLIN HAKKINDA BILGI            gerekmektedir ancak nasıl ve ne   Örneğin çalıştığınız kurumda öğle
                                            SAHIBI OLMAKTA FAYDA              kadar? Ne kadar tüketmeniz gerektiği   arası yediğiniz yemekten sonra aynı
                                            VAR. SAĞLIKLI YAŞAM               ile ilgili bilgiyi eminim vücudunu en iyi   belirtileri günün ilerleyen saatlerde uyku
                                            VE BESLENME DEYINCE               tanıyan kişiler kendiniz olacağınız ve   basması şeklinde en belirgin olarak
                                            AKLIMIZA ILK GELEN                doktorunuz-diyetisyeniniz olacağı için   görebilirsiniz. Bu belirtilere ilaveten el
                                            HORMON KUŞKUSUZ KI                daha iyi bilgi verebilirsiniz ama nasıl   titremesi, çarpıntı, ani duygu durum
                                            INSÜLINDIR.                       sorusuna ben net bir cevap verebilirim.   değişiklikleri, baş ağrısı gibi belirtiler
                                                                              Kompleks karbonhidrat dediğimiz,   de görülebileceği için başka birçok
                                                                              kolaylıkla glikoza kadar parçalanmayan   rahatsızlıkla karıştırılabilir. Aman dikkat!
                                            Hepimizin bildiği üzere kandaki   sindirilmesi biraz zaman alan ve
                                            glikoz miktarındaki artışa göre   bu sayede kana yavaşça glikozun   Kompleks karbonhidrat dediğimiz
                                            işlev gören insülin hormonu, glikoz   katılmasını sağlayan karbonhidratlar   karbonhidrat türevlerini öğünlerinize
                                            miktarı belirli seviyelerin üzerine   oldukça başarılıdır. Bu gruba tam tahıllı,   yerleştirirseniz bu belirtilerinizin giderek
                                            çıktığı zaman pankreasın beta     tam buğdaylı ürünler, yeşil sebzeler,   azaldığını göreceksiniz. Ne yazık ki
                                            hücrelerinden salgılanarak kandaki   tahıl ürünleri, bakliyat ürünleri, bazı   yaşadığımız çevrede en kolay ulaşılan
                                            glikoz moleküllerine kanı terk etmeleri   meyveler girmektedir. Kısaca glisemik   besin basit karbonhidratlarla, ancak
                                            ve hücre içine girmeleri emrini veren   indeksi düşük gıdalar bu anlamda daha   bizler bilinçli olursak dengeli beslenme
                                            hormondur. Bu aşamadan sonra      fazla tercih edilmelidir.         ile daha kaliteli, sağlıklı bir yaşam
                                            hücreler glikozu nerede kullanacağını                               sürebiliriz.
                                            düşünmeye başlar. Enerji ihtiyacı varsa   Peki spor ne oranda, ne düzeyde
                                            veya yoksa iki farklı şekilde hareket   olmalı? Spor düzenli şekilde yapıldığı   Dengeli beslenme amacıyla sabah, öğle
                                            eder. Enerji ihtiyacı varsa glikozdan   zaman tabi ki olumlu etkileri daha kalıcı   ve akşam ana öğünler olmak üzere,
                                            vücuda gerekli enerjiyi sağlamaya   olmaktadır. Bu nedenle haftanın belirli   bunların aralarına serpiştirilen ara
                                            çalışır. Eğer vücudun enerjiye ihtiyacı   günleri veya her gün yapılması oldukça   öğünler ile vücudumuzun karbonhidrat
                                            yoksa bu sefer anabolizma dediğimiz   faydalıdır. Spor ise kardiyo, ağırlık   ihtiyacını ve kan şekerindeki
                                            yani sentez işlemi devreye girer.   ve esneme hareketlerini içermelidir.   dengesizliği ortadan kaldırabiliriz.
                                            Glikozdan gerektiğinde enerji üretmek   Bir hafta içinde tüm bu egzersizleri   Ana öğünlerde başlıca ağırlığı sebze
                                            için kullanmak üzere enerji depoları   içerek şekilde yapılan antrenmanlar   grubuna vererek, yaklaşık 2 porsiyon
                                            sentezlenir ve depolanır.         sonucunda vücuttaki fazlalıkları   protein ve 2-3 porsiyon karbonhidrat ile
                                                                              kardiyolar ile atabilirsiniz, ağırlık   zenginleştirilen menü oldukça doyurucu
                                            Süreci çok basitçe bu şekilde     antrenmanları ile sıkılaşabilirsiniz,   ve sağlıklı olacaktır.  Ayran, kefir, yoğurt,
                                            anlatabiliriz ancak işlemler o kadar   esneme hareketleri ile de vücudunuzun   kuruyemiş gibi ara öğünlerde tüketilen
                                            da basit değildir. Dışarıdan alınan   esnek olmasını sağlayabilirsiniz.   gıdalar ile günlük besin ihtiyacının
                                            gıdalarla glikozda meydana gelen                                    birçoğu karşılanmış olacaktır.  Kaliteli
                                            dalgalanmalar nedeniyle bazen glikoz   REAKTIF HIPOGLISEMI GERÇEĞI  yağları içeren zeytinyağı, fındık, badem
                                            miktarı bir düşer bir artar. İnsülin ise bu   Reaktif hipoglisemi tüketilen   ve cevizi öğünlerimize eklemek de
                                            süreçte sürekli kandaki glikoz miktarını   karbonhidratlar sonucu kan şekerinde   fayda var. Tüm gıda gruplarından alınan
                                            dengede tutmaya çalışır. Bize düşen   meydana gelen ani yükselme sonucu,   gıdalar sayesinde dengeli beslendiğimiz
                                            ise glikoz miktarındaki dalgalanmaların   vücudun dengeyi sağlamak amacıyla   için vücudumuzda meydana gelen
                                            minimum düzeyde kalmasını sağlamak.   insülini fazla miktarda devreye sokarak   ve gelecek olan rahatsızlıkları büyük
                                            Bunu yolu da sağlıklı beslenme ve   kan şekerini olması gerekenden   ölçüde önlemiş olacağız.
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63